به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در زنجان، چند سال است که با بالا رفتن قیمت کاغذ بسیاری از سرمایه‌گذاران از واردات این کالای استراتژیک حوزه کتاب کنار کشیده‌اند؛ ‌آن‌هایی نیز که در ماه‌های گذشته و حتی سال قبل اقدام به واردات کاغذ کرده‌اند، از عرضه آن خودداری می‌کنند و همین مسائل موجب گرانی قیمت کتاب هم شده است و در اثر این گرانی، مردم دیگر توان اندکی برای خرید یار مهربان دارند و کتاب از سبد مصارف فرهنگی خانوارها تقریبا حذف شده است.

افزایش قیمت کاغذ اما تبعات دیگری هم داشته است و آن اینکه همه مراحل چاپ کتاب با هزینه بیشتری انجام می‌شود، به همین خاطر ناشران راه‌حل دیگری برای بقا اندیشیده و به اجبار تیراژ کتاب‌های چاپی خود را کاهش داده‌اند.

با این شرایط، بازار کاغذ و به تبع آن کتاب، روزهای سختی را می‌گذارند و ناشران معدودی هستند که می‌توانند کتاب‌هایشان را با تیراژهای بالا منتشر کنند. از سوی دیگر قیمت کتاب با وجود همین تیراژهای پایین روز به روز افزایش پیدا می‌کند و توان خرید کتاب روز به روز کاهش می‌یابد.

هرچند که به گفته مسئولان سازمان صنعت، معدن و تجارت (صمت)، زنجان در تولید کاغذ مشکلی ندارد و حتی نیاز استان‎های همجوار نیز از طریق زنجان تامین می‌شود، اما ناشران و فعالان حوزه فرهنگی نظر دیگری دارند.

در استان زنجان 40 ناشر مجوز فعالیت گرفته‌اند که بنا به دلایل مختلف فقط 24 ناشر فعالیت دارند.

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان درباره وضعیت استان در توزیع کاغذ گفت: استان زنجان در بحث توزیع کاغذ به اندازه کافی عامل دارد.

ناصر فغفوری با اشاره به اینکه واحدهای کاغذسازی در زنجان علاوه بر نیاز استان، نیاز استان‌های همجوار را هم تامین می‌کنند، اضافه کرد: خوشبختانه استان زنجان جزو استان‌هایی است که در بحث کاغذسازی وضعیت خوبی دارد.

وی در ارتباط با افزایش قیمت کاغذ و سوء استفاده برخی از دلالان از این شرایط هم گفت: هر گونه فروش کاغذ به قیمت بالا تخلف محسوب می‌شود و مردم می‌توانند گزارش گرانفروشی را به شماره تلفن 124 اعلام کرده و تقاضای کاغذ خود را با قیمت مصوب تامین کنند.

ناشران استان اما نظر دیگری دارند. مدیر انتشارات «نیکان کتاب» در استان زنجان درباره گرانی کاغذ و تاثیر آن در چاپ کتاب گفت: با توجه به گرانی کاغذ و افزایش قیمت کتاب، مردم دیگر تمایلی برای خرید آن ندارند.

شهین رومی با اشاره به اینکه کاهش خرید کتاب موجب شده است که مولفان هم راهکار دیگری در پیش بگیرند، اضافه کرد: چند سالی است که برای کاهش هزینه‌ها مولفان تیراژ کتاب‌های خود را کم کرده‌اند.

وی با اشاره به اینکه گرانی کاغذ تاثیری در تعداد کتاب‌های چاپ شده نداشته است، افزود: نیکان کتاب بهار امسال 19 کتاب چاپ کرده است اما تیراژ آنها کم بوده است.

مدیر انتشارات «نیکان کتاب» با بیان اینکه کتاب‌های چاپ شده در موضوعات مختلف مثل زمان، علمی و مذهبی بوده است، اضافه کرد: نکته جالب توجه در چاپ کتاب این است که برخی از نویسندگان فقط به خاطر رزومه و ارتقای علمی دست به چاپ کتاب زده‌اند.

رومی با اشاره به اینکه کاهش تیراژ کتاب برای انتشاراتی هم ضرر دارد، افزود: با توجه به زحماتی که برای کار اداری و چاپ کتاب کشیده می‌شود، کاهش تیراژ چیز جز زحمت برای ما انتشاراتی‌ها ندارد.

وی گفت: اگر مواد اولیه کتاب ارزان‌تر باشد قطعا قیمت کتاب هم کاهش پیدا خواهد کرد، اما امروز شاهد این هستیم که قیمت‌ها روز به روز افزایش پیدا کرده و از توان خرید روز به روز کاسته می‌شود.

مدیر انتشارات «نیکان کتاب» شیوع ویروس کرونا را هم بی‌تاثیر در حوزه نشر و کتاب ندانست و گفت: موضوع کرونا هم مزید بر علت شده است، اما امیدواریم با پایان کرونا و با حمایت دستگاه‌های مسؤول این وضعیت بهتر است.

رومی با اشاره به اینکه در حال حاضر انتشارات نیکان کتاب به روش سنتی در حال چاپ کتاب است، گفت: شاید در آینده به روش‌های دیگری از جمله چاپ الکترونیکی کتاب پرداختیم.

مدیرمسؤول انتشارات «قلم مهر» در زنجان هم با اشاره به نقش تاثیرگذار مطالعه و کتاب در جامعه بیان کرد: گرانی کاغذ تاثیر بسزایی در کاهش خرید و تیراژ کتاب‌ها داشته است.

مجید نیک‌راد با اشاره به اینکه در نتیجه گرانی کاغذ تیراژ کتاب‌ها از یک هزار نسخه به اعداد بسیار کمی مثل 50 تا 100 جلد رسیده است، اضافه کرد: درواقع برخی از چاپ کتاب‌ها برای رزومه کاری یا ارتقای شغلی انجام می‌شود.

وی با بیان اینکه قیمت کاغذ در چند سال اخیر چند برابر شده است، اضافه کرد: افزایش قیمت کتاب باعث می‌شود که مولف و خواننده کتاب متضرر شوند.

مدیرمسئول انتشارات قلم مهر با اشاره به اینکه افزایش قیمت باعث کاهش توانایی مخاطب در خرید کتاب شده است، گفت: همین افزایش قیمت موجب شده است که خواننده به سراغ روش‌های دیگری برای مطالعه کتاب مثلا تهیه نسخه پی.دی.اف برود.

نیک‌راد که در نمایشگاه مجازی کتاب تهران هم حضور داشت، گفت: حتی در نمایشگاه هم به خاطر اطلاع‌رسانی کمی که شده بود، فروش ما به یک سوم معمول رسید.

رئیس اتحادیه کتاب و نوشت‌افزار فروشان زنجان نیز درباره قیمت به روز کاغذ گفت: در حال حاضر قیمت 500 برگی کاغذ A4 حدود 60 هزار تومان است اما شاید فروش آن تا 80 هزار تومان هم برسد.

فریدون رستمخانی با اشاره به اینکه قیمت کاغذ نسبت به ماه قبل کاهش یافته است؛ افزود: این کاهش قیمت در حدود 10 هزار تومان است، اما با این حال نسبت به سنوات گذشته قیمت کتاب جهش داشته است.

یکی از نویسندگان زنجانی نیز در واکنش به افزایش قیمت کاغذ گفت: شیوه من در جبران هزینه‌های چاچ کتابم، پیش فروش آن بوده است.

مرتضی حسینی با اشاره به اینکه چاپ کتاب بر اساس تقاضا موجب کاهش هزینه‌ها می‌شود، افزود: با توجه به هزینه‌های بالای قیمت کتاب، توان چاپ آن را در تیراژ بالا ندارم.