در ابتدای این نشست، اردشیر بهجت درباره راه‌های معرفی کتاب و فروش آن گفت: امروز فضای مجازی و اپلیکیشن‌های این حوزه راه‌های خرید و فروش کتاب را تسهیل و تقویت می‌کنند و ابتکاراتی که هر کدام از این‌ها دارند روی نوع معرفی‌ها تاثیرگذار است.
وی افزود: اکثر فروشگاه‌های کتاب تلاش می‌کنند خود را با روش‌های جدید فروش هماهنگ کنند، در گذشته بیشتر خریداران کتاب‌های خود را در کتابفروشی انتخاب می‌کردند؛ اما امروز روش‌های دیگری مانند فضای مجازی برای معرفی کتاب وجود دارد.
بهجت با بیان اینکه به‌عنوان یک کتابفروش معتقدم باید به دنبال فناوری باشیم و خود را با آن هماهنگ کنیم، ادامه داد: ما کتابفروشان دیرتر از صنوف دیگر و بعد از کرونا با سرعت بیشتر و از طریق پلتفرم‌های مختلف خود را با فضای مجازی هماهنگ کردیم.
بهجت در پاسخ به این سوال که آیا فضای مجازی باعث کمتر شدن فروش فیزیکی شده یا کمبود فروشندگان متخصص کتاب‌خوان، گفت: بدیهی است نسبت به نسل قدیم، فروشندگان متخصص کمتر شده‌اند، در زمان‌های قدیم کتابفروشان تسلط کاملی روی کتاب‌ها داشتند و بیشتر ادیبان، عالمان، استادان و شُعرا کتابفروش بودند؛ اما معتقدم فضای مجازی می‌تواند این فرصت را به کتاب‌فروشانی بدهد که شاید مانند نسل‌های پیشین تسلط کافی بر کتاب‌ها نداشته باشند ولی از طریق این فضا بتوانند کاستی‌های خود را جبران کنند.
وی ادامه داد: باید داشته‌هایمان را حفظ و به آن‌ها اضافه کنیم، این‌گونه نیست که تصور کنیم تنها بازار الکترونیکی، بازار آینده کتاب را در دست می‌گیرد. روزی که صنعت سینما وارد شد همه تصور می‌کردند تئاتر از بین خواهد رفت، در صورتی که این دو هنر در کنار هم رشد کردند و موجب زیباتر شدن جهان شدند. هر‌کدام از کتاب فروشی‌های مجازی و فیزیکی کم‌کم جایگاه خود را پیدا می‌کنند.
این ناشر با اشاره به تاثیرگذاری کتابفروشیهای محلی در فرهنگ مردم هر منطقه عنوان کرد: شاید به لحاظ چرخه اقتصادی این کتابفروشیها چندان به چشم نیایند، اما تحقیقات نشان داده همین کتابفروشیهای کوچک محلی تاثیر به‌سزایی در فرهنگ مردم آن منطقه دارد و چه‌بسا در آن محل جرم و جنایت کمتر اتفاق می‌افتد، برای همین است که در همه جای دنیا دولت‌ها از این مراکز حمایت می‌کنند.
بهجت درباره برخی کتاب‌ها که منتشر می‌شوند اما از سوی کتابفروشیها استقبالی از آن‌ها نمی‌شوند، گفت: تنوع فضاهای فروش کتاب، موجب شده ناشرانی شکل بگیرند و کتاب‌هایی چاپ کنند که تکراری است. این اتفاق اخیرا در کشور زیاد می‌افتد، در این شرایط گاهی خود ناشران شروع به عرضه مستقیم محصولاتشان در کتابفروشیهای خودشان به‌صورت مجازی یا حضوری می‌کنند؛ به هر حال ناشر حق دارد کتابش را بفروشد و نمی‌توان به آن خرده گرفت.
وی همچنین درباره مشکلات مجازی شدن کتابفروشیها گفت: در این موضوع کتابفروش و ناشر مقصر نیستند؛ ضعف جای دیگر است. در سال‌های اخیر با ورود اینترنت و رقابت میان اپلیکیشن‌ها و سایت‌های فروش کتاب برخی مسائل اتفاق می‌افتد.
این فعال حوزه نشر تاکید کرد: بنظرم در اجرای قوانین ضعف داریم و باید دید آیا طبق قوانین نظام صنفی ناشر اجازه تخفیف دارد یا خیر، همچنین با توجه به اینکه نوع فروش تغییر پیدا کرده آیا قوانین هم به‌روز شده‌اند؟
بهجهت با بیان اینکه ناشر و کتابفروش هر دو می‌خواهند فروش کنند، توضیح داد: باید برای اجرای نمایشگاه‌های مجازی و حضوری راهکاری در نظر گرفته شود که کتابفروش در این چرخه قرار بگیرد.
وی درباره اینکه آیا در پرداخت بیمه و مالیات با کتابفروشان هم مانند قوانین ناشران برخورد می‌شود، گفت: متأسفانه در این مورد، یکسان برخورد نمی‌شود؛ کتابفروشیها هم شامل دریافت مالیات هستند اما تخفیفاتی که ناشران دارند برای کتابفروش‌ها نیست. شاید زمانی که این قانون را ثبت می‌کردند وضعیت کتابفروشیها بهتر بوده، اما امروز کتابفروشیها به‌ویژه کتابفروشیهای محلی به حمایت بیشتر مسئولان نیاز دارند، جامعه‌ای که در آن کتابفروشی نباشد، جامعه‌ای مرده است.
با محدودیت فروش کتاب فروشی‌ها، فروش توسط ناشرین توجیه پیدا می‌کند
در ادامه این نشست، جمال خداپناهی، نماینده اتحادیه ناشران و کتابفروشان با اشاره به برخی از مسائل فروش مجازی کتاب گفت: با استقبال از کتابفروشیهای مجازی به دنبال کرونا و خرید غیرحضوری کتاب، گاهی تخفیفات کتاب‌ها نیز بیشتر شد و این مسائل می‌تواند به کتابفروشان صرف و کسانی که کارشان فروش کتاب است لطمه بزند.
وی افزود: برگزاری نمایشگاه‌های فصلی و ایام هفته کتاب قرار است در مردم رغبت دوباره برای خرید کتاب ایجاد کند، ولی اگر کتابفروشیها محدود باشند، نقش ناشران پررنگ‌تر می‌شود.
خداپناهی با بیان اینکه در فضای خرید مجازی کتاب نیز بازار تخفیف دادن ناشران شروع می‌شود، ادامه داد: همچنین در نمایشگاه‌های کتاب به این دلیل که بخشی از کتاب‌ها در کتابفروشیها پیدا نمی‌شود فروش از سوی ناشران توجیه پیدا می‌کند و تخفیف دارد که این موضوع اصلا به نفع کتابفروشیها نیست.
خداپناهی در پایان صحبت‌های خود تاکید کرد: در شرایطی که یک صنف کالایی عرضه می‌کند که قیمتش مشخص است، درصد تخفیف کتابفروش به نسبت سایر صنوف حدودا یک چهارم یا حدودا 25 تا 30 درصد است، زیرا گاهی برخی از کتاب‌های نفیس عدد تخفیفشان از این رقم کمتر است.
به گفته وی، بنابراین شغلی وجود دارد که کالایی را با قیمت ثابت عرضه می‌کند و درصد تخفیف مشخصی دارد؛ همچنین این همکاران مانند ناشران از پرداخت مالیات معاف نیستند و در پرداخت بیمه تامین اجتماعی پرسنل شامل تخفیف نمی‌شوند و به جای 10 درصد، 30 درصد پرداخت می کنند.
خداپناهی درباره آسیب اینروزهای صنعت نشر نیز گفت: از سوی دیگر کسانی که در این شغل رخنه کرده‌اند کتاب را به صورت موازی تولید می‌کنند و با تخفیف زیاد می‌فروشند، البته نام این موضوع حمایت از کتابفروش نیست و آسیب رساندن به کتابفروش است.
نظر شما