60 كتاب برتر جهان براي نسل جوانِ استثنايي در مراسمي كه در نمايشگاه بولونيا در غرفهي IBBY برگزار شد، معرفي شدند. در اين ميان دو كتاب ايراني «من و دوستانم» و «صداي پاي بزغالههاي سبز» نيز به چشم ميخورند.
1ـ «من و دوستانم»، نوشته «فريده خلعتبري»، با تصويرگري «علي مفاخري» كه تصاوير اين كتاب زينتبخش صفحهاي از كاتالوگ بود.
2ـ «صداي پاي بزغالههاي سبز»، نوشته «سوسن طاقديس»، با تصويرگري مرجان وفاييان.
هر دو عنوان برگزيده ايراني را انتشارات شباويز منتشر كرده است.
كتاب «من و دوستانم» تا به حال به زبانهاي گوناگوني از جمله كرهاي، چيني و تايلندي ترجمه و منتشر شده است.
ديگر كشورهاي راهيافته به اين كاتالوگ عبارتند از: كانادا با 13 عنوان، آمريكا با 11 عنوان، فنلاند و استراليا هر كدام با 5 عنوان، فرانسه و ايتاليا هر كدام با 4 عنوان، كره و ژاپن هر كدام با 3 عنوان، مكزيك، سوييس و نروژ هر كدام با دو عنوان، آلمان، انگلستان، لهستان، آفريقاي جنوبي، جمهوري چك و اسلوواني هر كدام با يك عنوان. بهاين ترتيب، انتشارات شباويز با 2 عنوان برگزيده خود توانست ايران را در رده نهم قرار دهد.
«دفتر بينالمللي كتاب براي نسل جوان»، سازمان غيرانتفاعي و مستقلی است كه در سال ۱۹۵۳ از سوی «یلا لپمن» و با هدف بهبود كیفیت كتابهای كودكان و نوجوانان، گسترش كتابخانههای مربوط به آنها و ایجاد تفاهم میان نسل جوان كشورهای مختلف از طریق كتاب در شهر زوریخ سوئیس بنیان نهاده شد.
دفتر بینالمللی کتاب برای نسل جوان (ibby) از طریق شعبههای ملی در كشورهای مختلف، برنامههاي گوناگون خود را هدايت ميكند. در ايران، «شوراي كتاب كودك» كه از سال 1343 به عضويت اين دفتر درآمده، اين مسؤوليت را بر عهده دارد.
يكي از مشهورترين فعاليتهاي اين دفتر، برگزاري جایزه «هانس كریستین اندرسن»، معتبرترین جایزه بینالمللی ادبیات كودكان و نوجوانان است كه به نوبل كوچك نیز شهرت دارد.
دوم آوریل هر سال به مناسبت سالروز تولد «هانس كریستین اندرسن»، به عنوان «روز جهانی كتاب کودک» اعلام شده و مراسمی نیز با هدف ایجاد علاقه به مطالعه و جلب نظر نسبت به كتابهای كودكان در كشورهای مختلف برگزار میشود.
در ایران، با توجه به اینكه روز دوم آوریل برابر سیزدهم نوروز است، هفته كتاب كودك از ۱۴ تا ۲۰ فروردین برگزار میشود. از سال ۱۳۴۹ این روز در ایران به رسمیت شناخته شد و همه وزارتخانهها و سازمانهایی كه دستاندركار تهیه كتاب و توسعه كتابخوانی در ایران هستند برنامههای خاصی در این راستا تنظیم و اجرا میكنند.
از ایران، شورای كتاب كودك در سالهای ۱۳۵۵ و ۱۳۷۲ عهدهدار تهیه شعار، پیام، و پوستر این روز برای جهانیان بوده است. شعار و پیام سال ۱۳۵۵ بهوسیله «محمود كیانوش» پيشنهاد و پوستر توسط «پرویز دیبایی» طراحی شد. شعار و پیام سال ۱۳۷۲ نيز بهوسیله «مهدخت كشكولی» پيشنهاد شد و پوستر آن را «نورالدین زرینكلك» طراحی كرد.
از ميان ايرانياني كه تا به حال نامزد دريافت جايزه «جايزه هانس كريستين اندرسن» شدهاند ميتوان به «هوشنگ مرادي كرماني» سال 1992، «محمدرضا يوسفي» سال 2000، «نسرين خسروي» سال 2002، «محمدهادي محمدي» سال 2006، «احمدرضا احمدي» سال 2010 و «محمدعلي بنياسدي» سال 2011 اشاره كرد.
«فرشيد مثقالي» تنها تصويرگر ايراني است كه توانست در سال 1974 اين جايزه را از آن خود كند. «محمدرضا شمس» نيز در سال 2004 توانست ديپلم افتخار IBBY را با نگارش «ديوانه و چاه» به دست آورد.
كتاب «افسانه تنبل قهرمان» اثر «بهروز غريبپور»، «دنياي رنگينكمان» با تصويرگري مرحوم «بهرام خائف» نيز در ليست افتخار اين سازمان ثبت شده است.
يكي ديگر از برنامههاي دفتر بينالمللي كتاب براي نسل جوان كه از سال 1997 آغاز شده، معرفي كتابهاي برتر براي نسل جوان استثنايي است كه از سال 2002 هر دو سال يك بار برگزار ميشود.
شعبههاي ملي اين دفتر در كشورها، مسوول جمعآوري و ارسال كتابهاي مناسب هستند. البته ناشران به طور مستقيم نيز ميتوانند با رعايت شرايطي، آثار خود را به دبيرخانه اين دفتر ارسال كنند.
در كاتالوگ سال 2011 كه به معرفي 60 كتاب برتر براي نسل جوان استثنايي اختصاص دارد، كتابهاي منتشر شده از سال 2006 به بعد بررسي شدهاند كه در ميان آنها دو كتاب «من و دوستانم» و «صداي پاي بزغالههاي سبز» از ايران نيز حضور دارند.
پيش از اين و در سال 2009 نيز سه كتاب از ايران كه هر سه توسط نشر شباويز منتشر شدهاند، به اين كاتالوگ راه پيدا كردند.
«دو دوست» اثر «هدا حدادي»، «من از تو نميترسم» و «منم بازي» نوشته «فريده خلعتبري» عناوين كتابهاي راه يافته در كاتالوگ سال 2009 دفتر بينالمللي براي نسل جوان هستند.
كتاب «دو دوست» پيش از اين در سال ۲۰۰۷، جایزه نخست نمایشگاه تصویرگری بلگراد را بهدست آورده و در سال ۲۰۰۹، بهکاتالوگ براتیسلاوا راه یافته است.
نظر شما