به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، برخی قرابت‌های سیاسی ـ فرهنگی آشکار میان چین و ایران و همچنين ضرورت کسب آموزه‌هایی از روند توسعه، چین را به موضوعی قابل توجه در کشورمان مبدل ساخته است. بر همين اساس، اين اثر به اين موضوع مي‌پردازد.
در قسمتي از پيشگفتار اين كتاب آمده است: «چینی‌ها نیز ملتی با پیشینه پرافتخار تاریخی‌اند که در قرن گذشته از قافله پیشرفت عقب ماندند و همین امر سبب شد دستخوش استعمار غرب و ژاپن قرار گیرند. انقلاب چین پاسخ به یک قرن تحقیری بود که در قرن نوزدهم و نیمه اول قرن بیستم از سوی قدرت‌های غربی و ژاپن بر مردم چین تحمیل شد؛ اما این انقلاب در دهه‌های اولیه نتوانست بنیان‌های پیشرفت چین را بنا نهد. مسئولین و ارگان‌های رسمی چین، با ارزیابی وضعیت کشورشان و توجه به تحولات سریع جهانی، بسیاری از سیاست‌های خود را تغییر دادند. آن‌ها با اتخاذ راهبردی جدید، از پتانسیل‌های عظیم مردم چین برای پیشبرد توسعه استفاده کردند و نتایج چشمگیری در رشد اقتصادی به‌دست آوردند. اکنون که سه دهه از تغییر سیاست‌های چین می‌گذرد، این کشور به یکی از قدرت‌های بزرگ اقتصادی تبدیل شده و نقش آن در سیاست بین‌الملل رو به افزایش است؛ مهم‌تر این که اهداف و مسیر خویش را برای آینده انتخاب کرده است. دقت در سیاست‌ها و رویکردهای چین، به عنوان تجربه‌ای موفق در توسعه اقتصادی، حاوی درس‌های مهمی برای کشورهای در حال توسعه است. این تجربه برای ایران نیز اهمیت دارد؛ زیرا چینی‌ها نیز در پیچیدگی‌های دستیابی به توسعه اقتصادی در متن نظام سیاسی ایدئولوژیک، شباهت‌هایی با ایران داشته‌اند. هرچند در این مسیر باید به تفاوت‌ها نیز توجه کرد. به‌جرأت می‌توان گفت که اجماع نظر نخبگان حاکم بر پیش زمینة اصلی رشد و توسعه اقتصادی چین، طی سه دهه گذشته، پیرامون دو نکته اساسی بوده است:
1. جایگاه و منزلت چین در عرصة بین‌المللی را تنها می‌توان بر بنیان رشد و توسعه اقتصادی و علمی ارتقا بخشید.
2. میان ثبات و توسعه اقتصادی و علمی، پیوندی مستحکم و مستقیم برقرار است.»
اين اثر در پنج فصل با عنوان‌هاي «روند تغيير در سياست خارجي چين»، «تحول در سياست خارجي و تصوير يبن‌المللي چين»، «سياست خارجي چين و توليد ثروت و قدرت»، «سياست خارجي و توليد نظم و ثبات منطقه‌اي و بين‌المللي» و «سياست خارجي توسعه‌گرا» تهيه و تنظيم شده است.
همان‌گونه كه نويسنده اين اثر معتقد است؛ «اندیشه پیشرفت در ایران از سابقه‌ای طولانی برخوردار است و یکی از دغدغه‌های اصلی ایرانی‌ها، حداقل از صدر مشروطه به این‌سو، بوده است. در این راه دقت در تجربه کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته و برگرفتن آموزه‌هایی از آن‌ها، بخش مهمی از دل‌مشغولی برنامه‌ریزان و حتی مردم ایران طی نیم قرن گذشته بوده است. در ابتدای این دوران، طبیعتاً اروپا معیار مقایسه بود و تلاش‌هایی برای کسب آموزه‌هایی از آن صورت گرفت؛ تلاش‌هایی که توفیق چندانی نیافت. در دوران پس از انقلاب اسلامی، به‌ویژه از اوائل 1370، بار دیگر مباحث توسعه کشور در محافل فکری و تصمیم‌سازی به‌طور گسترده مطرح شد. مهمترین نماد این مباحث، سند چشم‌انداز بیست ساله است. این سند به‌مثابة راهبرد کلان کشور، توسعه اقتصادی، علمی و فناوری و نیز بسیج تمامی منابع ملی را برای تحقق آن در کانون توجه خود قرار داده است. تدوین چنین سندی، به خوبی مبین توجه ویژه سیاست‌گذاران کلان به امر توسعه و پیشبرد آن، به‌ویژه در حوزه‌های اقتصادی، علمی و فناوری است. این توجه از آن‌رو صورت گرفته که در جهان امروز، اقتصاد پیشرفته یکی از بنیان‌های اصلی قدرت کشور است و غفلت از آن می‌تواند موجب عقب‌افتادگی از روند سریع و رو به پیشرفت جهانی گردد. پس از انقلاب اسلامی، طیفی از کشورهای جنوب شرق آسیا وارد مرحله جدیدی از رشد و توسعه اقتصادی شدند و مدل توسعه‌ای آن‌ها توجه دیگر کشورها را به خود جلب کرد. در ایران نیز به‌ویژه از اوائل دهة 1370، بحث‌هایی راجع به آموزه‌های توسعه در برخی از کشورهای جنوب شرق آسیا شکل گرفت. در ابتدا این مباحث بر کشورهایی چون کره جنوبی و مالزی متمرکز بود؛ ولی به‌تدریج با رشد فزاینده اقتصاد چین و توسعه سریع این کشور، مدل چینی توسعه، به‌ویژه در سطوح رسانه‌ای و در ادبیات شفاهی تصمیم‌گیران، جایگاه ویژه‌ای به‌خود اختصاص داد.»
از ديگر مباحث اين اثر مي‌توان به «تفكر سياسي دنگ: صلح و توسعه، تغيير رفتار در اصول راهنما، تغيير تصوير از امنيتي به اقتصادي؛ سياسي؛ امنيتي،چين و ايالات متحده آمريكا، تحول در روابط با كانون‌هاي ثروت و قدرت، غلبه دريافت دنگ، سوق دادن نظم بين‌المللي به سوي چند قطبي، هموارسازي مسير ظهور چين، ديپلماسي امنيتي چين و منع تكثير و كنترل تسليحات» اشاره كرد.
چاپ نخست كتاب «سياست خارجي توسعه‌گرا: تجربه چين» از سوي مركز تحقيقات استراتژيك مجمع تشخيص مصلحت نظام و با همكاري دفتر توليد علم دانشگاه آزاد اسلامي در شمارگان 1200 نسخه، 197 صفحه و بهاي 31000 ريال روانه بازار كتاب شده است.
دوشنبه ۱۷ اسفند ۱۳۸۸ - ۱۱:۲۱
نظر شما