به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، کتاب «شيرازنامه زركوب شيرازي» که معين‌الدين احمد بن ابي‌الخير شيرازي معروف به زركوب در سال 745 ه.ق آن را تأليف كرده، وابسته به سنت تاريخ‌نگاري محلي ايران است و مطالب آن در دو بخش تاريخي و رجال تنظيم شده است.

در بخش نخست حوادث تاريخي فارس از سده‌هاي نخستين هجري تا پايان حكومت ابواسحاق اينجو به اختصار گزارش شده و بخش دوم به معرفي دانشمندان و بزرگاني اختصاص يافته كه از فارس برخاسته يا مدتي در آنجا زيسته‌اند. از اين روي شيرازنامه را مي‌توان نخستين تاريخ محلي موجود فارس به‌شمار آورد و از آنجا که با اتكا به منابعي تأليف شده كه امروز موجود نيستند از آثار گرانقدر قرن هشتم به ويژه در بخش رجال به شمار مي‌رود.

در بخش نخست پس از ديباچه‌اي اديبانه در باب سبب تأليف كتاب، در دو فصل به نقل رواياتي در فضايل فارس، فارسيان، تقسيمات و مزاياي جغرافيايي فارس و چگونگي احداث شيراز پرداخته شده است. آن‌گاه اوضاع سياسي منطقه از عصر عمادالدوله بويهي تا هنگام «نزول حضرت سلطان دين‌پرور» يعني امير مبارزالدين محمد به شهر شيراز در هفت طبقه توضيح داده شده است.

طبقه نخست، در ذكر آل بويه، طبقه دوم، در ذكر حكومت آل سلجوق، طبقه سوم، در ذكر سلطنت و شرح ايالت آل سلغر، طبقه چهارم، در ذكر امرا و شحنگان مغول و نزول انكيانو به امارت فارس،
طبقه پنجم، در ذكر سلطنت محمود شاه و فرزندان او، طبقه ششم، در ذكر امير جمال‌الدين ابواسحاق اينجو و طبقه هفتم، در ذكر ايام پادشاه اسلام، مبارزالدين محمد بن مظفر است.

بخش دوم كتاب متضمن ذكر مشايخ و علماي فارس است. مطالب اين بخش نيز در هفت طبقه به تنظيم شده است. طبقه نخست، در ذكر ابوعبدالله محمد بن خفيف و تني چند از معاصران او، طبقه دوم، در ذكر ابواسحق ابراهيم بن شهريار كازروني و معاصران او، طبقه سوم  در ذكر ابوشجاع محمد بن سعدان مقاريضي و چند تن از دانشمندان قرن ششم شيراز است.

طبقه چهارم، در ذكر روزبهان بقلي شيرازي و دانشمنداني كه قريب به عصر او مي‌زيسته‌اند، طبقه پنجم، در ذكر جمعي از اصحاب حديث كه معاصر با دانشمندان طبقه چهارم بوده‌اند، طبقه ششم، در ذكر نجيب‌الدين علي بن بُزغش شيرازي و مشايخ معاصر او و طبقه هفتم، در ذكر بزرگان مشايخ فارس كه زركوب به مصاحبت آنان رسيده است.

بخش واپسين كتاب يعني خاتمه‌الكتاب نيز دو فصل دارد، فصل نخست، در ذكر طبقات سادات عظام و طايفه‌اي از اهل بيت نبوت و فصل دوم، در ذكر طبقات مشايخ و مشاهير كه مدفن آنان در شيراز است ولي زركوب نتوانسته بود درباره آنان اخباري كسب كند.

بخش دوم بي‌گمان يكي از اسناد باارزش و معتمد در باب رجال و دانشمندان فارس است. در اين کتاب علاوه بر توضيحاتي درباره واژها و عبارات دشوار، ابيات عربي و آيات و احاديث ترجمه شده،کليه اعلام تاريخي، جغرافيايي، اشخاص، کتاب‌ها و... توضيح داده شده است.

در پايان کتاب يادداشت‌هاي اعلام تاريخي، يادداشت‌هاي جغرافيايي، نمايه اعلام جغرافيايي، نمايه کتاب‌ها، نمايه اشخاص، نمايه اشعار فارسي، نمايه اشعار عربي و فهرست منابع ارايه شده است.

از کتاب شيرازنامه دو چاپ شامل بهمن کريمي در سال 1310 و اسماعيل واعظ جوادي در سال 1350 منتشر شده که تصحيح جديد اين کتاب بر اساس نسخه‌هاي خطي و توضيحات عالمانه مصحح، روايتي دقيق‌تر و ژرف‌تر از اين متن تاريخي است. 

کتاب «شيرازنامه زركوب شيرازي» که معين‌الدين احمد بن ابي‌الخير شيرازي معروف به زركوب در سال 745 ه.ق آن را تأليف كرده به تصحيح و توضيح دکتر اکبر نحوي توسط دانشنامه فارس در 356 صفحه در قطع وزيري گالينگور چاپ و منتشر شده و در دسترس علاقه‌مندان به تاريخ قرار دارد.