يكصد و پنجاهمين شماره ماهنامه تخصصي نقد و بررسي كتاب با عنوان «كتاب ماه كليات» ويژه بيست و سومين نمايشگاه بينالمللي کتاب تهران به سردبيري داريوش مطلبي از سوي خانه كتاب منتشر و روانه بازار نشر شد.\
«كتاب ماه كليات» با توجه به ردهبندي دهدهي ديويي به نقد و بررسي كتابهاي علوم كتابداري، اطلاعرساني، روزنامهنگاري، نسخ خطي، رايانه، دايرةالمعارف و فهرستها، لغتنامه و فرهنگنامه، كتابشناسي و دانشنامه ميپردازد. همچنين هر ماه فهرست كامل انتشارات ماه پيشين در حوزه كليات كه با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي انتشار يافته و در نظام اطلاعرساني «خانه كتاب» وارد شده است، بر اساس ردهبندي دهدهي ديويي در داخل لوح فشرده ارائه ميشود.
علياكبر اشعري، مشاور رئيس جمهور و رئيس سازمان اسناد و كتابخانه ملي ايران، در بخش «سخن نخست» با عنوان «نمايشگاه بيست و سوم» مينويسد: «بيست و سومين نمايشگاه بينالمللي کتاب تهران نيز به کار خود پايان داد و برگي ديگر بر کتاب کارنامه نمايشگاه افزود. مروري بر بيست و سه دوره برگزاري نمايشگاه بينالمللي کتاب در تهران، حاکي از آن است که اين نمايشگاه هرسال اما و اگرهايي به همراه داشته است؛ اما و اگرهايي که به طور عمده ناشي از خانه به دوشي آن است. اين نمايشگاه از نخستين دوره برگزاري در پاييز سال 1366 تا بهار 1385 ميهمان "محل دائمي نمايشگاههاي بينالمللي تهران" واقع در بزرگراه شهيد چمران بود که با کاربري برگزاري نمايشگاههاي تجاري و صنعتي ساخته شده بود. هر چند اين محل براي برگزاري نمايشگاه کتاب کاستيهايي داشت و در همان ايام نيز مديران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، روياي برگزاري نمايشگاه در مکاني که از ابتدا به همين منظور طراحي و ساخته شده باشد را در سر ميپروراندند، اما مشکل کمبود فضا، فرسودگي سازه برخي سالنها و البته مشکل ترافيک سنگين بزرگراهها و خيابانهاي اطراف، عملا ادامه برپايي نمايشگاه در آن محل را ناممکن ساخته بود، شهرداري تهران خواستار جابهجايي مکان برگزاري نمايشگاه کتاب شد. بدين ترتيب قرار شد تا زمان آماده شدن مکاني مناسب براي برگزاري نمايشگاه بينالمللي کتاب تهران، اين نمايشگاه به طور موقت مستاجر بناي نيمه کاره مصلاي تهران شود؛ مصلايي که هرچند در ميانه شهر تهران بودنش مزيتي بود تا دسترسي به آن را لااقل براي بخش وسيعي از شهروندان تهراني که در شعاع کمي از مصلا زندگي ميكنند و نيز کساني که به خطوط مترو دسترسي دارند، آسان سازد. اما از آنجا که اين بنا نه کارکرد نمايشگاهي دارد و نه هنوز توانسته به صورت تمام قد از زير دست معماران و بناها قد برافرازد تا برگزارکنندگان بتوانند با استفاده از تمام ظرفيت آن و بدون نياز به استفاده از سازههاي موقت، لباس نمايشگاه بينالمللي کتاب را بر قامت آن بپوشانند. در طي اين چهار دوره، هرسال مشکل ناخواسته و اغلب غير قابل اجتنابي بر نمايشگاه تحميل شد تا موجب غافلگيري مجريان نمايشگاه و اعتراض برخي ناشران و بازديدکنندگان شود. اما هربار آنچه ناراضيان را دلخوش ميكرد، اميد به آينده و روزي بود که نمايشگاه در قرارگاه دائمي خود ـشهر آفتابـ مستقر شود. اما عليرغم تصميم شوراي شهر و شهردار تهران مبني بر تکميل سريع محل دائمي نمايشگاه، از آنجا که نحوه طراحي و ترکيب بناي اين محل تابع کارکردهاي مختلف نمايشگاه بينالمللي کتاب تهران است؛ لازم است مجريان ابتدا تعريفي روشن و جامعي از کارکرد فضاهاي مختلف مورد نياز داشته باشند و سپس به طراحي و ساخت آن بپردازند.
در يک تقسيمبندي کلي، دو ديدگاه متمايز به نمايشگاه بينالمللي کتاب و کارکردهاي آن وجود دارد: ديدگاه نخست، نمايشگاه بينالمللي کتاب را فرصتي براي جويندگان کتاب ـبه ويژه پژوهشگران، اساتيد و دانشجويان ميداندـ که ميتوانند هرسال يک بار در يک محل متمرکز در ميان انبوهي از کتابهاي انتشاريافته در داخل و خارج از کشور به جستوجوي نايافتههاي سالانه خود در بازار کتاب بپردازند و با استفاده از يارانه دولتي، اين گونه منابع را با تخفيف ويژه نمايشگاهي خريداري کنند و ... و ديدگاه دوم، نمايشگاه بينالمللي کتاب تهران را همچون يک فستيوال يا جشنواره سالانه ميداند که تنها يکي از کارکردهاي آن عرضه و فروش کتاب است؛ و در آن مجموعهاي از فعاليتهاي تخصصي حوزه نشر نظير خريد و فروش حق انتشار کتاب بين ناشران داخلي و خارجي، همانديشي در جهت ارتقاي کيفيت محتوا متناسب با حرکت رو به رشد علمي و فرهنگي جامعه، برنامهريزي براي گسترش فرهنگ مطالعه، رايزني براي ارتقاي کيفيت کتاب آرايي و صحافي کتاب، تبادل نظر اهل قلم، انديشمندان، نويسندگان، تصويرگران و ناشران و يا کارکردهاي عموميتري چون آشنايي مردم با صنعت نشر، تازههاي کتاب، ملاقات آنها با فعالان حوزه نشر، نويسندگان و اصحاب قلم، برپايي جشن رونمايي کتاب و غيره انجام ميگيرد.
در اين صورت علاوه بر فضاي مورد نياز براي برپايي غرفههاي ناشران جهت نمايش و فروش آثار، به فضاهاي جانبي متعددي نياز است تا هم تشکلهاي انتشاراتي و ناشران و هم فعالان فرهنگي و همچنين رسانههاي گروهي داخلي و خارجي بتوانند با فعاليتهاي جانبي ابتکاري، اهداف جشنواره را محقق سازند.»
در نقد و بررسي كتابهاي فارسي اين شماره از ماهنامه، اين عناوين به چشم ميخورند: فهرستگان پاياننامههاي حقوقي و جزايي (علي بيرانوند؛ سحر عليپور)، فهرست نسخههاي خطي کتابخانه استاد ابراهيم دهگان (علياكبر صفري)، تاريخ و شناسنامه مطبوعات فارس (مهدي جعفري خانقاه)، مديريت کتابخانه يا کارکردها و خدمات کتابخانهاي (دكتر عباس گيلوري)، سنجش علم، فناوري و نوآوري: مفاهيم و شاخصهاي بينالمللي (دكتر حميدرضا جمالي مهموئي)، طراحي پايگاه وب دستگاههاي دولتي (دكتر يعقوب نوروزي)، نگاهي بر کتاب چالشها و چشماندازهاي مطالعات ميان رشتهاي (دكتر حسن اشرفيريزي)، گوهر ماندگار (دكتر عليرضا اسفندياري مقدم).
دسترسي به اطلاعات از طريق موتورهاي كاوش و كتابخانههاي رقومي، كتابداري و حقوق بشر، مديريت كتابخانه: رويکرد مطالعه موردي، عناوين مطالبي است كه در بخش نقد و بررسي كتابهاي خارجي درج شدهاند.
در بخش مقالات، مقالاتي با اين عناوين به چاپ رسيدهاند: راهبردهاي افزايش ترافيک وبسايت کتابخانهاي (هيوا عبدخدا)، يکپارچهسازي فرايند مديريت دانش با سيستم کتابخانه ديجيتال (مليحه درخوش)، دسترسپذيري اطلاعات در وب (محمود خسروجردي).
در بخش ويژه بيست و سومين نمايشگاه بينالمللي كتاب تهران، اين عناوين به چشم ميخورند: مروري برکارنامه بيست و سومين نمايشگاه بينالمللي كتاب تهران، بخش داخلي بيست و سومين نمايشگاه بينالمللي كتاب تهران «در گفتوگو با محمود سالاري» (احسان صفاپور)، بخش بينالملل بيست و سومين نمايشگاه بينالمللي كتاب تهران «در گفتوگو با دكتر محمدرضا وصفي» (مهدي محبعلي)، رسانهها و بيست و سومين نمايشگاه بينالمللي كتاب تهران (سيدمحمد ميرمحمد صادق)، فعاليتهاي جنبي بيست و سومين نمايشگاه بينالمللي كتاب تهران «در گفتوگو با علي شجاعي صائين» (داريوش مطلبي)، سراي اهل قلم بيست و سومين نمايشگاه بينالمللي كتاب تهران.
آرشيو براي همه (اميررضا اصنافي)، نخستين همايش منطقهاي سواد اطلاعاتي: کاربردها و چشماندازها (زهره منجمي) و سمينار مجمع جهاني 2010 مباحثه درباره جامعه اطلاعاتي، عناوين گزارش اين شماره ماهنامه را تشكيل ميدهند.
«تازههاي بازار نشر»، «در ماهي كه گذشت» و «چكيده انگليسي» مطالبي است كه در انتهاي ماهنامه درج شدهاند.
يكصد و پنجاهمين شماره ماهنامه «كتاب ماه كليات» در 136 صفحه و بهاي 12000 راهي بازار نشر شد.
نظر شما