دوشنبه ۸ اسفند ۱۴۰۱ - ۱۰:۱۹
شاعر باید ذائقه نوجوان را بداند/ شعر نوجوان با بحران مخاطب مواجه است

حجت یحیوی شاعر کتاب «کاشکی اجازه داشتم» معتقد است که شعر گفتن برای مخاطبان نوجوان سختی‌های خود را دارد؛ زیرا آنها روحیات مخصوصی دارند. هر شاعری که می‌خواهد برای نوجوان‌ها شعر بنویسد باید نیازها و ذائقه این گروه سنی را بشناسد تا شعرهایش برای نوجوانان باورپذیرتر باشد وگرنه مثل بسیاری از کتاب‌های ناموفق شعری که برای نوجوان سروده شده، مورد پذیرش آنها قرار نخواهد گرفت.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، کتاب «کاشکی اجازه داشتم»، مجموعه ‌سروده‌های حجت یحیوی برای نوجوانان است. اشعار کتاب با موضوعات مختلف، اما کوتاه و آموزنده‌اند و از سوی انتشارات مهرک (سوره مهر کودک و نوجوان) راهی بازار نشر شده‌اند. تصویرگری زهرا غلامی‌جلال نیز این کتاب را خوش‌ حس‌وحال کرده است؛ به‌طوری که حتی برای مخاطب بزرگسال هم می‌تواند جالب باشد و از خواندن آن لذت ببرند. این کتاب برای آشنایی با مفهوم عشق و محبت، ستایش و مهربانی و پرورش و تقویت قوه تخیل و خلاقیت بسیار مناسب است. با یحیوی درباره این کتاب و معضلات حوزه شعر نوجوان گفت‌وگو کردیم که در ادامه می‌خوانید:
 
بیشتر به چه موضوعاتی علاقه‌مند هستید و درباره آن شعر می‌نویسید؟
معمولا سعی من در شاعری همواره این بوده که دنبال کشف باشم؛ بنابراین از هر موضوعی سعی کرده‌ام، شعر بنوسیم و ذهن خود را معطوف به موضوعی خاص و محدود نکنم؛ اما در کل محتوای شعرهایم را بیشتر مضامین عاشقانه و اجتماعی تشکیل می‌دهند. در شعرهای آیینی نیز شعرهایی با محوریت انتظار را بیشتر دوست دارم.
 
چگونه یک شاعر می‌تواند برای نوجوانان شعر بنویسد و او را جذب کند؟ آیا شعر نوشتن برای نوجوانان سخت‌تر از گروه‌های سنی دیگر است؟
شعر گفتن برای مخاطبان نوجوان سختی‌های خود را دارد؛ زیرا آنها روحیات مخصوص و ویژه‌ای دارند؛ بنابراین بدون شناخت روحیات این گروه سنی شعر گفتن برای آنها دشوار یا به عبارت بهتر نشدنی است. هر شاعری که می‌خواهد برای نوجوان‌ها شعر بنویسد باید نیازها و ذائقه این گروه سنی را بشناسد تا شعرهایش برای نوجوانان باورپذیرتر باشد؛ در غیر این صورت مثل بسیاری از کتاب‌های ناموفق شعری که برای نوجوان سروده شده، مورد پذیرش آنها قرار نخواهد گرفت.
 
نوجوانان امروزی بیشتر علاقه‌مند به ژانرهای فانتزی و معمایی هستند؛ به نظر شما شعر می‌تواند این نیاز نوجوانان را برطرف کند؟
بنابر روحیات ویژه نوجوانان به خصوص نوجوان دختر شعر می‌تواند تاثیر شگرفی در ذهن ناآرام و پرسش‌گر آنها ایجاد کند؛ به شرطی که شعرها حاصل شناخت عواطف و احساسات این گروه باشد.
 
 
در بیشتر اشعار، شاعر در حال گفت‌وگو کردن با یک مخاطب پنهان است؛ این مخاطب کیست؟
این مخاطب می‌تواند هرچیزی یا هرکسی باشد؛ مثل عشق، آزادی، منجی و... مهم این است که بعد از خلق هر اثر، وقتی مخاطب آن را می‌خواند، حس کند که این شعرها از زبان آنها سروده شده و این مخاطب پنهان درون شعر مخاطبان آنها هستند که سال‌ها در ذهن و فکرشان به آنها پرداخته‌اند؛ درغیر این صورت شعرها حالت شخصی پیدا می‌کنند و تاریخ مصرف‌دار می‌شوند.
 
در شعر «قیل و قال» منظور از کوه‌ها چه کسی یا چه کسانی است؟
کوه‌ها می‌توانند انسان‌های مقاوم و صبوری باشند که پر از فریادند؛ اما نجابت‌شان اجازه فریاد به آنها را نمی‌دهد؛ بنابراین گوشه‌ای عزلت می‌گیرند و سکوت اختیار می‌کنند.
 
تصویرسازی کتاب با همکاری شما صورت گرفته است؛ یعنی شما هم در انتخاب اینکه در هر شعر از چه تصویری استفاده شود، نظر دادید؟
تصویرگر این کتاب از سوی یکی از هنرمندان خوب هم‌استانی‌ام انجام شده است و من خیلی دخالتی در این کار نداشته‌ام؛ فقط دست آخر یک بار قبل از چاپ کتاب، تصویرها را دیده‌ام و تایید کرده‌ام؛ اما واقعا تصاویر با شعرها هم‌خوانی زیادی دارند و من از همین جا از زحمات این هنرمند گرامی تشکر می‌کنم.


بیشتر کتاب‌های شعر یا برای کودکان است یا برای بزرگسالان؛ چرا شاعران برای نوجوانان کمتر شعر می‌نویسند و کتاب شعر نوجوان کم است؟
شاعران معمولا بنابر حساسیت‌های این گروه سنی با محدودیت‌های موضوعی مواجه‌ هستند و دست شاعر برای مضمون‌پردازی‌ها مثل شعر بزرگسال خیلی باز نیست. از طرف دیگر نیز نوجوانان هم با مفاهیم پرداخته شده در شعرهای شاعران خیلی اقبال نشان نمی‌دهند؛ بنابراین شعر نوجوان معمولا با بحران مخاطب مواجه است که همه اینها باعث شده است تا شاعران از خیر شعر برای نوجوانان بگذرند.

در چنین شرایطی با چه انگیزه‌ای برای نوجوانان می‌نویسید؟
امیدوارم این کتاب با اقبال نوجوانان مواجه شود؛ زیرا در گزینش شعرهای آن وسواس زیادی داشته‌ام و کلمه به کلمه آن برخاسته از وجود و عرق‌ریزان روح بوده است؛ این کتاب حاصل سال‌ها زندگی با مخاطبان اصلی‌اش است که همان نوجوانان هستند.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها