گرکانی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، درباره مساله موازی‌کاری در ترجمه و ترجمه دو یا چندباره یک کتاب در بازار کتاب ایران گفت:‌ البته این امر اصلا جدید نیست و سال‌هاست که در بازار کتاب ایران از این دست موازی‌ کاری‌ها زیاد دیده می‌شودکه به باور من هدر رفتن و حیف شدن انرژی یک مجموعه است؛ اما چیزی که جدید است یافتن راه‌حل و راه‌کار مناسب برای جلوگیری از این زیان فرهنگی است. 

وی ادامه داد: پیشتر هم برخی از مطبوعات به این موضوع پرداخته‌اند اما پاسخ به این سوال تا وقتی خود مساله حل نشده است، لازم و مهم است.

نویسنده برگزیده جایزه پروین اعتصامی افزود: عمده دلیل موازی‌کاری مترجمان محدودیت انتخاب مترجمان ایرانی و نداشتن اطلاعات از بازار کتاب جهانی است. بسیاری از مترجمان به دنبال آثار پر فروش جهانی می‌روند که از سوی برخی رسانه‌ها اعلام می‌شوند و خودشان به دنبال دست‌یابی به بهترین‌ها و به اخبار دست‌اول جهان ادبیات نیستند. خبرهایی هم که از رسانه‌های فارسی زبان به دست‌شان می‌رسد محدود است.

گرکانی ادامه داد: در بسیاری از موارد اعلام کتابی به عنوان اثر پرفروش از سوی فلان نشریه اروپایی یا آمریکایی، اصلا دلیل بر ارزشمند بودن آن کتاب نمی‌شود. گاهی هم این خبر موثق نیست یا منظور پرفروش بودن کتاب ذکر شده در یک بازه زمانی کوتاه در یک شهر یا یک کشور است و در نهایت فرض بر اینکه آن کتاب واقعا در جامعه خودش مورد توجه قرار گرفته باشد، دلیل نمی‌شود برای جامعه ادبی فارسی زبان هم کتاب مناسبی باشد. بسیاری از این کتاب‌ها بعد از این‌که به فارسی ترجمه می‌شوند نه نفعی به فرهنگ ما می‌رسانند نه سودی نصیب ناشر می‌کنند و نه افتخاری به کارنامه مترجم می‌افزایند.

وی افزود:‌ علاوه بر مترجمان عوامل دیگری نیز در موازی کاری‌ها نقش دارند. ناشران دیگر دلیل این مشکل هستند که تنها به دنبال کتاب‌هایی می‌روند که مربوط به نویسندگان شناخته شده‌ در ایران است و به بسیاری از کتاب‌ها اهمیت نمی‌دهند. بدون توجه به این‌که دایره شناخت ما از دنیای ادبیات بسیار محدود است.

مترجم کتاب «فصل‌ها و شگفتی‌ها» اظهار کرد: در گذشته‌، نهادی به نام خانه ترجمه وجود داشت که بر کار مترجمان این حوزه نظارت می‌کرد و با تقسیم کار منطقی، علاوه‌ بر این که مانع ترجمه مجدد برخی آثار می‌شد، به بهبود وضع ترجمه نیز کمک می‌کرد.

گرکانی گفت: در این نهاد مترجمان عرصه کودک و نوجوان با یکدیگر رابطه داشتند و خانه ترجمه با هماهنگ کردن مترجمان اعم از با سابقه و تازه‌کاران با یکدیگر از طریق پخش کتاب‌ در میان آن‌ها از موازی کاری‌ها جلوگیری می‌کرد.ولی متاسفانه این نهاد هم اکنون وجود ندارد. 

نویسنده رمان «فصل آخر» تاکید کرد: از دیگر دلایل موازی‌کاری‌های حاضر در بازار، بی ارتباط بودن ناشران با یکدیگر است؛ به این نحو که ناشران علاقه‌ای به صحبت درباره آثار خود ندارند و همین سبب بی‌اطلاعی برخی از مترجمان یا ناشران دیگر از آثار یکدیگر است. 

به گفته گرکانی در بحث موازی کاری بیشترین آسیب متوجه مترجمان تازه کار است. وی در این‌باره توضیح داد: گاهی مترجمان جوان اثری را ترجمه می‌کنند و با شوق و ذوق آن را به ناشر می‌سپارند، اما همان کتاب با فاصله‌ای اندک با ترجمه یک مترجم شناخته شده از سوی ناشر دیگری منتشر می‌شود و دیگر اثر مترجم جوان در بازار مورد توجه قرار نمی‌گیرد. این در آغاز کار برای آن مترجم یک شکست است و می‌تواند او را از ادامه کارش باز دارد.

وی به این سوال که خودش چگونه یک کتاب را برای ترجمه بر می‌گزیند پاسخ داد: هنگامی که یک اثر را برای ترجمه برمی‌گزینم درباره آن اثر تحقیق و جست‌وجو می‌کنم و اگر متوجه شوم که کسی ترجمه این اثر را در دست دارد هرگز ‌ آن را ترجمه نخواهم کرد.  

گرکانی در پاسخ به این که با توجه به شرایط حال حاضر بازار ترجمه و علت‌های موازی‌کاری، چگونه می‌توان از این مشکل جلوگیری کرد؟، گفت: مترجمان ما  باید پیش از هر چیز به مطالعه بپردازند و کتاب‌های خود را به صورت هدفمند انتخاب کنند. مترجمان در صورتی که با مطالعه و اطلاعات کامل به سوی کتاب‌ بروند و پیش از ترجمه، جست‌و‌جوی کافی درباره ترجمه‌های پیشین داشته باشند،‌ بی‌شک به رفع این مشکل کمک شایانی خواهند کرد.

این نویسنده درباره جدید‌ترین آثار خود نیز گفت: هم اکنون چندین اثر برای کودکان و نوجونان را در دست چاپ یا ترجمه دارم. از جمله مجموعه داستان «سکوت» و یک مجموعه 10 جلدی با موضوع‌های مختلف که توسط انتشارات هیرمند به چاپ خواهد رسید.

گیتا گرکانی، نویسنده، مترجم و پژوهشگر ایرانی است و بیشر فعالیتش در حوزه ادبیات کودکان و نوجوانان بوده. وی در سال 1337 در تهران به دنیا آمد. گرکانی از دانشکده هنرهای دراماتیک لیسانس ادبیات و نمایشنامه‌نویسی دارد.
 
این نویسنده 10 سال سرپرست گروه تئاتر و سینمای شورای کتاب کودک بود. جایزه بهترین ترجمه رمان نوجوانان در جشنواره کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان  برای ترجمه رمان «ژانوس» و جایزه پروین اعتصامی برای کتاب «فصل آخر» از جمله افتخارات او است.