به گزارش خبرگزاری كتاب ایران (ایبنا)، شخصیت اصلی این داستان در سراسر رمان نسبتا طولانی‌اش سعی دارد وقایع یک روز از سال 1937 را برای مخاطب توصیف كند. روزی كه به این نتیجه رسید باید خودكشی كند؛ دقیقا همان روزی كه دربافت حتی خودكشی‌اش هم ضرورت و اهمیتی ندارد.
«اپرای شناور» نام بخشی از یک قایق تفریحی است كه در گذشته در بخش‌های مدخیز آب‌های ویرجینیا و مریلند رفت و آمد می‌كرد و بخشی از ماجراهای این رمان هم بر عرشه همین قایق رخ می‌دهد.
این اثر نخستین رمان جان بارت است كه 55 سال پیش، برای نخستین بار، با عنوان «The Floating Opera» منتشر شد. بارت در این اثر، زندگی فردی را روایت می‌كند كه شهروندی موفق است، اما به دلایلی تصمیم به خودكشی می‌گیرد. نویسنده در این داستان پست مدرن ماجراهای زیادی را برای مخاطب توصیف می‌كند؛ ماجراهایی تو در تو كه بارها خواننده را غافلگیر می‌كند.
این نویسنده با بازگشت به گذشته و توصیف حوادث دوران كودكی قهرمان داستانش به واكاوی شرایط فردی و اجتماعی می‌پردازد. در این داستان، موضوعات و عناصری مطرح شده كه برای علاقه‌مندان به آثار بارت، ناآشنا نیست؛ حضور شخصیت‌هایی با عیب و نقص‌های فراوان و بدبینی‌‌های گاه آزار دهنده، درخواست‌های نابجا و ناممكن، پوچی ساختار جامعه و قانون حاكم بر آن، فلسفه و اخلاق در تمام صفحات كتاب احساس می‌شود.
این داستان با روایتی اول شخص، در سال 1954 توصيف می‌شود. راوی داستان در بخش ابتدایی كتاب توضیحی درباره خود می‌دهد. این‌كه نامش تاد آندروز است، مردی 54 ساله با 183 سانتی‌متر قد و چهره‌اش شباهت زیادی با گرگوری پک در همین سن و سال دارد. او اطلاعات زیادی درباره خود می‌دهد؛ این‌كه ثروتمند است اما مرد تندرستی نیست، یا چگونه شروع به نوشتن این داستان كرده و چرا نام «اپرای شناور» را برای كتابش برگزیده است. بخش اول كتاب با نام «كوك كردن پیانویم» به چنین مسایلی می‌پردازد.
در قسمتی از «کوک کردن پیانویم» آمده: «برای کسی مثل من که فعالیت ادبیش از سال 1920 بیشتر به خلاصه‌نویسی پرونده‌های حقوقی و استفسارنویسی محدود بوده، دشوارترین بخش کار پیش رو، یعنی شرح یکی از روزهای سال 1937 که در خلال آن نظرم عوض شد، شروع آن است. پیش از این هرگز چنین کاری نکرده‌ام، اما خودم را می‌شناسم و می‌دانم که وقتی سر بحث باز شود، صفحات کتاب نیز راحت و روان پر خواهند شد. من ذاتا آدم تودار و کم‌حرفی نیستم، فقط باید به داستان بچسبم و پس از پایان آن دهنم را ببندم...»
اگرچه آندروز، راوی و شخصیت اول داستان، مردی است 54 ساله، اما با وارد شدن به داستان در‌می‌یابیم كه وی در زمان وقوع حوادث داستان و تصمیم مهمی كه در زندگی‌اش گرفته 37 سال سن داشته و با این تصور به زندگی را ادامه می‌داده كه زمان زیادی تا لحظه مرگش باقی نمانده است.
رمان «اپرای شناور» منعكس‌كننده تاثیری است كه مفهومی چون هستی‌گرایی یا اگزیستانسیالیسم فرانسه، در دوران بعد از جنگ جهانی دوم، بر انسان‌ها گذاشت و در آن میان بر مفهوم پوچ‌گرایی جهان تاكید زیادی شده است. بارت در این رمان، با استفاده از این مفاهیم در صدد است نشان دهد كه همین پوچ‌گرایی، اساس تجربیات انسان‌ها است.
از ویژگی‌های خاص رمان «اپرای شناور» اين است كه بارت نبوغ نوشتاری خاص خود را با طنزی نهفته و جدیتی عقلانی و هوشمندانه در می‌آمیزد و این‌گونه رمان‌های خود را از سایر نویسندگان متمایز می‌كند. او در این رمان شیوه‌ای متفاوت را برای داستان‌سرایی برگزیده است. مثلا در میانه داستان ناگهان با صفحاتی روبه‌رو می‌شویم كه آندروز به اعلامیه‌ای در جیب كت خود برمی‌خورد و در پنج صفحه از كتاب به نمایش محتویات این اعلامیه‌ها می‌پردازد كه بیشتر شبیه تبلیغاتی است كه بر دیوارها و در روزنامه‌ها می‌توان نشانی از آن را یافت.
بارت در سال 1930 میلادی به دنیا آمد و حدود بیست اثر ادبی و غیر ادبی منتشر كرد. بسیاری او را با آثار پست مدرن و فرا داستانی‌اش می‌شناسند. وی در سال 1979 میلادی رمانی دیگر نوشت و در نگارش این اثر، او بار دیگر زندگی شخصیت‌های داستان «اپرای شناور» را بر روی صفحات كاغذ آورد.
«اپرای شناور» اثر جان بارت با ترجمه سهیل سمی در 319 صفحه، با شمارگان هزار و 100 نسخه و به بهای 6 هزار و 200 تومان از سوی نشر «ققنوس» روانه بازار كتاب ایران شده است.
دوشنبه ۷ آذر ۱۳۹۰ - ۱۶:۱۰
نظر شما