به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، شمار كم و بيش فراوان كتاب‌هاي تاريخي كه منتشر مي‌شود، ناگزير اين پرسش را پيش مي‌آورد كه آيا نويسندگاني كه كتاب‌هايي درباره چهره‌هاي باستاني ايران و رويدادهاي تاريخي روزگاران كهن، روانه بازار نشر مي‌كنند، آن اندازه از آگاهي‌هاي علمي و دانشگاهي برخوردارند تا بتوانند به شناسايي و بهره‌جويي درست و به هنجار از منابع تاريخي دست بزنند؟
داريوش احمدي با برشمردن كتاب‌هايي كه درباره بنيانگذار دولت هخامنشي نوشته شده‌اند، به لغزشگاه‌هايي كه ممكن است نويسنده تاريخ دچار آن شود، اشاره مي‌كند و مي‌گويد: نمونه‌اي شاخص از کتاب‌هاي سطحي و ساختگي، برخي از تأليفاتي است که درباره زندگاني کوروش بزرگ نوشته شده‌اند و به تبع ماهيت خود، تصويري كاملا آرماني و هيجان‌انگيز از كوروش عرضه مي‌كنند.
وي افزود: شكي نيست كه كوروش در روزگار خود به دليل بنيانگذاري بزرگترين امپراتوري جهان باستان به افتخارات بسياري مشهور بوده است و حتي در همان دوران نيز هاله‌اي از اسطوره‌ها وي را فراگرفته بود اما به هر حال او يك انسان بود و نبايد از اين حقيقت غافل شد.
اين تاريخ‌پژوه اظهار مي‌كند: به همين ترتيب، متن استوانه بابلي كوروش نيز با چنين ذهنيت اسطوره‌گرايانه‌اي هر روز با طرح و تذهيبي جديد چاپ و منتشر مي‌شود و با همان پيش‌فرض‌هاي ايد‌ه‌اليستي و ناسيوناليستي نتيجه‌گيري‌هايي از آن مي‌شود كه با حقايق تاريخي همخواني و سازگاري ندارد.
احمدي اضافه كرد: مثلا مي‌گويند كه كوروش نظام برده‌داري را در بابل برانداخت اما چنين چيزي در متن استوانه كوروش نيامده است و بنابر اسناد موثق تاريخي موجود، برده‌داري هيچ گاه از بابل برچيده نشده است.
وي مي‌افزايد: بسياري از كتاب‌هايي كه بي توجه به منابع دست اول نگاشته شده‌اند و از زيان‌هاي خيال‌پردازي و اسطوره‌گرايي به دور نيستند، اغلب ظاهر فريبنده‌اي دارند، جلدهاي خوش آب و رنگ و عنوان‌هاي به ظاهر تحقيقي آن‌ها، براي جلب توجه خريداراني است كه تنها به ظاهر كتاب مي‌نگرند و از پرس و جو براي يافتن اثري تحقيقي و قابل اعتماد، پرهيز مي‌كنند.
احمدي علت پديده زيان‌بار كتاب‌سازي در حوزه تحقيقات تاريخ باستاني ايران را چنين برشمرد و گفت: وجود نگاه صرفا اقتصادي به حوزه فرهنگ در ميان بخشي از ناشران و نويسندگان، آنان را به سمت نشر اين نوع كتاب‌هاي سطحي كه تنها نامي فريبنده و تصاويري رنگارنگ و چشم‌نواز دارند سوق داده است.
وي در ادامه سخنانش مي‌افزايد: بخشي از جامعه نيز كه هدفش از مطالعه تاريخ، سرگرمي و يا افزودن بر افتخاراتي پوشالي است كه اين نوع كتاب‌هاي سطحي مروج آن‌ها هستند، از چنين آثاري بيشتر استقبال مي‌كنند.
پژوهنده تاريخ باستاني ايران به راهكارهايي در اين زمينه اشاره مي‌كند و مي‌گويد: نگارش هر نوع تحقيق تاريخي صرفا مي‌بايست بر اسناد و مدارك تاريخي معتبر و موجود (و نه خيالي و خودساخته و تحريف شده) مبتني باشد، البته از آنجا كه اسناد تاريخي دوران باستان عموما ماهيتي ايدئولوژيك دارند، بنابراين احتمال يكسونگري و جانبداري در آن‌ها وجود دارد و به همين دليل، اين اسناد تاريخي نيز مي‌بايست با بهره‌گيري از داده‌هاي باستان‌شناسي و نيز با استفاده از عيار منطق و خردپذيري راستي‌آزمايي شوند.
احمدي، نويسنده و پژوهشگر تاريخ ايران باستان، به ويژه دوران ماد و هخامنشيان است. از وي تاكنون آثار مختلفي در حوزه تاريخ و اديان ايران باستان منتشر شده‌اند كه از ميان آن‌ها مي‌توان به كتاب‌هاي «دنياي ناشناخته هخامنشيان»، «پايان جهان و ظهور موعود در اديان ايران باستان»، «هخامنشيان فرمان‌روايان زمين و دريا»،«قوم آريا»، «هزاره‌هاي پر شكوه» و «دوازده قرن شكوه» اشاره كرد.
شنبه ۱۹ آذر ۱۳۹۰ - ۱۳:۴۷
نظر شما