به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، نشست «مديريت بحران در روابط اجتماعي» عصر ديروز (شنبه 1 مرداد) با حضور دكتر سيدحسن تقوي و فرزانه بادين‌لو، دانش‌آموخته روان‌شناسي، در سراي اهل قلم خانه كتاب برگزار شد. دبيري اين نشست را سپيده باطبي عهده‌دار بود.

تقوي در ابتداي جلسه، تعريفي از «ارتباط» ارايه كرد و گفت: ارتباط، مفهوم يا سازه‌اي است كه پيام‌ها را رد و بدل مي‌كند. ارتباط را بايد فرآيندي پويا و دوطرفه دانست كه با مفهوم نياز عجين شده است.

سپس بادين‌لو در اين باره گفت: در ارتباطات خود با ديگران از يك‌سو در پي رفع نيازهايمانيم و از سوي ديگر، خودمان را در آيينه ديگران جست‌وجو مي‌كنيم. در واقع، انسان‌ها در ارتباطات‌شان به دنبال «خودارزشمندي» و پذيرش بي‌قيد و شرط‌‌شان از سوي طرف مقابلند.

در اين بخش از نشست، دبير جلسه از حاضران خواست تا نمونه‌هايي را درباره بحران در روابط اجتماعي مثال بزنند. پس از چند اظهارنظر از سوي حاضران، بادين‌لو ارتباط را داراي سه وجه ژست، لحن صدا و محتواي كلام در حين ارتباط دانست و گفت: هماهنگي ميان اين سه وجه است كه ارتباط را سازنده‌تر مي‌كند.

سپس تقوي با تاكيد بر وجوه غيركلامي ارتباط گفت: تنها سي درصد از تاثيرگذاري ارتباط ما به محتواي كلام‌مان بستگي دارد و بقيه بار تاثيرگذاري بر عهده محتواي غيركلامي است. بنابراين، توجه به محتواي غيركلامي حين ارتباط از اهميت بسياري برخوردار است.

سپس بادين‌لو يادآور شد: گفته مي‌شود ما پيش از آغاز ارتباط كلامي، بيست ثانيه وقت داريم كه تاثيري پنج ساله بر مخاطب‌مان بگذاريم. ارتباطات غيركلامي حتي بر احساسات انسان‌ها نيز تاثير قابل ملاحظه‌اي دارند.

تقوي ارتباط موثر را ارتباطي دانست كه به دو طرف سود برساند، اسباب رشد و تحول آنان را برقرار كند و به تضييع حقوق ديگران نيانجامد.

سپس بادين‌لو، شنونده بودن را امري مهم در ارتباط برشمرد و گفت: ما معمولا شنوندگان خوبي نيستيم و در بيشتر موارد حرف‌ها را گوش مي‌دهيم، ولي آنها را نمي‌شنويم. اگر سخنان فردي را مي‌شنويم، به يقين بايد او را از شنونده بودنمان آگاه كرده، به سخنان او واكنش كلامي يا حركتي نشان دهيم.

تقوي درباره تاثير سكوت و شنونده بودن هنگام ارتباط گفت: مهم‌ترين عامل در يك ارتباط موثر، شنونده بودن است. بشر در دو سالگي سخن گفتن را مي‌آموزد، اما بسياري از انسان‌ها حتي تا سنين پيري ياد نمي‌گيرند شنوندگان خوبي باشند.

وي درباره فقدان ارتباطات موثر در خانواده‌ها گفت: بسياري از والدين فرزندانشان را هدف‌گرا تربيت مي‌كنند و تربيتي خرگوش‌وار را براي آنها به كار مي‌گيرند. فرزندان در اين نوع تربيت، به ازاي هر مرحله موفقيت‌آميزي كه در تحصيل و ساير امور طي كنند، جايزه‌اي دريافت مي‌كنند.

وي افزود: آنان پيشرفت مي‌كنند و مدارج علمي را يكي پس از ديگري پشت سر مي‌گذارند، اما از طي كردن اين مراحل لذتي نمي‌برند و گاه با فقر شديد عاطفي مواجه مي‌شوند. والدين براي بچه‌هايشان انواع سرگرمي‌هاي ديجيتالي و غيرديجيتالي را تهيه مي‌كنند، به اين صورت است كه ارتباط والدين و فرزندان كمرنگ مي‌شود. فرزندان ما در چنين شرايطي شايد هكرها و گيم‌پليرهاي توانمندي شوند، اما در مقطعي از زندگي‌شان با بحران ارتباطات اجتماعي مواجه خواهند شد.

سپس بادين‌لو گفت: برخي از پدران و مادران تا سن هجده سالگي كه فرزندانشان در مدرسه‌ تحصيل مي‌كنند و رفتارشان به نوعي كنترل مي‌شود، به فكر تربيت صحيح آنها نيستند. آنان پس از ورود فرزندانشان به دانشگاه‌ و به دست آوردن آزادي عمل، احساس خطر مي‌كنند و به فكر تربيت و كنترلشان مي‌افتند. بايد ياد بگيريم كه هجده سالگي به هيچ وجه سن مناسبي براي تربيت نيست. ما هجده سال وقت داشتيم و تربيت فرزندانمان را پشت گوش انداختيم و هنگامي دست به كار مي‌شويم كه ديگر دير شده است.

وي افزود: شايد برخي والدين از كمبود وقت براي تربيت و هدايت صحيح فرزندانشان گله‌مند باشند، اما كيفيت همواره مهم‌تر از كميت است. مي‌توان در همان يك يا دو ساعتي كه در كنار فرزندمانيم، رابطه‌اي موثر با او برقرار كنيم.

در اين بخش از جلسه، دبير نشست از حاضران خواست تا نظراتشان را درباره موانع رواني و فرهنگي ارتباط سازنده ابراز دارند. در پي همين اظهارنظرها بود كه بحث به بيراهه كشيده شد، چرا كه برخي حاضران از فرصت به دست آمده استفاده كرده، به بيان درددل‌هاي خود درباره ارتباط با فرزندانشان و جامعه پرداختند!

تقوي در پاسخ به سوالات و اظهارنظرهاي حاضران درباره دشواري‌هاي برقراري ارتباط گفت: متاسفانه بسياري از ما با روش مذاكره و اصول حاكم بر آن آشنا نيستيم. مذاكره، موثرترين شيوه ارتباط است و توافقي بودن، يكي از مهم‌ترين ويژگي‌هاي آن به شمار مي‌آيد. مذاكره نياز به پيش‌شرط ندارد، بلكه نيازمند توافق است. مذاكره، زمان و مكان دارد و طرفين آن از حق انتخاب برخوردارند.