خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)- به گزارش ستاد خبري سراهاي اهل قلم نمايشگاه كتاب تهران، نشست "بررسي كاركردهاي نمايشگاه كتاب تهران" عصر شنبه (18 ارديبهشت ماه 90) با حضور "علي‌اكبر اشعري" رييس سابق سازمان اسناد و كتابخانه ملي، "دكتر حميد دليلي" عضو هيات علمي دانشگاه پيام‌نور، "دكتر عباس گيلوري" عضو هيات علمي كتابخانه جهاد كشاورزي، "دكتر محمد حسن‌زاده" عضو هيات علمي دانشگاه تربيت مدرس و "حميد محسني" مدير مسوول موسسه انتشاراتي كتابدار در سراي كارنامه‌نشر برگزار شد.

دكتر محمد حسن‌زاده در آغاز اين نشست، نمايشگاه كتاب تهران را يك رخداد علمي، اجتماعي و اقتصادي دانست و گفت: با گذشت 24 سال از برپايي اين نمايشگاه، وقت ارزيابي دقيق و علمي آن فرارسيده است.

در ادامه، علي‌اكبر اشعري اظهار داشت: ممكن است كه در بستر زمان و بر اساس نيازهاي موجود، سلسله برنامه‌هايي را برگزار كنيم. اما بايد ديد كه با تغيير در شرايط و اقتضائات زماني، آيا نيازي به ادامه دادن آن وجود دارد؟

وي اضافه كرد: ما عادت كرده‌ايم كه هر برنامه فرهنگي مورد استقبال مخاطبان را ادامه دهيم و آن موضع را حفظ كنيم. در حالي‌كه شرايط و نيازهاي جامعه تغيير مي‌كند.

اشعري از برپايي نمايشگاه كتاب يار مهربان براي تامين آثار موردنياز كتابخانه‌هاي مدارس، ياد و خاطرنشان كرد: برگزاري اين نمايشگاه، يك سنت‌شكني بود. اما لزوم تداوم اين نمايشگاه نيز بايد مورد بررسي قرار گيرد.

رييس سابق سازمان اسناد و كتابخانه ملي، رقابت ناشران، فضاي جشنواره‌اي و ترويج فرهنگ كتابخواني را از جمله نقاط مثبت نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران خواند و تاكيد كرد: ناشران خارجي معتبر كتاب‌‌هاي دانشگاهي، به اين نمايشگاه نمي‌آيند و بقيه نيز آثار مورد علاقه خود را عرضه مي‌كنند. در حالي‌كه مي‌توان، آثار مورد وثوق را شناسايي و به كشور وارد كرد.

وي افزود: محدود كردن ناشران در عرضه كتاب‌هاي چاپ شده در سه سال اخير، منطقي نيست. چون برخي از كتاب‌هاي مرجع كه مخاطبان خاص دارند، تجديدچاپ نمي‌شوند و ممكن است كه در سال‌هاي بعد، علاقه‌مندان تازه‌اي پيدا كنند.

علي‌اكبر اشعري در ادامه، با اشاره به روند تكميل باغ كتاب توسط شهرداري تهران گفت: اين مكان براي عرضه 2ميليون اثر با محتواي علمي، طراحي شده است. اميدواريم كه باغ كتاب، شرايط لازم براي تامين اين هدف را فراهم آورد.

سپس دكتر حميد دليلي، عضو هيات علمي دانشگاه پيام‌نور، با تاكيد بر لزوم انتخاب مكان دايمي نمايشگاه كتاب تهران تصريح كرد: درست است كه به دليل تفاوت‌هاي فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي، مقايسه نمايشگاه‌هاي بين‌المللي كتاب تهران و فرانكفورت صحيح نيست، اما بررسي برخي از جنبه‌هاي آن ضروري است.

وي اضافه كرد: حدود 2هزار و 338 ناشر داخلي با 208هزار عنوان اثر، و بيش از هزار و 614 ناشر خارجي از 67 كشور، در بيست‌وچهارمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران شركت كرده‌اند. اما حدود 8هزار ناشر خارجي از 105 كشور جهان، در آخرين دوره نمايشگاه كتاب فرانكفورت حضور داشته‌اند.

عضو هيات علمي دانشگاه پيام‌نور، برنامه‌ريزي، سازمان‌دهي و مديريت را از جمله نقاط مثبت اين نمايشگاه خارجي دانست و اظهار داشت: عدم عضويت ايران در كنوانسيون حق مولف، يكي از دلايل شركت نكردن ناشران خارجي معتبر در نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران است.

در ادامه نشست "بررسي كاركردهاي نمايشگاه كتاب تهران" دكتر عباس گيلوري، عضو هيات علمي كتابخانه جهاد كشاورزي، وجود چنين نمايشگاهي را براي آشنايي مردم با كتاب و ترويج مطالعه در جامعه، موثر دانست و گفت: ساختار الفايي نمايشگاه كتاب تهران، ذهن جوياي افراد را تامين نمي‌كند. حتي تعداد زياد غرفه‌ها نيز فرصت ديدن همه آثار را از بازديدكنندگان مي‌گيرد.

وي با انتقاد از تمركز كتابداران بر روي زمان 10 روزه نمايشگاه كتاب تهران براي تامين نياز كتابخانه‌ها تصريح كرد: ادغام نمايشگاه و فروشگاه كتاب در اين فضا نيز منطقي نيست. بيشتر نمايشگاه‌هاي بين‌المللي كتاب، محل رد و بدل كردن مجوز نشرند، در حالي‌كه نمايشگاه كتاب تهران، محل فروش آثار شده است.

عضو هيات علمي كتابخانه جهاد كشاورزي در ادامه سخنانش، بر لزوم دسته‌بندي موضوعي ناشران در نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران تاكيد كرد.

سپس حميد محسني، مدير مسوول موسسه انتشاراتي كتابدار، با حمايت از جنبه فروش آثار در نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران اظهار داشت: مشخص نبودن هدف نمايشگاه،‌ بزرگ‌ترين مشكل آن است.

وي با تاكيد بر لزوم هدف‌گذاري و تعيين راهبردهاي نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران تصريح كرد: ما انتظار داريم كه روابط ناشران، مشكلات حوزه نشر و شيوه‌هاي تبادل تجربيات بين ناشران، نويسندگان و كتابداران، در نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران تنظيم شوند. اما ضعف سيستم توزيع كتاب، يكي از معضلات ما در ايران است و نمايشگاه كتاب تهران، آمادگي رفع اين مشكل را داراست.

"دكتر محمد حسن‌زاده" عضو هيات علمي دانشگاه تربيت مدرس، در ادامه نشست "بررسي كاركردهاي نمايشگاه كتاب تهران"، به بيان چهار راهكار در زمينه ساماندهي به اهداف اين نمايشگاه پرداخت و گفت: "ارايه تازه‌هاي نشر"، "ايجاد ارتباط بين ناشر، نويسنده و مخاطب" و "كمك به محققان براي پيدا كردن كتاب‌هاي موردنياز" و "بين‌المللي كردن نشر ايران" را به عنوان چهار هدف براي برپايي نمايشگاه كتاب تهران، پيشنهاد مي‌كنم.

علي‌اكبر اشعري نيز با تقدير از زحمات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي در برگزاري اين نمايشگاه فرهنگي گفت: نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران، نيازمند بازتعريف است. در واقع بايد نيازها و ضرورت‌هاي صنعت نشر را مدنظر قرار داد.

وي افزود: پيشنهاد مي‌كنم كه يك گروه با مطالعه عميق و بررسي دقيق، زمينه‌هاي برگزاري بيست‌وششمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران را از سال آينده آغاز و براي مثال، غرفه‌ها را از طريق سايت نمايشگاه، پيش‌فروش كنند.

"حميد دليلي"، "عباس گيلوري"، "محمد حسن‌زاده" و "حميد محسني" نيز به بيان راهكارهاي مورد نظر خود در زمينه برگزاري هرچه بهتر اين نمايشگاه پرداختند و بر لزوم تقويت جنبه‌هاي اطلاع‌رساني، انتخاب مكان مناسب براي برپايي نمايشگاه كتاب تهران، ساماندهي غرفه‌ها، توجه به ناشران شهرستاني و لزوم عضويت ايران در مقوله حق كپي‌رايت تاكيد كردند.

در پايان اين نشست، داريوش مطلبي،‌ مسوول اطلاع‌ رساني بيست و چهارمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران اظهار داشت: نمايشگاه‌هاي كتاب تهران و فرانكفورت، قابل مقايسه نيستند. چون زيرساخت‌هاي فرهنگي حاكم بر كشورهاي ايران و آلمان متفاوت‌اند.

وي از فروش آثار در روزهاي پاياني نمايشگاه‌هاي بين‌المللي كتاب ديگر كشورها ياد كرد و افزود: ارايه راهكار، تنها با درنظر گرفتن تمامي جنبه‌ها عملي خواهد بود. براي مثال، تعداد ناشران تخصصي بسيار محدود است. بنابراين، تقسيم ناشران بر اساس موضوعي، امكان‌پذير نيست.

در پايان نشست "بررسي كاركردهاي نمايشگاه كتاب تهران"، برخي از مديرمسوولان انتشاراتي‌هاي مختلف، درباره مباحث مطرح شده در اين جلسه، به بحث‌و گفت‌وگو پرداختند.

بيست و چهارمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران تا 24 ارديبهشت ماه در مصلاي امام خميني (ره) برپاست.