شروين وكيلي، مدرس دانشگاه و پژوهنده تاريخ درباره كتاب‌سازي‌هاي تاريخ ايران باستان به خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا) گفت: در طي چند سال اخير كتاب‌هاي بسيار زيادي درباره تاريخ ايران باستان در داخل كشور چاپ و منتشر شده است و اين موضوع از يك نظر رخدادي مثبت و نشان‌دهنده اقبال مردم به شناخت گذشته و گذشتگان خود و تلاش براي خويشتن‌شناسي است.
اين مدرس دانشگاه اظهار كرد: با وجود شمارگان و فروش بالايشان، برخي از آثار منتشر شده، کتاب‌هاي بي‌محتوايي هستند که صرفا به بيان داستان‌هاي هيجان برانگيز و سرگرم کننده‌اي پرداخته‌اند که خواننده ناآگاه شوربختانه آنها را عين حقيقت مي‌انگارد.
وي افزود: متأسفانه اين قبيل آثار شبه‌تاريخي داستاني و سرگرم كننده مبنا و پشتوانه علمي و پژوهشي ندارند و حاصل تحقيق و كندوكاو نويسندگان آنها در اسناد و متون تاريخي و يافته‌هاي باستان‌شناختي موجود نيستند و اساسا هدف و آماج آنها نيز ارايه اثري سنگين و علمي نيست، بلكه مقصود بيشتر سرگرم كردن و به هيجان آوردن قشر خاصي از خوانندگان است.
وكيلي در ادامه سخنانش به غرض‌نويسي برخي تاريخ‌نويسان نيز اشاره كرد و گفت: برخي از متوني كه به تاريخ ايران باستان پرداخته‌اند، با ديدي يک جانبه‌نگر و با هواداري متعصبانه نوشته شده‌اند كه مي‌تواند آسيب جدي به كتاب‌هاي تاريخي وارد كند.
وي به راهكاري در اين زمينه اشاره كرد و گفت: با انتشار كتاب‌سازي‌هايي در حوزه تاريخ ايران باستان خلاء كتاب‌هاي جدي و علمي بسيار مشهود مي‌شود، اين‌كه كتاب‌هايي تاريخي منتشر شود و عوام از آن بهره بگيرند جاي نگراني نيست، زيرا نمي‌توان در اين زمينه پيشگيري جدي به عمل آورد ولي در كنار انتشار اين‌گونه كتاب‌ها، استادان دانشگاه و پژوهندگان تاريخ بايد به انتشار كتاب‌هاي علمي و پژوهشي دست يازند.
وي به كتاب‌هايي كه در زمينه كوروش هخامنشي نوشته شده‌اند نيز اشاره مي‌كند و مي‌گويد: برخي از تاريخ‌نويسان با نگارش كتاب‌هايي در زمينه كوروش هخامنشي از او اسطوره‌اي در تاريخ مي‌سازند ولي بر اين نکته پافشاري مي‌کنم که کوروش، گرامي‌ترين شخصيت ايران باستان است ولي نمي‌توانيم از او اسطوره بسازيم.
وي در ادامه سخنانش مي‌افزايد: کوروش بنيانگذار مفاهيم ارزشمند در تاريخ ايران باستان و روزگار كنوني است اما به هيچ عنوان فردي بدون خطا نيست و روايت‌هاي ستايشگرانه افراطي و برداشت‌هاي تاريخي يکجانبه‌نگر درباره او نادرست است.
وكيلي افزود: جالب است بدانيد که بخش مهمي از متوني را كه به كوروش هخامنشي اختصاص دارد ايرانيان ننوشته‌اند. بلکه يهودياني آنها را نوشته‌اند كه به دنبال مشروعيتي براي تاريخ گذشته خود بوده‌اند، يا مورخاني جديد که كوشش مي‌كردند تا مفاهيمي مانند دموکراسي و حقوق بشر را از سرگذشت او استخراج کنند.
وكيلي ضمن اشاره به اهميت منابع تاريخي و شيوه درست بهره‌جويي از آنها، به شمار اندك اين منابع نيز توجه مي‌دهد و مي‌گويد: کارِ بازسازي بسياري از شخصيت‌هاي تاريخي از آن رو دشوار است که اسناد و مدارک تاريخي اندکي در اين باره وجود دارد. همچنين منابع باستاني که بر اساس كاوش‌هاي باستان‌شناسي نوشته شده باشد نيز بسيار كمياب‌اند.
وي افزود: از برخي شخصيت‌هاي تاريخي مدارک زيادي نظير تدبيرهاي سياسي، كشورگشايي‌ها و محورهاي جنگي بر جاي گذاشته شده است، اما درباره زندگي شخصي اين افراد اطلاعات بسيار اندکي وجود دارد.
شروين وكيلي، استاد دانشگاه و پژوهنده تاريخ است. از وي تاكنون آثار مختلفي در حوزه تاريخ ايران باستان و جهان منتشر شده كه از ميان آنها مي‌توان به كتاب‌هاي «اسطوره معجزه يوناني»، «تاريخ يونان در عصر هخامنشيان»، «تاريخ كوروش هخامنشي»، «نظريه منش‌ها»، «نظريه قدرت» و «اسطوره‌شناسي پهلوانان ايراني» اشاره كرد. وكيلي همچنين مجموعه «تاريخ تمدن ايران» را در دست نگارش دارد.
یکشنبه ۲۰ آذر ۱۳۹۰ - ۱۴:۱۹
نظر شما