به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، اثر حاضر، درس‌نامه‌اي معتبر است كه در چند بخش آن، مبناهاي پژوهشي درك ارتباط جمعي در زمينه‌هاي گوناگون فيلم‌هاي سينمايي و كودكان، نگرش اجتماعي، هراس‌هاي راديويي، پيكار سياسي، رضامندي و پذيرش نوآوري و ... مورد بررسي دقيق و مستند قرار مي‌گيرد.
«ريشه‌هاي تاريخي پژوهش در علم ارتباطات» موضوع اصلي بخش نخست كتاب حاضر را تشكيل مي‌دهد. براي پوشش مطلوب و جبران كمبودهاي نظري موجود به زبان فارسي، اين موضوع انتخاب شده كه هدف اصلي آن روشن‌سازي افق‌هاي پيچيده و بازنمايي بسترهاي مطالعاتي در فراخناي تاريخ مطالعات ارتباطي است. اين نوشتار، با «رويكرد تاريخ‌گرايي» به تحليل توصيفي پژوهش در علم ارتباطات پرداخته و به طور خلاصه، نتايج زير را به دست مي‌آورد.
نخست اين كه پژوهش‌هاي ارتباطي مرهون چند صد سال انديشه‌ورزي، تفحص و بررسي‌هاي روش‌مندانه نخبگان و روشن‌فكراني است كه با آرا و عقايد خويش آن را پديد آورده‌اند.
ديگر اين كه ريشه‌هاي تاريخي پيدايش علم ارتباطات را بايد در فراخناي تلاش‌هاي «متفكران يوناني» جست‌و‌جو كرد. آنان نخستين پژوهندگان ارتباطي بودند كه در بدو امر، پژوهيدن را از واقعيت‌هاي «ارتباطات انساني» آغاز كردند. در نظر آنها، ارتباطات مفهومي «فرانظريه‌اي» داشت و بر قواعد فلسفي و قالب‌هاي هستي‌گرايانه استوار بود. آنان بر مفاهيم ارتباطي نظير «اقناع»، «تبيين» و «توصيف» احاطه يافتند و آنها را به عنوان «ميراث معنايي» به ديگر نسل‌ها منتقل كردند.
پژوهش‌هاي ارتباطي با تمركز بر «واقع‌گرايي عقلاني» و از «مكتب شيكاگو» آغاز شدد. مطالعات حرفه‌اي از «نظريه‌هاي علم بيان» تا تاريخ «روزنامه‌نگاري و نشر» مسير پرفراز و نشيبي را طي كرد.
بنيادهاي مفهومي پنجگانه نظير آيين، سرمشق، رويكرد، الگو و روش، در برابر حركات انديشمندان تاريخ مطالعات ارتباطي، قوانين، احكام وروش‌مندي‌هاي گوناگوني را مطرح ساخت.
پژوهش‌هاي ارتباطي در گذر تاريخ مورد توجه انديشمندان بي‌شماري بوده است كه هر يك از ديدگاهي خاص به آن پرداخته‌اند. مراحل چهارگانه نضج ارتباط پژوهي در طول سرگذشت 600 ساله خود، بيانگر دوره‌هاي تكاملي «رشد»، «توسعه»، «گذار» و «جديد» بوده و صاحب‌نظران متعددي را مشغول داشته است.
پژوهش‌هاي ارتباطي از آغاز دوران شكل‌گيري تا پيشرفت‌هاي امروزين، چهار الگوي «گلوله‌اي»، «تاثيرات محدود»، «تاثيرات اعتدالي» و «تاثيرات پرقدرت» را پشت سر نهاده است.
ظهور تمامي مكاتب علمي، انتقادي، تحليلي علم ارتباطات به دليل «نظريه و پژوهش» و پرورش «چهره‌هاي كليدي» به اين حوزه بوده است. شناخت و كالبد شكافي اين مكاتب و برجستگان آن، به پژوهندگان كمك خواهد كرد تا صحيح‌تر و اصولي‌تر، مسير پرفراز و نشيب «پژوهش‌هاي ارتباطي» را طي كنند.
بر اساس مطالب كتاب، «آينده نظريه‌هاي ارتباطي ـ رسانه‌اي، دستگاه فكري نظام‌مند، عيني و هدف‌مندانه‌اي را فرا مي‌خواند كه از يك‌سو ارتباطات انساني و از ديگر سو، اثرات رسانه‌هاي جمعي را به چالش مي‌كشد. تدقيق و بازنگري گذشته، حال و آينده را توامان مدنظر دارد و در فراسوي افق‌هاي فكري انديشمندان ارتباطي سنتي و رسانه پژوهان جديد قرار مي‌گيرد كه هر كدام تا به امروز سعي كرده‌اند مفهوم "ارتباطات" را در قلب واقعيت‌هاي به نتيجه رسيده پژوهش‌هاي ارتباطي جاي دهند.»
نوشتار حاضر، با شرط تمايز حقيقت از واقعيت و به دور از هرگونه پيش‌داوري، نشان داده است كه نظريه‌هاي ارتباطات اعم از انساني و جمعي به راهي مي‌روند كه هم مخاطره‌آميز و هم رهايي بخش‌اند و اين امر نسبي «انكارناپذير» است. بدين‌سان، براي انسان تنها و دردمند عصر ارتباطي امروز، وابستگي به صنايع فرهنگي و رسانه‌اي از جمله ملازمات فكري و محيطي است، اما در اين عرصه پررمز و راز تنها يك نظريه ارتباطي خاص يا يك انديشه مشخص نمي‌تواند پاسخ‌گوي لحظه‌هاي دردمندانه انسان باشد.
به عقيده نويسندگان كتاب، «مسرور ساختن انسان امروز در گرو انديشه‌هاي ارتباطي تركيبي است. فقدان مهارت‌هاي ارتباطي عالمانه و روشمند، آينده آشفته و انتزاعي را به دنبال خواهد داشت. جهان چند رسانه‌اي و چند فرهنگي آتي، تضمين كننده قواعد و روش‌هايي است كه نقش‌هاي متفاوت انسان را در اصل به كارگيري تثبيت مي‌كند. از اين‌رو، حمايت و هدايت صرف از يك "نظريه ارتباطي" به تنهايي نمي‌تواند تداوم بخش اين‌گونه نقش‌هاي متفاوت باشد. آينده نظريه‌هاي ارتباطات به يك بازنگري تفسيري دوباره نيازمند است. از اين‌رو، ارايه الگوهاي ارتباطي كارآمد در كنار نظريه‌هاي ارتباطي مي‌تواند كاميابي‌هاي نسبي را در ايجاد ارتباطات بهتر براي رسيدن به آينده مطلوب فراهم آورد.»
از بخش هفتم به بعد، در اين اثر به اقناع و ارتباط، نفوذ شخصي، رهبري فكري، برجسته‌سازي مطبوعات، خشونت و رسانه‌ها، تلويزيون و رفتار اجتماعي، تلويزيون، جنبه‌هاي شناختي و انواع يادگيري‌ها، تلويزيون و سلامت جسمي و رواني ... با ذكر شواهد پژوهشي ارايه شده است. در بخش‌هاي پاياني كتاب، نظريه‌هاي مطرح در حوزه ارتباط جمعي، با روش‌هاي دقيق توصيف، تحليل و تبيين مي‌شود.
علاوه بر اينها، مقدمه مفصل و عالمانه ويراستار، بر غنا و سودمندي استفاده خواننده اين اثر، افزوده است.
چاپ نخست كتاب «نقاط عطف در پژوهش‌هاي ارتباط جمعي (تاثيرات رسانه‌ها)» با شمارگان 1100 نسخه، 696 صفحه و بهاي 175000 ريال راهي بازار نشر شد.
شنبه ۱۶ مهر ۱۳۹۰ - ۰۹:۵۹
نظر شما