تاریخ اسلام
-
در نشست «صد کتاب ماندگار قرن»؛
کتاب «سیرهٔ رسولالله» زریاب خویی بررسی میشود
چهلودومین نشست «صد کتاب ماندگار قرن» در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار میشود و به بررسی کتاب «سیرهٔ رسولالله» زریاب خویی اختصاص دارد.
-
با مشارکت خانه علوم انسانی ایران؛
نشست باستانگرایی در برابر اسلام و فرهنگی دینی
نشست «باستانگرایی در برابر اسلام و فرهنگی دینی» با مشارکت خانه علوم انسانی ایران به صورت حضوری و مجازی برگزار میشود.
-
روایاتی تاریخی از زندگی حضرت فاطمه(س) به مناسبت سالروز شهادت او؛
بانوی تمام دختران آدم
باقر شریف قرشی نوشت: عصمت از ارتکاب گناه، چه عمداً یا سهواً، جزئی از ذات بانوی زنان جهان حضرت فاطمه علیها السلام است. عصمت از عناصر اساسی وجود آن حضرت بود و در این باره جای هیچ شک و شبههای نیست. خداوند ایشان را از هر گناهی مبرا ساخته و به تمام فضایل آراسته و او را بهترین الگوی زنان جهان قرار داده است. او در عبادت، عفت و پاکدامنی، احسان و محبت به فقرا و محرومین الگوی همگان است.
-
نگاهی به کتاب «اسوه عصمت» بهمناسبت سالروز شهادت بانوی دو عالم؛
فاطمه (س)؛ اسوه ایثار و مهر
«اسوه عصمت» مشتمل بر چهار فصل با عناوین «سیره اخلاقی»، «سیره آموزشی و تربیتی»، «مبارزات سیاسی» و «سیره عبادی» است که با ذکر حکایتهایی، ویژگیهای بارز حضرت فاطمه زهرا (س) را واکاوی میکند.
-
بازخوانی سیره نبوی / ۹
بازخوانی اجتهادی تاریخ اسلام و ارائه سیره صحیح پیامبر(ص)
علامه سیدجعفر مرتضی عاملی در «الصحیح من سیره النبی الأعظم» با رویکردی اجتهادی و نقادانه، تاریخ اسلام را بازخوانی کرده و با بهرهگیری از صدها منبع معتبر، تصویری روشن از سیره پیامبر اکرم (ص) را ارائه داده است.
-
نمایشگاه «ایران و ایمان: سکههای شیعی ایران پیشاصفوی»؛
سکهها؛ نشانگر تداوم فرهنگی ایرانی در تمدن اسلامی
حسین محسنی گفت: با تضعیف اقتدار عباسیان در سده چهارم هجری و ورود آلبویه به بغداد، عناصر ایرانیت و میراث سیاسی پیشااسلامی به یکی از ابزارهای مشروعیتآفرین برای بوییان تبدیل شد. وی اشاره کرد که سکههایی از عضدالدوله و رکنالدوله در ری و بغداد موجود است که بر آنها تصویر حاکم با شمایل شاهان ساسانی و عباراتی چون «فَرّه اَفزوت» یا «شاهانشاه» به خط پهلوی دیده میشود.
-
یادی از داود فیرحی در گفتوگو با علی میرموسوی؛
فیرحی در پی خوانشی دموکراتیک از اسلام بود
فیرحی توانست از درون سنت فقهی راهی برای توجیه حقوق بنیادین انسان بهویژه آزادی و تقدم نسبی آن بر تکلیف بیابد. اما این راه محدودیتهایی داشت و یارای ایستادگی در برابر نصوص دینی محدود کننده حقوق انسان را نداشت.
-
بازخوانی سیره نبوی / ۸
«سنن النبی» علامه طباطبایی و ترسیم سیمای جامعی از سیره پیامبر(ص)
«سنن النبی» اثر ماندگار علامه سید محمدحسین طباطبایی از متون برجسته سیرهنگاری تحلیلی است که با نگاهی نظاممند و عمیق به ترسیم ابعاد گوناگون شخصیت و سیره عملی پیامبر اسلام (ص) میپردازد.
-
بازخوانی سیره نبوی / ۷
«ناسخالتواریخ» و زندگانی پیامبر(ص) به روایت لسانالملک سپهر
«ناسخالتواریخ» اثر ماندگار محمدتقی سپهر (لسانالملک) از جامعترین متون تاریخنگاری فارسی در دوره قاجار بهشمار میرود که بخشهای مربوط به سیره پیامبر اسلام (ص) در آن جایگاهی ویژه دارد.
-
نقد و بررسی اسلامشناسی غربی با نگاهی به تاریخ اسلام کمبریج؛
قوت و ضعف مطالعات اسلامی مستشرقین
سعید طاووسی نوشت: هدف مطالعه آثار غربی، درک روند و سیر مطالعات غربیها درباره اسلام و ایران است، نه پذیرش بدون نقد این منابع.
-
بازخوانی سیره نبوی / ۶
«المواهب اللدنیة» به روایت احمد بن محمد قَسْطَلانی
«المواهب اللدنیة بالمنح المحمدیة» از جمله آثار سیرهنگارانه متأخری است که جایگاهی ممتاز در تلفیق تاریخ، حدیث و عرفان دارد. این اثر با نگاهی جامع و در عین حال روحافزا به شخصیت پیامبر اسلام (ص) تصویری منسجم از زندگی و صفات ایشان را ارائه میدهد.
-
بازخوانی سیره نبوی / ۵
سیره و منزلت رسول اکرم (ص) به روایت قاضی عیاض
«الشفا بتعریف حقوق المصطفی» از جمله آثاری است که در سنت اسلامی، هم بهعنوان منبع سیره و هم بهعنوان مرجعی کلامی و فقهی مورد استناد قرار گرفته است.
-
معرفی کتاب؛
سفری در زندگی یک شخصیت فراموش شده در کتاب «حیات فکری و سیاسی عبداللهبن معاویه»
خراسانرضوی - «حیات فکری و سیاسی عبدالله بن معاویه بن عبدالله بن جعفر بن ابیطالب» به قلم محمد باقری برای نخستینبار تصویری مستند و جامع از عبدالله بن معاویه ارائه میدهد که نه تنها یک تحقیق تاریخی است، بلکه بازخوانی وجدان علمی در برابر تاریخ است.
-
گروه سیره معصومین (ع) پژوهشکده تاریخ اسلام برگزار میکند:
نگاهی به سیرهنگاری رسول خدا (ص) در هند بر اساس کتاب سیرهنگاری در هند
کرسی علمی ترویجی «نگاهی به سیرهنگاری رسول خدا (ص) در هند بر اساس کتاب سیرهنگاری در هند» روز سهشنبه ۲۰ آبان ۱۴۰۴ ساعت ۱۶ برگزار میگردد.
-
در ادامه سلسله نشستهای «خلوت خرد» برگزار میشود؛
نشست «تاریخپژوهی فاطمیه با نگاهی به کتاب شهر گمشده»
نشست «تاریخپژوهی فاطمیه با نگاهی به کتاب شهر گمشده» در خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار میشود.
-
بازخوانی سیره نبوی / ۴
سیره پیامبر (ص) به روایت کاتب واقدی
کتاب «الطبقات الکبری» با ثبت دقیق زندگی ۴۲۵۰ تن از اصحاب و تابعین، نقشه اجتماعی صدر اسلام را ترسیم میکند. این میان شرح حال ۶۰۰ بانوی مسلمان، جایگاهی ویژه دارد.
-
بازخوانی سیره نبوی / ۳
«دلائل النبوة» به روایت بیهقی
ویژگی «دلائل النبوة» ذکر معجزات پیامبر (ص) بهصورتی گسترده است که یا با عناوینی مستقل مانند اخبار مربوط به لرزه ایوان خسرو انوشیروان و خاموش شدن آتشکدهها، شق صدر، درباره مهر نبوت، حفظ الهی از پیامبر، پیشگوییهای نصرانیان و یهودیان، شق القمر، معراج و… نقل شدهاند.
-
بازخوانی سیره نبوی / ۲
جزئیات گمشده نبردهای صدر اسلام در سایهسار المغازی
کتاب «المغازی» اثر محمد بن عمر واقدی، با دقتی کمنظیر، جزئیات نبردهای پیامبر اسلام (ص) را روایت میکند. این اثر که حاصل سفر او به میدانهای نبرد و شنیدن روایتها از زبان صحابه است، نه تنها وقایع، که انگیزهها و حتی اضطرابهای پیش از جنگ را نیز به تصویر میکشد.
-
بهمناسبت سالروز شهادت حضرت فاطمه زهرا (س)؛
حیات بانوی اسلام به قلم سیدجعفر شهیدی
شهیدی با طرح مقایسهای میان جایگاه زن در عصر جاهلی و موقعیت زن در مکتب اسلام، بهروشنی نشان میدهد که ظهور فاطمه (س) نقطه عطفی در تحول نگرش به زن بود.
-
بازخوانی سیره نبوی / ۱
میلاد حضرت رسول (ص) به روایت ابن اسحاق
و آمنه حکایت کرد که در آن شب که سیّد از من به وجود خواست آمد، ستارگانِ آسمان دیدم که همچون باران بر سر من فرو میباریدند و به زیارتِ سیّد میآمدند.
-
انتشارات ماهمینو در رشت منتشر کرد؛
پژوهشی درباره نقش و جایگاه موسیقی و موسیقیدانان در دوره صفویه
گیلان – کتاب «موسیقی در جامعه عصر صفوی» پژوهشی درباره نقش و جایگاه هنر موسیقی و موسیقیدانان در دوره تقریبی ۲۰۰ ساله جامعه عصر صفوی است که به تازگی وارد بازار شده است.
-
بهمناسبت میلاد بانوی صبر، خرد و مقاومت؛
زینب (س)؛ حافظ پیام عاشورا
در روز عاشورا، پس از شهادت یاران و خاندان امام، حضرت زینب (س) نقش سرپرست کاروان اهلبیت را برعهده گرفت. او در اوج مصیبت، از فروپاشی روحی بازماندگان جلوگیری کرد و با شجاعت مثالزدنی، خطبههایی خواند که پایههای قدرت یزید را لرزاند.
-
انتشار کتابی جدید از محمدعلی امیرمعزی درباره پیامبر اسلام(ص)؛
محمدِ (ص) مورخان
بخش مهمی از کتاب حاضر به نحوه بازنمایی پیامبر اسلام نزد مسلمانان در موقعیتهای مختلف اختصاص دارد؛ میفهمیم که پیامبر اسلام در هرجا چگونه تصویر شده: از قرآن تا متون عرفانی مناطق مختلف، از ادبیات کلاسیک تا ادبیات مدرن، از منابع یهودی تا سینمای معاصر.
-
با شاخصترین کتابشناسان جهان اسلام / ۷
سیدِ کتابها و دعاها
سید بن طاووس، فقیه، محدث، عارف و کتابشناس برجسته شیعه در قرن هفتم هجری است؛ دانشمندی که با پرهیز از جاه و مقام، عمر خویش را در خدمت به دانش، دعا و کتاب وقف کرد و آثارش تا امروز از منابع اصلی میراث مکتوب شیعه بهشمار میآیند.
-
بازخوانی «تحول اندیشه عربی مدرن»؛
شوک تمدنی در مواجهه با مدرنیته غربی
تاریخ اندیشه عرب پس از مواجهه با مدرنیته دچار دگرگونیهای عمیقی شد که همه آنها ذیل مسئله «عقبماندگی» و نحوه جبران آن قابل تفسیر است. در ابتدا، مدرنیته از راه ابزار و فناوریهای نظامی به جهان عرب راه یافت و نگاه ابزاری به آن حاکم بود. اما با آشکار شدن تعارض میان ارزشهای اسلامی و الزامات مدرنیته، بحث هویت و بازگشت به تمدن اسلامی به اولویت تبدیل شد.
-
هزار و پانصدمین میلاد نبی اکرم(ص)؛
در جستوجوی پیامبر تاریخی
پژوهشگری مدعی است که به رغم آنکه این منابع چندان قابل اعتماد نیستند و حتی بسیار دور از محل وقایع تاریخی نوشته شدهاند، میتوان ادعا کرد که بازسازی تاریخی زندگی پیامبر (ص) بر مبنای اطلاعات این منابع تا درجه بالایی محتمل است.
-
انتشارات نگاه منتشر کرد؛
اسلام میان حقیقت و تاریخ
عبدالمجید شرفی در این کتاب با تأکید بر عدم تعارض علم و دین و تنوع و تکثر قرائتهای اسلامی، معتقد است که باید برای نمایش و اثبات همخوانی اسلامی با دنیای مدرن خوانش جدیدی از کلام وحی ارائه داد و با رویکردی انتقادی به بررسی مهمترین علوم اسلامی پرداخت.
-
از سوی گروه مطالعات میانرشتهای پژوهشکده تاریخ اسلام؛
نقد کتاب «نژادپرستی و افراط گرایی؛ میراث استالین برای ناسیونالیسم»
نشست «نژادپرستی و افراط گرایی؛ میراث استالین برای ناسیونالیسم «ترکی- آذری» از سوی گروه مطالعات میانرشتهای پژوهشکده تاریخ اسلام برگزار میشود.
-
بهمناسبت میلاد امام حسن عسکری (ع)؛
میراث امام فراتر از زمان خود است
تقویت شبکه وکالت، پایهگذار نواب خاص امام زمان شد. در جهان اسلام نیز، نقش امام در حفظ تشیع در برابر فشارهای عباسیان برجسته است. همچنین آمادهسازی برای غیبت، شیعه را از پراکندگی نجات داد.
-
در فروشگاه فخر رازی انتشارات امیرکبیر؛
تاریخ اسلام کمبریج نقد و بررسی میشود
کتاب «تاریخ اسلام؛ پژوهش دانشگاه کمبریج» در قالب یکی از نشستهای دور کتاب نقد و بررسی میشود.