به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، اثر حاضر، به بررسي آرا و عقايد معاويه مي‌پردازد و با بهره‌گيري از قرآن، سنت و اقوال بزرگان اسلامي و بر اساس منابع اهل سنت، ضمن ارزيابي شخصيت او، سعي در معرفي چهره حقيقي معاويه دارد.
بر اساس مطالب كتاب، «پس از طلوع اسلام و بعثت پيامبر اكرم(ص)، از روزي كه آن حضرت دعوت خود را آشكار ساخت و مردم را به اسلام و ترك شرك و بت‌پرستي فراخواند، مشركان مكه، از جمله ابوسفيان و گروهي از بني‌اميه، با ايشان به مخالفت برخاستند و همواره موجبات ناراحتي آن حضرت را فراهم مي‌آوردند. آنان با در پيش گرفتن شيوه‌هاي مختلف، همواره در صدد بودند كه پيامبر(ص) را از رسالت خود منصرف كنند و جلوي پيش‌روي آن حضرت را بگيرند تا عزت و قدرت و شوكت و نفوذ خود را حفظ كنند. ابوسفيان يكي از سردمداران اين طايفه و در همه مراحل، مخالف با پيامبر اكرم(ص) بود.
يكي ديگر از كساني كه جزء اين طايفه بود و در كنار پدر خود براي مقابله با پيامبر(ص) و نابودي دين از هيچ اقدامي فروگذار نكرد معاويه‌بن ابي‌سفيان بود. او به همراه ديگر مشركان در سال هشتم هجري، پس از فتح مكه، بعد از آنكه ديگر توان مقاومت و ايستادگي در برابر رسول خدا(ص) و مسلمانان را نداشت، از روي ناچاري و بدون ميل و رغبت، تظاهر به اسلام كرد و از ترس جان، شهادتين را بر زبان جاري ساخت و بدين صورت در سلك مسلمانان قرار گرفت.
او پس از رحلت پيامبر(ص)، در زمان عمربن خطاب، به استانداري شام منصوب شد و براي خود زندگي اشرافي و سلطنتي ترتيب داد و به جمع‌آوري ثروت و فراهم كردن قدرت پرداخت. همان‌گونه كه از زندگي معاويه پيداست، او همواره در پي دستيابي به حكومت بود و از فرصت به دست آمده استفاده كرد و با فراهم شدن زمينه و با بهانه كردن موضوعاتي چون قتل عثمان، با ايجاد شكاف در بين مسلمانان و بر زمين ريختن خون بسياري از بزرگان اسلام، به هدف شوم خود دست يافت.
معاويه به عنوان يكي از افراد تاثيرگذار در دنياي اسلام، همواره مورد توجه بوده است و افرادي به دلايل و بهانه‌هاي مختلف درصدد معرفي او به عنوان شخصيتي برجسته و صاحب فضيلت و در خور تعظيم و تكريم بوده‌اند، در حالي كه آنچه موجب فضيلت اصحاب پيامبر(ص) شده است و آنان را شايسته تعظيم و تكريم مي‌كند، پيشي گرفتن به ايمان، مهاجرت، ياري رسول خدا(ص)، قناعت، فداكاري، فهم قرآن و احكام آن، جهاد در راه خدا، پرهيزكاري، زهد و ... مي‌باشد. بر همين اساس، عده‌اي به معرفي چهره واقعي معاويه پرداخته‌اند.»
در اين نوشتار نيز از منظري ديگر، زندگي معاويه بررسي مي‌شود تا مشخص شود كه او به راستي بر چه دين و آييني بوده است و آيا مي‌توان او را مسلماني معتقد و داراي فضيلت دانست يا نه.
اين تحقيق پاسخ به اين پرسش اساسي را پي‌مي‌گيرد كه باور و اعتقاد معاويه به اصول مهم و اساسي اسلامي چگونه بوده و آيا اعتقادي راستين و پايدار بوده يا تنها تظاهر به اين امر مي‌كرده است.
با توجه به بررسي‌هاي صورت گرفته در ميان آثار و پژوهش‌هاي ارايه شده در مورد معاويه‌بن ابي‌سفيان، «عقايد و باورهاي معاويه» به صورت مستقل، منسجم و جامع مورد بررسي و ارزيابي قرار نگرفته‌اند و تنها در مواردي به تناسب موضوعات ديگر، به صورت پراكنده مطالب مختصري در اين باره ذكر شده است.
آثار موجود درباره اين شخص به صورت مستقل يا ضمني به بيان تاريخ زندگي و بررسي عملكرد و فعاليت‌هاي سياسي، اجتماعي و ... او پرداخته‌اند. تعدادي از اين آثار به دفاع از شخصيت و عملكرد او پرداخته و درصدد پيراستن و معرفي او به عنوان يكي از صحابه بزرگ پيامبر اكرم(ص) و يكي از شخصيت‌هاي بزرگ و قابل احترام اسلامي بوده‌اند و تعدادي ديگر، با نگاهي نقادانه به بررسي شخصيت و عملكرد او پرداخته‌اند تا چهره راستين او را به مسلمانان معرفي كنند و حقيقت را براي جويندگان آن روشن سازند.
بسياري از كتاب‌هاي تاريخي و روايي فريقين با بررسي زندگي معاويه و معرفي چهره واقعي او و با ذكر ويژگي‌هاي اخلاقي و رفتاري او، به بررسي عملكردش پرداخته‌اند.
با توجه به اين كه معاويه‌بن ابي‌سفيان يكي از افراد با نفوذ و تاثيرگذار در تاريخ اسلام بود و در تغيير مسير جامعه اسلامي نقش به سزايي داشت و در طول تاريخ بخشي از دنياي اسلام شخصيت واقعي او را نشناخته‌اند و حتي او را يكي از رهبران بزرگ اسلامي و شخصيت‌هاي مورد احترام دنياي اسلام مي‌دانند، ضروري به نظر مي‌رسيد كه براي روشن شدن حقيقت و معرفي چهره واقعي او، كاري نو و مستقل صورت پذيرد. بر اين اساس، در اين پژوهش با نگاهي متفاوت توسط نويسنده اين اثر، شخصيت او مورد نقد و ارزيابي قرار گرفته است.
فرضيه‌اي كه اين تحقيق در پي اثبات آن بوده، اين است كه معاويه‌بن ابي‌سفيان با توجه به اين كه پيش از مسلمان شدن، در صف مخالفان اسلام قرار داشت و بر اساس اعتقادات و باورهاي جاهلي و مشركانه خود همانند ديگر مشركان خواستار نابودي دين اسلام بود، بعد از پذيرش اسلام از روي كراهت نيز از اعتقادات جاهلانه و مشركانه خود دست برنداشت و به اصول دين اسلام و آموزه‌هاي آن اعتقاد و باور يقيني نداشته است، بلكه اظهار دين‌داري و عمل به ظواهر اسلامي براي او، تنها وسيله‌اي براي رسيدن به آمال و اهداف مادي و شيطاني بود، به نحوي كه با قرار گرفتن در پشت چهره نفاق توانست بر بخش‌هاي عظيمي از دنياي اسلام حكومت كند و به آمال و آرزوهاي خود دست يابد.
راه دستيابي به باورها و اعتقادات واقعي او، مراجعه به فرمايش‌هاي پيامبر اكرم(ص) و بزرگان اسلام درباره اوست. بررسي عملكرد او نيز مي‌تواند از ديگر راه‌هاي وصول به اين مهم باشد. مشخص است كه تنها اكتفا كردن به سخنان نقل شده از او كفايت نمي‌كند، زيرا درباره مسائل بسيار زيادي، سخنان او با عملكردش منافات دارد و با سخناني كه از بزرگان درباره او نقل شده است ـ‌‌و حتي با ديگر سخنان خود او‌ـ سازگار نيست.
كتاب حاضر در چهار بخش و 12 فصل، عقايد و آراي معاويه را بررسي كرده است. معاويه پيش از اسلام (مسلمان شدن)، معاويه پس از اسلام (مسلمان شدن)، دين‌داري و سياست معاويه و معاويه از نگاه بزرگان، عناوين بخش‌هاي چهارگانه اين اثرند.
در انتهاي اين اثر، نمايه‌اي از آيات، روايات و اعلام نيز درج شده است.
چاپ نخست كتاب «كاوشي در عقايد و آراي معاويه» با شمارگان 1000 نسخه، 232 صفحه و بهاي 38000 ريال راهي بازار نشر شد.
سه‌شنبه ۱ آذر ۱۳۹۰ - ۱۱:۰۹
نظر شما