اکسیر در گفتوگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) گفت: معتقدم تاکنون درباره شاعری چون شهریار کار چندانی صورت نگرفته است. شاعری که با شعرهای «علی ای همای رحمت» و «آمدی جانم به قربانت» دلهای بسیاری را تسخیر و مجذوب خود کرد.
وی افزود: منظومه «حیدر بابایه سلام» شهریار برای بسیاری در نقاط مختلف ایران جذاب است و این منظومه حتی در خارج از ایران هم طرفداران بسیاری دارد.
اکسیر در ادامه به سریالی تلویزیونی که چند سال پیش درباره شهریار ساخته شده بود اشاره کرد و افزود: آن سریال سعی داشت زندگی شهریار را به تصویر بکشد و او را به ما معرفی کند. اما در آن هم شخصیتی از شهریار ارایه شد که تنها عاشقپیشه و شوریدهحال بود.
شهریار، شاعری اجتماعی و سیاسی
وی توضیح داد: این در حالیست که شهریار، شاعری اجتماعی و سیاسی بود که در دوران خفقان روزگار خودش مطرح شد و توانست مظلومیت مردم ایران را نشان دهد اما خود همیشه در محرومیت بود.
این شاعر به مصرعی از یکی از غزلهای حافظ اشاره کرد و افزود: حافظ در غزلی میگوید «هرچه دارم همه از دولت قرآن دارم»، من نیز در ارتباط با شهریار معتقدم او هر چه دارد همه از دولت حافظ دارد. البته هرچند در غزلهایش از حافظ بسیار بهره گرفته اما نظیرههای این غزلها در اشعار شهریار هوشربا هستند.
شاعر فیلسوف یا فیلسوف شاعر!
وی درباره غزلهای ترکی شهریار اظهار کرد: در شعرها و غزلهای ترکی شهریار، او را یک فیلسوف میبینم. انسانی که با زبان مادری، حرفهای بومیاش را جهانی کرده است. او حرفهایش را خطاب به انسانی میزند که کاملا غرق در معصیت است؛ برهمین اساس همیشه بر عزت و غرور بربادرفته او تاکید میکند.
اکسیر افزود: شهریار در غزلهای ترکیاش دنیایی از زیبایی را همراه با صنعت و فناوری(صنایع شعری) به ما ارایه میدهد. زیباییها و تصویرهای شهریار در شعرهای ترکیاش قابل ترجمه نیستند. شهریار روشنفکر بود اما نقش روشنفکران را بازی نکرد.
وی در ادامه توضیح داد: شهریار با دلی شکسته به تهران کوچ کرد و با دلی شکستهتر به زادگاهش بازگشت. این رفت و برگشت جز خستگی و شهرتی کاذب برای او چیزی به دنبال نداشت. او انسانی آگاه به مشکلات زمانه ایرانیان بود.
شاعر «بفرمایید بنشینید صندلی عزیز» افزود: شهریار قرآنشناس و علیدوست و به مسایل مذهبی واقف بود. او بیش از هرچیز اعتقاداتش را در شعرهایش برای ما بیان کرده است.
اندیشههای ترکی و شعرهای فارسی
وی با تاکید مجدد بر زبان ترکی به عنوان زبان مادری شهریار اظهار کرد: شهریار را پیش از شاعریاش باید مترجم زبان ترکی معرفی کرد. تمام دلش پر از استعارهها و تصویرهایی بوده که به ترکی میاندیشیده و به فارسی میسروده است.
اکسیر درباره چاپ آثار شهریار افزود: آن چه امروز از آثار شهریار به چاپ میرسد از او جز انسان فراموش شده چیزی به دست نمیدهد. انسان فراموش شدهای که شهریار نقش او را به خوبی بازی کرد. این در حالیست که شهریار در عصر شکوفایی و تقسیم غنایم ادبی این ظاهر شد و از کنار شاعرانی چون عارف، میرزاده عشقی و بهار سرافراز بالا آمد.
صمیمیت و صداقت در شعر
وی در ادامه بر دلایل موفقیت شعر این شاعر تاکید کرد و گفت: شهریار هرگز شعار نداد و زبان فارسی را پرچم دفاع ناآگاهانه از خود نکرد. اگر شعرهایش بر دل مردم نشست به دلیل صداقت و صمیمیت او در گفتارش بود. این شاعر صدای مظلومیت انسان را از دامنه کوه حیدر بابایه به تمام دنیا رسانده است.
این شاعر از شهریار به عنوان پرچمدار شعر بومی یاد کرد و افزود: شهریار بزرگترین شاعر بومی جهان است که به ادبیات اقوام پرداخته، اما آنچه صفحات ادبی رسانهها از شهریار ارایه کردهاند تنها نامیست که بر روی آن مانور دادهاند.
شهریار و نوآوریهای شاعرانه
وی پیشنهاد کرد: ای کاش بزرگان ادبی آشنا به زبان ترکی، غزلهای ناب ترکی شهریار را برای مخاطبان بازخوانی کنند تا در خوانش دوباره شعر او متوجه شویم این شاعر همانند نیما یکی از نوآوران شعر ایران است.
اکسیر در پایان مثالی در این زمینه ارایه کرد و گفت: یکی از غزلهای شهریار با عنوان «آفرینش» که شش بیت دارد نمونه ارزشمندی از نوآوریهای شهریار است. این غزل دنیایی از تصویرهای تو در توست و نگاهی انسانی به مساله آفرینش دارد.
سید محمدحسین بهجت تبریزی (۱۲۸۵-۱۳۶۷) متخلص به شهریار (پیش از آن بهجت) شاعر اهل آذربایجان بود که به زبانهای فارسی و ترکی آذربایجانی شعر سروده است.
وی در تبریز بهدنیا آمد و بنا به وصیتش در مقبرةالشعرای همین شهر به خاک سپرده شد.
مهمترین اثر شهریار منظومه «حیدربابایه سلام» (سلام به حیدربابا) از شاهکارهای ادبیات ترکی آذربایجانی است و شاعر در آن از اصالت و زیباییهای روستا یاد کرده است.
شهریار در سرودن انواع گونههای شعر فارسی مانند قصیده، مثنوی، غزل، قطعه، رباعی و شعر نیمایی تبحر داشته است. از جمله غزلهای معروف او میتوان «علی ای همای رحمت» و «آمدی جانم به قربانت» را نام برد.
شنبه ۲۶ شهریور ۱۳۹۰ - ۱۰:۵۷
نظر شما