سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) – سید حسن حسینی نژاد: با نگاهی به گذشته و بر اساس نقشه توسعه عمرانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در دهه ۸۰ شمسی باید تا پایان سال ۱۳۹۳ (پایان برنامه پنجم توسعه) تمام ۳۰ استان کشور صاحب کتابخانه مرکزی می‌شدند که تا به امروز این «باید» دستکم برای استان گلستان محقق نشده است.

همچنین وقتی تقویم را به سمت گذشته ورق می‌زنیم شاهدیم که در سال ۱۳۸۷ مصادف با دومین سفر هیئت دولت وقت به گلستان، ساخت کتابخانه مرکزی گرگان به تصویب رسید اما بعدها عنوان شد هنوز زمین مناسبی برای این کتابخانه یافت نشده است.

اکنون در ماه‌های پایانی برنامه ششم توسعه به سر می‌بریم و همچنان کهن دیار گرگان و گلستان و زادگاه بزرگان و عالمانی چون میرداماد، میرفندرسکی، عبدالقادر جرجانی و بسیار نامداران دیگر فاقد کتابخانه مرکزی است.

کتابخانه‌های مرکزی که به باور بسیاری از صاحبان اندیشه و نظر، نماد فرهنگی و یکی از زیرساخت‌های توسعه فرهنگی هر شهر و دیاری محسوب می‌شود. همچنین ماهیت آن‌ها چیزی فراتر از یک کتابخانه عمومی است و به‌نوعی یک مرکز تخصصی کتاب و منابع اطلاعاتی در سطح استان‌ها هستند و در بحث کتاب، نشریات، روزنامه‌ها، منابع دیداری و شنیداری و پایگاه‌های اطلاعاتی زیرساخت مناسبی را برای محققین و پژوهشگران استان فراهم می‌کنند.

حال به نظر می‌رسد در دولت سیزدهم عزمی برای ساخت کتابخانه مرکزی در استان گلستان و شهرستان گرگان به وجود آمده و گواه آن جلساتی است که به‌تازگی میان مسئولان استانی شکل‌گرفته و زمزمه‌هایی برای انتخاب زمین و جانمایی محل کتابخانه به گوش می‌رسد.

زمین‌های پیشنهادی مورد بررسی کارشناسی قرار گرفت

در همین راستا مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان گلستان به تشریح اقدامات و پیگیری‌های صورت گرفته از ادوار گذشته تا به امروز برای احداث کتابخانه مرکزی پرداخت و گفت: در دیدار با رئیس سازمان برنامه‌وبودجه استان به کمبود کتابخانه در گرگان و راه‌اندازی کتابخانه مرکزی اشاره‌کرده‌ایم و باور داریم با همکاری و ورود دستگاه‌های فرادستی در استان مثل استانداری و سازمان برنامه‌وبودجه می‌توان به نتیجه مشخصی رسید.

عبدالحی میرزاعلی افزود: با توجه به اینکه طبق قانون اداره کل فرهنگ و ارشاد مرجع فرهنگی و دبیر انجمن کتابخانه‌های استان است و نیز مسئولیت ساخت‌وساز کتابخانه با این دستگاه اجرایی بوده و اداره کل کتابخانه‌ها در این زمینه دستگاه بهره‌بردار است؛ در سالیان گذشته تا به امروز دیدارهایی مستمر همراه با مکاتباتی صورت گرفته است.

آخوند میرزاعلی ادامه داد: با توجه به ارزش قانونی مصوبات انجمن استان که در آن استاندار محترم ریاست انجمن و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی دبیری انجمن استان را بر عهده دارد و نیز نقشی که مجموعه اعضا حقیقی و حقوقی انجمن در تصویب مصوبات و پیگیری آن و ضمانت اجرایی شدن دارا هستند، در جلسه انجمن کتابخانه‌های عمومی در خردادماه سال جاری مصوب شد که اداره کل راه و شهرسازی زمینی را بابت ساخت کتابخانه مرکزی اختصاص دهد که در آن جلسه کارشناس حقوقی ۲ اداره کل هم حضور داشتند و چند زمین در سطح شهرستان گرگان پیشنهاد شد که به‌اتفاق کارشناس حقوقی از زمین‌های پیشنهادی بازدید به عمل آمد.

وی درباره اراضی مذکور گفت: پس از بررسی زمین‌ها نهایت زمین پیشنهادی در شهرک آسایش، به‌عنوان کتابخانه عمومی چهارم شهرستان گرگان مناسبت‌تر بود.

مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اینکه از هر فرصتی برای تبیین و ضرورت احداث کتابخانه مرکزی نهایت بهره برده شده است، گفت: در چندین نوبت حضور در صداوسیمای مرکز استان موضوع کتابخانه مرکزی را مطرح کرده‌ایم و خواستار کمک دستگاه‌های اجرایی و ورود خیرین به ساخت کتابخانه مرکزی شده‌ایم.
 

خواستار قرار گرفتن کتابخانه مرکزی در فهرست پروژه‌های سفر ریاست جمهوری بوده‌ایم

مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اینکه از هر فرصتی برای تبیین و ضرورت احداث کتابخانه مرکزی نهایت بهره برده شده است، گفت: در چندین نوبت حضور در صداوسیمای مرکز استان موضوع کتابخانه مرکزی را مطرح کرده‌ایم و خواستار کمک دستگاه‌های اجرایی و ورود خیرین به ساخت کتابخانه مرکزی شده‌ایم.

وی در بخش پایانی سخنانش ضمن اشاره به اینکه شهرداری‌ها هم می‌توانند در احداث کتابخانه مرکزی نقش‌آفرینی کنند؛ به نامه‌نگاری‌های صورت گرفته در آذرماه سال جاری به استاندار گلستان در خصوص تأمین اعتبار کتابخانه مرکزی و قرار گرفتن آن در فهرست پروژه‌های سفر ریاست جمهوری اشاره کرد و گفت: در دیداری که آذرماه سال جاری با مدیرکل راه و شهرسازی داشتیم فعلاً مقرر شد زمین کوی طبیعت برای ساخت کتابخانه مرکزی استان گلستان موردبررسی قرار بگیرد که در مسیر اجرایی شدن قرارگرفته است.

جنوب شهرستان گرگان نیازمند کتابخانه است

در ادامه همچنین مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی گلستان ضمن تأکید بر ضرورت احداث کتابخانه مرکزی به خبرنگار ایبنا، گفت: یکی از مطالبات مردمی بحث احداث کتابخانه مرکزی در موقعیت جنوب جغرافیایی شهرستان گرگان است که بر اساس سند آمایش سرزمینی، این منطقه نیازمند راه‌اندازی کتابخانه است.

الهام متین با تأکید بر اینکه برخی اراضی تا به امروز معرفی‌شده‌اند ولیکن برخی مسائل همچون توجه به نیاز پوشش جمعیتی و سند آمایش سرزمینی موردتوجه قرار نگرفته است، گفت: حالا که پس از سال‌ها اهتمام جدی برای احداث کتابخانه مرکزی پدید آمده، ضرورت دارد به این مؤلفه‌ها در انتخاب زمین توجه شود و صرف احداث بنایی بسنده نشود.

توجه به قانون تأسیس و نحوه اداره کتابخانه‌های عمومی

وی در بخش دیگری از سخنانش، گفت: در قانون تأسیس و نحوه اداره کتابخانه‌های عمومی کشور برخی موارد حمایتی به‌صراحت آمده است. به‌عنوان نمونه دربند ۱۲ این قانون آمده که شهرداری‌ها می‌توانند مقدار مناسب از اراضی متعلق به خود را برای ساختمان کتابخانه‌های عمومی بر اساس طرح‌های توسعه شهری به‌صورت بلاعوض در اختیار انجمن کتابخانه‌ها قرار دهند.

الهام متین ادامه داد: همچنین مؤسسات و شرکت‌های دولتی یا وابسته به دولت نیز مجازند زمین و ابنیه موردنیاز را برای ساختن کتابخانه عمومی به‌صورت بلاعوض واگذار کنند.

وی افزود: وزارت مسکن و شهرسازی نیز مکلف است فضاهای موردنیاز کتابخانه‌های عمومی را که بر اساس معیارهای مذکور دربند (‌ه) ماده (۳) این قانون تعیین می‌شود در طرح‌های توسعه منظور کرده و مشاورین طرف قرارداد خود را ملزم به رعایت آن‌ها کنند.

به دنبال تهیه و تأمین زمین در مناطق مرکزی شهرستان گرگان هستیم

در همین راستا مهدی ملک مدیرکل راه و شهرسازی استان گلستان نیز با اشاره به جلسات صورت گرفته برای کتابخانه مرکزی، در سخنانی کوتاه به خبرنگار ایبنا، گفت: با توجه به اینکه تأمین زمین در مناطق مرکزی شهر گرگان امری مهم است، تمام سعی و تلاشمان را خواهیم کرد که تهیه و تأمین زمین در مناطق مرکزی شهرستان گرگان در اسرع وقت صورت گیرد.

به گزارش ایبنا، در حال حاضر در استان گلستان ۶۳ کتابخانه نهادی، ۱۲ کتابخانه مشارکتی و مستقل مشغول به خدمت‌رسانی است و با ساخت کتابخانه مرکزی، سرانه زیربنای کتابخانه‌های عمومی شهرستان گرگان تقریباً ۲ برابر می‌شود.

همچنین هم‌اکنون کتابخانه فندرسکی شهرستان گرگان در حال بازطراحی است و در دولت سیزدهم ۳ کتابخانه در مراوه‌تپه (شماره ۲)، نگین شهر و روستای قره قاشلی بندر ترکمن احداث‌شده است و احداث کتابخانه در مهتر کلاته کردکوی، بصیرآباد گمیشان و حاجی قوشان گنبد در حال پیگیری است.

از طرفی سویی دیگر ۵ شهر قرق، سنگدوین، تاتار علیا، گلیداغ و دوزین در استان گلستان فاقد کتابخانه و در شهرهای آق‌قلا، سرخنکلاته، سیجوال و نوده خاندوز کتابخانه‌ها به‌صورت استیجاری فعال می‌کنند.