به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، نشست نقد و بررسي كتاب «اصول و فنون مداخله روان‌شناختي در بحران» صبح امروز، دوازدهم مردادماه در موسسه علمي ـ كاربردي هلال ايران با حضور غلامرضا پورحيدري، رييس موسسه هلال ايران، احمد خدابخش، مولف كتاب «اصول و فنون مداخله روان‌شناختي در بحران» و فريد براتي سده، استاد دانشگاه علامه طباطبايي و جمعي از اعضاي موسسه هلال برگزار شد. 

نخست، غلامرضا پورحيدري، رييس موسسه علمي ـ‌كاربردي هلال ايران در ارتباط با برپايي چنين نشست‌هايي از سوي موسسه عنوان كرد: برپايي اين نشست‌ها ابتكاري از سوي اعضاي موسسه هلال ايران با هدف نقد و بررسي كتاب‌ و كيفي‌سازي محتواي آن است.

وي يكي از نقاط مثبت برپايي جلسات نقد كتاب را تشخيص سره از ناسره دانست و اظهار داشت: با طرح مباحث كتاب، نقاط مثبت و منفي اثر، تطبيق عناوين، سرفصل‌ها و مطالب كتاب مشخص مي‌شود و با حضور خود مولف و دفاع از كتاب، ارزش اثر افزايش پيدا مي‌كند.

در ادامه، خدابخش احمدي، ‌مولف كتاب «اصول و فنون مداخله روانشناختي در بحران» درباره انگيزه خود براي توجه به مباحث روان‌شناسي بحران گفت: ‌تجارب شخصي در زندگي و كار، فقدان منابع و كار در حوزه روان‌شناسي بحران، درخواست موسسه هلال ايران، شركت در عمليات‌هاي نظامي در كشور و مواجه شدن با موقعيت‌هاي بحراني در كشور علل اصلي پرداختن به اين حوزه است.

اين روان‌شناس، مشاور خانواده و بحران با اشاره به اين كه پيش از اين نوشتار، كتاب ديگري با عنوان «روان‌شناسي بحران» با حجم زياد و در چارچوب آموزشي ـ پژوهشي نگاشته شده بود، يادآور شد: كتاب حاضر عصاره و نتيجه «روان‌شناسي بحران» و به لحاظ ساختاري داراي يك مقدمه و شش فصل است.

احمدي در تشريح مباحث كتاب گفت: فصل اول كتاب با عنوان «ماهيت بحران» در ارتباط با استرس، مراحل، ماهيت بحران، عناصر و انواع بحران است و فصل دوم با عنوان «آسيب‌هاي بحران» به ويژگي‌ها، علايم روان‌شناختي افراد دچار بحران، ميزان، شدت، عوامل مرتبط، واكنش‌هاي طبيعي و غيرطبيعي و اختلالات رايج مي‌پردازد. اصول و روش‌هاي مداخل در بحران، فنون مداخله در بحران، بحران خودكشي و استرس در كاركنان بحران ديگر عناوين فصل‌هاي كتاب را تشكيل داده است.

دانشيار دانشگاه علوم پزشكي بقيه‌الله بحران را في‌نفسه يك ابتلا، آزمايش الهي، عامل شكوفايي استعدادها و دست‌يابي به كمال انساني دانست و افزود: از ويژگي‌هاي اين كتاب سادگي و كاربردي بودن آن است، به اين معنا كه عناوين به گونه‌اي نگاشته شده كه كمتر نياز به مطالعه قبلي از سوي مخاطب وجود دارد و مطالب جنبه‌اي كاملا عملياتي و مشخص دارد.

مسوول مركز تحقيقات علوم رفتاري درباره ديگر نقاط مثبت كتاب توضيح داد: جامعيت مطالب و فصل‌بندي كتاب، استفاده از منابع گوناگون پژوهشي و تاريخي و قابليت بهره‌گيري مطالب در انواع بحران‌ها در كشور ويژگي‌هاي مهم كتاب را تشكيل مي‌دهند.

احمدي در نقد اثر خود، ناكافي بودن ارجاعات و فهرست منابع كتاب را از نقاط منفي «اصول و فنون مداخله روان‌شناختي در بحران» دانست و توضيح داد: با وجود اين كه براي تاليف كتاب از 300 منبع و كتاب گوناگون استفاده شده اما بنا به مقتضيات موسسه هلال ايران، اين منابع مطرح نشده است. كمتر پرداختن به مبحث تئوريكي و فشردگي مثال‌ها و مطالب ديگر مشكلات اين اثر است.

وي اظهار داشت: افراد علاقه‌مند به تاليف كتاب در اين حوزه بايد به نكاتي چون استفاده از تجارب ايران در بحران، توجه به تمامي بحران‌ها، بحث PTG، نگرش تحقيقاتي و عمليات به بحران‌ها، خودامدادي، دگرامدادي رواني و مداخلات مذهبي و روحاني توجه كنند.

سپس دكتر فريد براتي‌سده، منتقد كتاب و استاد دانشگاه علامه طباطبايي با اشاره به اهميت مشخص بودن رويكرد نويسنده در تاليف كتاب‌هايي از اين دست، عنوان كرد: با توجه به تاكيد كتاب‌هاي مديريت بحران در سال‌هاي اخير بر استفاده از غيرحرفه‌اي‌ها در بحران‌ها و استفاده نكردن از اصطلاحات ويژه تخصصي و روانپزشكي، نويسنده كتاب حاضر توجه‌اي به اين مباحث نشان نداده است.

مدیرکل دفتر امور زنان و خانواده سازمان بهزیستی، با تاكيد بر اين كه بسياري از منابع براي استفاده در تاليف كتاب از قلم افتاده است، اظهار داشت: با وجود اين كه تاكنون كتابي بومي توسط نويسندگان ايراني در اين حوزه تاليف نشده بود اما اين كتاب نيز سرشار از تناقضاتي محتوايي و عبارتي است. براي نمونه در صفحه 29 كتاب يكي از اين تناقضات درباره بازماندگان حوادث و بحث روان‌شناسي آن‌ها مشاهده مي‌شود.

وي «‌بي‌نظمي مطالب و منابع» را ديگر نقطه منفي كتاب برشمرد و توضيح داد: برخي مباحث و عبارات بدون نقل قول از نام گوينده بيان شده است. همچنين در طرح مبحث خودكشي نيازي به بيان مباحث به اين گسترده‌اي در كتاب احساس نمي‌شود زيرا در تاليف كتاب‌هاي مديريت بحران ابتدا بايد بحران‌هاي جمعي از فردي تفكيك شده و سپس بررسي شود.

در پايان نشست خدابخش احمدي اظهار داشت: در ارتباط با مباحث PTG تاكنون رويكرد مشخصي از سوي مولفان و كارشناسان اين حوزه در ايران مشخص نشده است، درصورتي كه منابع خارجي در اين حوزه گسترده است. همچنين در تاليف اين نوشتار نيز بيش از 100 منبع مورد استفاده قرار گرفته است.
 
نشست نقد و بررسي كتاب «اصول و فنون مداخله روان‌شناختي در بحران»، صبح امروز دوازدهم مردادماه در ساختمان موسسه علمي ـ كاربردي هلال ايران برگزار شد.