به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در خراسان رضوی، مرکز آثار مفاخر و اسناد دانشگاه فردوسی مشهد همزمان با چهل و نهمین سالروز درگذشت دکتر علی‌اکبر فیاض موسس دانشکده ادبیات و الهیات این دانشگاه، میزگردی را با حضور اساتید برتر ادبیات کشور با مضمون نگاهی به زندگی این استاد گرانقدر ترتیب داد که این جلسه بر بستر فضای مجازی برگزار شد.

سلمان ساکت، رئیس مرکز آثار مفاخر و اسناد دانشگاه فردوسی در ابتدای این نشست، با اشاره به زندگی دکتر علی اکبر فیاض اظهار کرد: دکتر فیاض در سال 1277 در مشهد و در خانواده‌ای مذهبی متولد شد، او در سال 1307 دبیر فرهنگ استان خراسان بود و در سال 1314 دانشسرای مشهد را تاسیس کرد. سال 1322 بعد از رفتن به تهران و ادامه تحصیلات موفق به اخذ درجه دکتری از دانشگاه تهران شده و طی آشنایی قبلی که با قاسم غنی، دیپلمات آن زمان، داشت، دو دوره به عنوان نماینده مردم در مجلس شورای ملی انتخاب شد. اما اقدام مهمی که دکتر فیاض در شرق کشور انجام داده و در همین راستا خود را مدیون او می‌دانیم تاسیس دانشکده علوم ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد بود که در سال 1334 صورت گرفت.

وسواس فیاض در انتخاب استاد برای دانشکده ادبیات
ساکت با اشاره به اینکه دکتر فیاض تا سال 1342 در سمت رئیس دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد بوده و سپس با استغفا دوباره به تهران بازمی‌گردد، تصریح کرد: او بعد از چند سال دوباره به مشهد بازگشته و کنگره بزرگداشت بیهقی را با حضور اساتید فرهیخته داخلی و خارجی در این شهر برگزار می‌کند و در سال 1350 زمانی که در حال تصحیح کتاب تاریخ بیهقی بوده، به رحمت خدا رفت و در حرم مطهر رضوی به خاک سپرده شد.
 
رئیس مرکز آثار مفاخر و اسناد دانشگاه فردوسی نقطه عطف دکتر فیاض را شیوه مدیریتی او عنوان کرد و افزود: یکی از خصوصیات دکتر فیاض وسواس زیاد در انتخاب اساتید برای دانشکده ادبیات بود و دیگری برگزاری جلسات ماهانه در دبیرستان‌های معروف شهر با حضور اساتید صاحب‌نام بود تا در این سلسله جلسات دانشجویان آن زمان بتوانند با صحبت کردن در حضور اساتید خود را نشان داده و درس نیز بگیرند به عبارتی می‌توان این موضوع را نوعی شاگردپروری استاد نامید.

ساکت با اشاره به اینکه یکی از این دانشجویان دکتر علی شریعتی بود که سال‌ها بعد اثرات ماندگاری در تاریخ ادبیات کشور به جای گذاشت، یادآور شد: تاسیس دانشکده الهیات در ادامه از دیگر اقدامات دکتر فیاض بود؛ چون وی می‌دانست که ادبیات به تنهایی نمی‌تواند پاسخگوی علاقه جوانان خراسانی باشد.

فیاض میدان‌دار کتاب تاریخ بیهقی
در ادامه محمدجعفر یاحقی، استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد با تاکید بر اینکه دکتر فیاض با تاسیس دو دانشکده ادبیات و الهیات در شرق کشور تاثیر بسزایی در فضای دانشگاهی خراسان داشته است، گفت: آشنایی من با دکتر فیاض به دوره دوم کاری وی بازمی‌گردد؛ آن زمان دکتر با تحریریه و کتابخانه آستان قدس رضوی برای ترجمه کتاب‌های لاتین و یونانی همکاری داشت، همچنین در کنگره بزرگداشت بیهقی حضور داشتم و از نزدیک شاهد بودم که وی چگونه مورد احترام اساتید جهانی قرار دارد.

وی افزود: دکتر فیاض میدان‌دار کتاب تاریخ بیهقی بود؛ کتابی که اشاره به تاریخ این مرز و بوم در زمان غزنوی دارد و جزء آثار فرهیخته و مهم به شمار می‌رود و تصحیح دکتر فیاض در این کتاب اثری بسیار ارزشمند است که هنوز هم مورد استفاده بسیاری از اساتید قرار می‌گیرد.
فیاض و پرورش مفاخر آینده کشور
علی اشرف صادقی، عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی نیز در ادامه این نشست عنوان کرد: دکتر فیاض یکی از دانشمندان مشهدی بوده که با تاسیس دانشکده الهیات و ادبیات در خراسان باعث علاقه و کشف استعداد جوانان و همچنین پرورش آنها به عنوان مفاخر آینده کشور شد.

وی با بیان اینکه نسخه دوم تصحیح کتاب تاریخ بیهقی توسط دکتر در حال نگارش بود که وی به رحمت خدا رفت، گفت: البته بخش کوچکی از تعلیقات نویسی مانده بود و این نکته حائز اهمیت است که دکتر فیاض در تعلیقات‌نویسی بسیار خلاصه نویس بود.

صادقی که از اساتید خاطره‌نویس و یادداشت‌نویس نیز است، با ذکر خاطره‌ای از دکتر فیاض اظهار کرد: فرد معماری که علاقه بسیاری به نسخ خطی دیوان فارسی داشت و در چند سال این نسخ را جمع‌آوری و یا به چاپ رسانده بود، روزی به فرهنگستان مراجعه و پیشنهاد کرد تا بخشی از این دیوان را به موسسات اهدا کند. در صحبتی که با او داشتم، از دکتر فیاض یاد کرد؛ زمانی که دکتر ساکن تهران بود و در خیابان فخر رازی مقابل دانشگاه سکونت داشت گویا دکتر برای خرید جهیزیه دخترش پیشنهاد فروش کتابخانه خود را به این معمار داده بود اما او حاضر به قبول این پیشنهاد نشده بود.

این عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی افزود: اساتید ما در کنار اسم‌ورسمی که داشتند، متاسفانه بسیار مهجور واقع شده‌اند به طوری که این برخی از آنها ناچار به فروش کتابخانه خود به دلیل تنگدستی بودند، در صورتی که این متابخانه حاصل تحقیقات و عصای دست آنها بوده است و شاید عمری را برای جمع ‌آوری آن صرف کرده باشند.

فیاض و آشنایی با زبان‌های مختلف
محمدحسین ساکت، پژوهشگر و مترجم هم در ادامه به آشنایی دکتر فیاض و قاسم غنی دیپلمات از حضور دکتر در مصر برای تدریس زبان فارسی اشاره کرد و افزود: یکی از ناکامی‌های خود در زندگی تحصیلی را محروم بودن از حضور دکتر فیاض می‌دانم، استادی که علاوه بر تحصیلات حوزوی، تحصیلات آکادمی و دانشگاهی را تا درجه دکتری ادامه داد و مسلط به فقه و اصول، ادبیات عرب و چند زبان زنده دنیا مانند فرانسه، انگلیسی، آلمانی و ... بود.

وی افزود: دکتر فیاض طلبه بود که در آموزش و پروش نیز به تدریس برای دانش‌آموزان مشغول بود زمانی که بازرس برای سرکشی به مدرسه می‌آید چند سوال می‌پرسد که جواب سوالی را اشتباه می‌دهد زمانی که فیاض این موضوع را متذکر می‌شود با برخورد تند بازرس مواجه می‌شود که به او اشاره می‌کند سواد کافی برای صحبت در این موضوع را ندارد همین موضوع باعث می‌شود تا دکتر فیاض تحصیلات آکادمیک را تا درجه دکتری ادامه دهد.