به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، يادگيري انجام صحيح تكنيك‌ها و تاكتيك‌هاي شطرنج به گونه‌اي است كه ورزشكار اين رشته با استفاده از مكتوبات متعدد و متنوع آن، مي‌تواند حتي خود را تا بالاترين سطح ارتقا دهد. در واقع، شايد در هيچ رشته‌اي به اندازه رشته ورزشي شطرنج، كتاب نتواند نقش مربي يك ورزشكار را بازي كند. در اين گزارش به بررسي تاثير مطالعه بر عملكرد شطرنجبازان پرداخته شده است.
احسان قائم‌مقامي، استاد بزرگ شطرنج ايران، در اين باره عنوان مي‌كند: «اهميت مطالعه در اين ورزش به‌ويژه در ميان ورزشكاران حرفه‌اي شطرنج بسيار چشم‌گير است، زيرا ورزشكاران مي‌توانند علاوه‌بر افزايش و به‌روز كردن دانش ورزشي خودشان، از تجربه‌هاي بزرگان شطرنج در موقعيت‌هاي گوناگون آگاهي يابند.»
وي مي‌افزايد: «ميزان مطالعه ورزشكاران اين رشته نسبت به ورزشكاران رشته‌هاي ديگر بسيار بيشتر است و شطرنجبازان معمولا از برنامه روزانه خاصي پيروي مي‌كنند كه شامل دست‌كم سه ساعت مطالعه كتاب و منابع اينترنتي در كنار بهره‌گيري از برنامه‌هاي نرم‌افزاري مي‌شود.»
به عقيده استاد بزرگ شطرنج ايران، شطرنجبازان با مطالعه يافته‌هاي ورزشكاران باتجربه از جمله ياداشت‌هاي روزانه آنان، استفاده از آناليزها، تفكيك‌ها، نظريه‌ها و روان‌شناسي بازي‌هاي حريفان، سطح آمادگي خودشان را افزايش مي‌دهند.
هادي مومني، مترجم كتاب «آخر بازي كرس» نيز در اين باره معتقد است: «در بازي شطرنج حتي ممكن است كتاب و كتابخواني، نقش مربي را هم برعهده بگيرد. بنابراين، با توجه به اهميت مطالعه در اين ورزش، نويسندگان و مترجمان اين آثار هم بايد از ويژگي‌هاي خاصي برخوردار باشند، به‌ويژه در آثار ترجمه شده كه نخست بايد كتاب‌هاي روز دنيا را انتخاب كنند تا كارآيي بيشتري داشته باشند و ديگر آن‌كه مترجمان اين كتاب‌ها، به ورزش شطرنج تسلط داشته باشند چرا كه اگر فضاي اين رشته ورزشي را حس نكرده باشند، نمي‌توانند مطلب را خوب انتقال دهند.»
از جمله مباحثي كه در رشته ورزشي شطرنج جايگاه ويژه‌اي دارد، روان‌شناسي است، موضوعي كه مي‌تواند به ويژه در تمركز كردن شطرنجبازان تاثير فراواني داشته باشد.
قائم‌مقامي درباره مكتوبات حوزه روان‌شناسي شطرنج مي‌گويد: «اكنون ميليون‌ها نسخه كتاب با موضوع قوانين و مقررات بازي و محصول نرم‌افزاري وجود دارند، از جمله علم جديد روان‌شناسي شطرنج كه در حال توسعه است. روان‌شناسي، توانمندي شناخت شخصيت و افكار رقيب را در وجود ورزشكار ايجاد مي‌كند و در پيشبرد اهداف، پيش‌بيني عكس‌العمل و رفتار شطرنجباز بسيار موثر است. بنابراين، بايد بيشتر مورد توجه مولفان و شطرنجبازان قرار بگيرد.»
مومني، قهرمان سابق شطرنج ايران نيز در اين باره بيان مي‌كند: «در حالي كه تاكنون تحقيقات زيادي درباره ويژگي‌هاي بازي شطرنج انجام شده اما به مقوله روان‌شناسي شطرنج و موضوعات مرتبط آن مانند استرس، مسايل روحي و جسمي ورزشكاران شطرنج به‌ويژه شطرنجبازان كودك، كمتر پرداخته شده است. كتاب‌هاي منتشر شده در اين باره بيشتر به تكنيك‌ها و تاكتيك‌ها بازي مي‌پردازند و كمتر به مسايل روحي و رواني شطرنجبازان رده سني كودكان پرداخته شده است، به‌طوري كه در مسابقات طولاني مدت و با توجه به حوصله كم كودكان، شطرنجباز با اتمام ذخيره انرژي بدنش مواجهه مي‌شود. نكته قابل توجه ديگري كه در علم روان‌شناسي شطرنج بايد بيش از پيش به آن توجه شود، اين است كه همزمان با افزايش سرعت در پيشرفت تكنيك و تاكتيك شطرنج، سرعت بازي نيز كاهش يافته كه اين امر در كاهش دامنه سني ورزشكاران شطرنج هم بي‌تاثير نبوده و ميانگين سني آنان كاهش يافته است. بنابراين، بايد به مسايل روحي و جسمي ورزشكاران اين رشته بيشتر توجه كرد تا در كشورمان افراد زير 30 سال پس از بدست آوردن عناوين گوناگون در اين حوزه ديرتر به سن بازنشستگي برسند. به نظر من، ضرورت دارد نويسندگان حوزه شطرنج به چنين موضوعاتي بيشتر توجه كنند.»
شنبه ۸ بهمن ۱۳۹۰ - ۱۵:۰۲
نظر شما