به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، اين اثر، حاصل سفرهاي نويسنده به كشورهاي مختلف غربي است كه به صورت سفرنامه و شرح‌حال‌نويسي يا خودزندگينامه‌نويسي تهيه و مطالب سودمندي را ارايه مي‌دهد.
يكي از قديمي‌ترين و معمولي‌ترين روش‌ها و نگرش‌هاي مربوط به شناخت جوامع ديگر، شرح‌حال‌نويسي يا خودزندگينامه‌نويسي است. افرادي كه براي مدت طولاني در سرزمين و جامعه ديگر زندگي مي‌كنند، اغلب اقدام به نوشتن خاطرات و شناخت‌ها و تجارب خود مي‌كنند. كتاب احسن‌التقاسيم عبدالله‌بن مقدسي (قرن چهارم) و بسياري از كتاب‌هاي جغرافيايي و تاريخي آن دوره از جمله اين آثارند.
كتاب سفرنامه ميرزا صالح شيرازي كه شرح چهار سال اقامت ميرزا صالح در انگلستان است و در حدود دويست سال پيش نگارش شد، يكي از نخستين كتاب‌هايي است كه ايرانيان درباره غرب نوشته‌اند. به رغم ارزش تاريخي و اطلاعات مفيدي كه اين آثار دارند اما به دليل اتكا صرف بر مشاهدات شخصي اغلب نگرشي يك‌سويه، فردي و جزئي از فرهنگ جوامع ديگر ارايه مي‌كنند. با وجود اين، شرح‌حال‌نويسي امروز، در مقابل «خودمردم‌نگاري» يا مردم‌نگاري مبتني بر شرح‌حال‌نوشت، به يكي از فنون و روش‌هاي مطالعه فرهنگ تبديل شده است.
به عقيده نويسنده كتاب نيز «سفرنامه‌هايي كه ايرانيان از فرنگ نوشته‌اند، تصوير گويايي از تلقي رويايي عامه مردم ايران از اروپاست. هنوز كه دو قرن از نوسازي و تكنولوژي و توسعه كشورهاي غربي مي‌گذرد نمي‌توان چنان تصاوير دل‌انگيز و زيبايي، كه ميرزا ابوطالب‌خان اصفهاني (1800) و ميرزا صالح شيرازي (1818) در سفرنامه‌هايشان از لندن، ميرزا ابوالحسن‌خان ايلچي در حيرت نامه‌اش (1870)، ميرزا فرخ‌خان امين‌الدوله در مخزن الاوقايع (1873) يا ابراهيم صحاف‌باشي در سفرنامه «شيكاگو»اش از اروپا و ملل افرنگي ترسيم كرده‌اند، مشاهده كرد مگر آن كه بپذيريم در دو قرن گذشته، فرنگستان زيباتر و پيشرفته‌تر از امروز بوده است.»
اما كتاب حاضر، مجموعه گزارش‌هايي است از جامعه و فرهنگ معاصر انگلستان، اسكاتلند و ايتاليا؛ آن گونه‌اي كه به منزله يك مردم‌نگار‌نويسنده آن را تجربه و مشاهده كرده است. اين گزارش‌ها بيش از آن كه مقالات دانشگاهي در مفهوم متعارف آن در ايران باشد، يادداشت‌هايي‌اند كه نويسنده اين اثر، ابتدا به صورت جسته و گريخته براي وبلاگ‌اش تهيه كرده و مخاطب آنها عامه مردم بوده‌اند، نه متخصصان انسان‌شناسي، جامعه‌شناسي يا هر رشته دانشگاهي ديگر.
وجه غالب اين اثر، استفاده از ابزار روش‌شناختي روايت خودزندگينامه‌اي است كه در ايران رويكردي بديع به شمار مي‌آيد. اين روش هر چند خطرات خاص و احتمالي خود را در فاصله گرفتن از عيني‌گرايي علمي دارد اما جذابيت و خوانايي متن را به شدت افزايش داده، مي‌تواند سرچشمه مطالعات و پژوهش‌هاي جديدي در زمينه‌هاي مختلف انسان‌شناسي و به ويژه انسان‌شناسي ادبيات مكتوب و شفاهي و روايت علمي ميراث فرهنگي ما باشد. از اين‌رو، خواندن اين كتاب در عين حال كه مي‌تواند انديشه‌هاي زيادي را درباره موضوع سفرهاي مولف به خواننده منتقل كند، چشم‌اندازهاي روش‌شناسي تازه‌اي را نيز در برابر انسان‌شناسي نوپاي ايران مي‌گشايد.
كتاب حاضر در 20 فصل، مشاهدات و تجربيات نويسنده از بعضي از كشورهاي غربي را بازگو مي‌كند.
چاپ نخست كتاب «مردم‌نگاري سفر، توصيفي انسان‌شناختي از فرهنگ و جامعه امروز غرب» با شمارگان 1500 نسخه، 792 صفحه و بهاي 180000 ريال راهي بازار نشر شد.
چهارشنبه ۱۶ آذر ۱۳۹۰ - ۱۵:۰۰
نظر شما