به گزارش خبرگزاری كتاب ايران(ايبنا) به نقل از منابع عربي، برگزاری نمايشگاه كتاب، يكی از اركان اصلی پويايی فرهنگی يك كشور و محلی برای تبادل افكار و گفت‌وگوی فرهنگ‌ها است اما با نگاهی به نمايشگاه‌های عربی در ماه‌های گذشته آشكارا با خلاء اين فضا روبه‌رو می‌شويم و اين خلاء، زمانی پررنگ‌تر می‌شود كه عنصر ديگری را نيز به اين كاركردهای مذكور  اضافه كنيم و آن عنصر مادی يعنی فروش كتاب و سود مالی برای ناشران است كه البته اين عامل فقط با مشاركت بالای مردم در نمايشگاه محقق می‌شود.

سی‌ و ششمين نمايشگاه بين‌المللی كتاب كويت ـ كه مسوولان كويتی، آن را فرصت مناسبی برای ارتقای فرهنگی می‌دانند ـ در حالی برگزار می‌شود كه پيش از آن چندين نمايشگاه نسبتاً ناموفق در كشورهای عربی برگزار شد و تعداد معدودی نيز به سبب قيام‌های مردمی در اين كشورها به تعطيلی كشيده شد كه البته اين تعداد معدود، بزرگ‌ترين نمايشگاه كتاب عربی يعنی «نمايشگاه كتاب قاهره» را نيز شامل شد.

نمايشگاه كتاب دار البيضاء (مراكش)، نمايشگاه رياض، نمايشگاه ابوظبی، نمايشگاه بغداد، نمايشگاه دمشق و نمايشگاه الجزاير، از جمله نمايشگاه‌های بين‌المللی كتاب برگزار شده در پايتخت كشورهای عربی بود. در اين ميان نمايشگاه قاهره و نمايشگاه صنعاء (يمن) برگزار نشد و مسوولان فرهنگی مصر تلاش كردند تا خلاء عدم برگزاری نمايشگاه بين‌المللی كتاب قاهره را با نمايشگاه رمضانی كتاب قاهره و نمايشگاه كتاب عربی قاهره پر كنند؛ امری كه به زعم بسياری از اهالی فرهنگ عربی نتوانست جبران كننده فقدان اين نمايشگاه در سال 2011 باشد.

لغو نمايشگاه قاهره تأثير منفی شديدی بر ناشران عرب‌زبان گذاشت چراكه آن‌ها هر سال به اين نمايشگاه به عنوان محل بسيار مناسبی برای فروش آثار خود نگاه می‌كردند و عدم تحقق اين امر در ابتدای سال 2011 پيش‌بينی سالی سخت را در ذهنشان ايجاد كرد. پيش از آن، نمايشگاه مراكش نيز با ضعف‌هايی همراه بود و پس از آن، نمايشگاه رياض با تحريم از سوی برخی گروه‌های داخلی مواجه شد. ابوظبی نمايشگاه به نسبت خوبی را تجربه كرد ولی نخستين نمايشگاه بين‌المللی بغداد در نظام سياسی جديد چندان با استقبال روبه‌رو نشد و نمايشگاه دمشق نيز متأثر از فضای داخلی و منطقه‌ای موفقيت چندانی كسب نكرد. نمايشگاه كتاب الجزيره (الجزاير) نيز مانند سال‌های قبل شاهد ترديد ناشران در عرضه برخی كتاب‌ها به دليل پيشگيری از تحريك‌های طايفه‌ای بود.

برآيند اين نمايشگاه‌ها با دربرگيری نقاط مثبت و منفی، برای ناشران عرب‌زبان در عرصه فروش محصولاتشان موفقيت آميز نبود‌ و پس از پايان هر نمايشگاه، ناشران به نوعی ابراز نارضايتی خود را از مشاركت پايين و اينكه نتوانسته‌اند حتی مخارج خود را با فروش محصولاتشان كسب كنند اعلام می‌كردند.

در اين شرايط، عرصه فروش كتاب و مشاركت مردم در نمايشگاه‌ها، دوره‌ای نااميدكننده را در چندماه گذشته در كشورهای عربی سپری كرد و بنابر اين ناشران عرب چشم اميدشان را به نمايشگاه كتاب كويت دوخته‌اند تا شايد بتوانند با فروش چشمگير محصولاتشان ضررهای نسبی نمايشگاه‌های پيشين را جبران كنند. 

از همين رو است كه رييس كميته اطلاع رسانی اتحاديه ناشران مصر،‌ محمد حامد، اعلام كرد كه 97 ناشر مصری در سی‌ و ششمين نمايشگاه كتاب كويت شركت می‌كنند. مصری‌ها با اين حضور بيشترين تعداد مشاركت‌كننده را در بين كشورهای عربی دارا هستند.

انتظاری ده روزه از امروز چهارشنبه (27 مهر) تا شنبه (7 آبان) نشان خواهد كه آيا سريال ضررهای ناشران عرب در فروش كتاب‌هايشان تكرار خواهد شد يا نمايشگاه كويت جان تازه‌ای به اين ناشران خواهد بخشيد.