اسماعیلی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، درباره اهمیت «روز شعر و ادب فارسی» توضیح داد: با توجه به نامگذاری روزی به نام «روز شعر و ادب فارسی» لازم است حرکت‌هایی را در این روز و در راستاي پاسداشت زبان و ادبیات فارسی، گرامی‌داشت شاعران امروز و آشنایی نسل امروز با شاعران متقدم و قله‌های شعر فارسی داشته باشیم.

وی به نخستین گام در این زمینه اشاره کرد و افزود: شایسته است زمینه‌هایی را برای آموزش مطلوب زبان فارسی در تمامی دوره‌های تحصیلی فراهم کنیم تا همگان به نحو مطلوبی با این زبان آشنا شوند و آن‌را به خوبی درک کنند.

این شاعر ادامه داد: امروزه اکثر فارغ‌التحصیلان ما حتی در زمینه نثرنویسی نیز با مشکلاتی روبه‌رو هستند. این مساله نشان می‌دهد دوره‌های آموزشی ما کارآمدی کافی را ندارند؛ به عبارت دیگر آشنایی نداشتن با زبان فارسی به ضعف‌های نظام آموزشی ما بازمی‌گردد.

وی افزود: بنابراین در این عرصه به بازنگری‌های مجدد نیاز داریم و باید به دنبال پی‌ریزی یک نظام آموزشی کارآمد باشیم.

اسماعیلی درباره دومین گام در این عرضه گفت: یکی از بزرگ‌ترین رسالت‌های شاعران و نویسندگان پاسداری از زبان پارسی است. همچنان‌که فردوسی، خلق «شاهنامه» را به همین منظور انجام داده است. «شاهنامه» اثری ماندگار در تمامی دوره‌هاست و به ماندگاری زبان فارسی نیز کمک می‌کند. برهمین اساس شاعران و نویسندگان باید در جهت ارتقای زبان فارسی تلاش کنند.

وی در ادامه توضیح داد: در بسیاری از کشورها مانند افغانستان، تاجیکستان، هند و پاکستان افراد به زبان فارسی سخن می‌گویند و احساسات و اندیشه‌های خود را در قالب این زبان بیان می‌کنند اما متاسفانه هرگز به این مساله توجه کافی نداشته‌ایم. بنابراین به مرور آن‌ها با محدودیت‌هایی روبه‌رو می‌شوند و زبان فارسی در این کشورها به‌دست فراموشی سپرده می‌شود.

این شاعر تاکید کرد: این مساله نیاز به سرمایه‌گذاری دارد و باید برای این گروه‌ها، دوره‌های آموزشی متعددی را برای فراگیری صحیح زبان فارسی برگزار کنیم؛ البته خوشبختانه در این عرصه سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی اقداماتی را انجام داده است. 

وی افزود: اما شایسته است سایر نهادهای فرهنگی نیز در حد توان خود در این راستا تلاش کنند و برای گسترش و اشاعه فرهنگ فارسی در جهان گام بردارند و برنامه‌ریزی‌های لازم را انجام دهند.

اسماعیلی به یکی دیگر از نیازهای این عرصه اشاره و تشریح کرد: در ارتباط با اصحاب قلم یعنی شاعران و نویسندگان توجه به مسایل صنفی افراد این عرصه ضروری است تا بدون دغدغه، وقت خود را به زبان فارسی اختصاص دهند اما متاسفانه این افراد به دلیل مشکلاتی که در زندگی دارند، در سرایش و نوشتن درگیر مسائل معیشتی می‌شوند.

وی ادامه داد: این مساله نقش‌بازدارنده دارد و سبب می‌شود این افراد نتوانند تمام توان خود را در  راستاي پاسداشت زبان فارسی و خلق آثار ماندگار در این عرصه خرج کنند.

این پژوهشگر بر لزوم فراهم کردن شرایط مناسب برای شاعران تاکید کرد و گفت: اگر شرایط و تسهیلاتی فراهم شود تا شاعران و نویسندگان با امنیت ‌خاطر بیشتری دست به آفرینش ادبی بزنند شاهد آفرینش‌های ادبی ماندگاری خواهیم بود.

وی در ادامه به یکی دیگر از مشکلات این عرصه اشاره کرد و توضیح داد: رابطه میان ناشر و مولف، یکی از معضلات ما در حوزه کتاب به حساب می‌آید. رعایت و پرداخت حقوق مولف یکی از مسایلی است که اغلب نادیده گرفته می‌شود. اگر قوانینی برای این عرصه در نظر گرفته شود و حمایت‌های لازم از مولفان صورت بگیرد، این افراد با آرامش بیشتری به فعالیت در عرصه زبان و ادبیات فارسی می‌پردازند.

اسماعیلی در پایان یادآور شد: اگر تمامی این شرایط فراهم شود شاهد رشد، شکوفایی و بالندگی زبان و ادبیات فارسی و به ویژه در عرصه شعر خواهیم بود.

۲۷ شهریور مصادف با درگذشت سیدمحمد حسین بهجت تبریزی متخلص به «شهریار» به عنوان روز شعر و ادب فارسی نامگذاری شده است.