به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، آیین رونمایی از پوستر یازدهمین دوره جشنواره «روستاها و عشایر دوستدار کتاب» و وباپلیکیشن اختصاصی این رویداد، با حضور محسن جوادی، معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، ابراهیم حیدری، مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران، آزاده نظربلند، دبیرکل نهاد کتابخانههای عمومی کشور و حجتالاسلام علی ملانوری، رئیس ستاد کانونهای فرهنگی و هنری مساجد، سهشنبه ۱۵ مهرماه در سالن غدیر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.
جوادی، معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، گفت: روستا از گذشته محل آسایش و آرامش بوده اما اکنون سیاست برگشت به روستا، تجهیز روستا و ایجاد امکانات در روستاها فراهم شده است؛ بنابراین شاهدیم که نسبت به سالهای قبل تفاوتهای زیادی ایجاد شده ست.
وی با تاکید بر ضرورت ایجاد زمینههای دسترسی به کتاب در روستاها، ادامه داد: در برخی کشورها همانطور که یک شهری امکان دسترسی به تازههای نشر را دارد، یک روستایی هم به همان سهولت باید به کتاب دسترسی داشته باشد. باید حوزه فرهنگ را در روستاها تقویت کنیم و یکی از این مکانیزمها برگزاری جشنوارههایی از این دست است.
جوادی، افزود: البته مدتی قبل برخی شرایط فراهم شد که در روند کار تاخیر افتاد اما امیدوارم مشکلات حل شود و بتوانیم مسیر آینده را به خوبی پیش ببریم و شرایطی فراهم شود که بازگشت از شهر به روستاها تقویت شود و نسل آینده نیز از آرامش روستاها استفاده کند تا دانشمندان بزرگی از دل روستاها داشته باشیم.
به گفته وی، تجهیز کتابخانههای روستایی با کتابهای نو، فناورانه و حرفهای یک ضرورت است که امیدوارم به کمک نهاد کتابخانههای عمومی و موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران، به زودی محقق شود.
در ابتدای این نشست، علیرضا نوریزاده، مدیرکل موسسات و صنوف فرهنگی گفت: وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در پیامی گفتند که روستاییان تنها هویتساز نیستند؛ بلکه ریشه فعالیتهای هنری، فرهنگی و صنایع دستی بودند و آثار آنها به نسلهای بعد منتقل شده است.
وی ادامه داد: در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب با ریلگذاری آقا سیدآبادی از ۱۰ سال پیش آغاز شد و در امتداد این ریل حرکت میکنیم.
نوریزاده با اشاره به تاکیدات وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مبنی بر بازآفرینی جشنوارهها و رویدادهای حوزه کتاب، ادامه داد: در این دوره امیدوارم با همراهی و همکاری نهادها و سازمانهای مختلف جلو برویم.
در بخش دیگر این نشست، حجتالاسلام والمسلمین ملانوری نیز در سخنانی با تبریک روز روستا و عشایر، گفت: این حرکت با تدبیر و عشق و علاقه طراحی شده بود که خوشبختانه احیا شد.
وی ادامه داد: بخشی از پیاده نظام در روستاهای دوستدار کتاب هستیم، در روستاهای کوچک از حدود ۶۳ هزار روستا و آبادی داریم که در حدود ۲۶ هزار روستا بیش از ۵۰ هزار خانوار و در ۱۶ هزار روستا بیش از ۱۰۰ خانوار جمعیت دارند.
تاکید بر ضرورت عبور از کمبود منابع کتابی در کانونهای فرهنگی
، با اشاره به فعالیت کانونهای فرهنگی هنری مساجد گفت: حدود ۱۲ هزار کتابخانه بسته و باز در کانونها داریم که نوعا ضعیف هستند و از نظر منابع آنها را تقویت نکردیم. در این حوزه جریانهای کتابخوانی باید شکل بگیرند. امسال طرح حلقههای کتابخوانی یا «شنبههای کتابخوانی» را اجرا میکنیم که با استقبال خوبی از سوی مردم روبهرو شده است.
وی افزود: البته در تامین و هدایتگری منابع کتابی مشکل داریم و در روستاها به دلیل تغییرات جمعیتی، این مشکل و سرمایهگذاری مشکلاتی را به همراه دارد؛ البته تولید کتابهای صوتی نیز در کانون فرهنگی هنری مساجد به شکل رایگان و داوطلبانه انجام میشود.
به گفته وی، امیدوارم امسال در این برنامه با وجود کمبودهای که همه نسبت به آن واقف هستیم توجه بیشتری از نظر جریانسازی برای مطالعه آثار به روستاها و عشایر دوستدار کتاب داشته باشیم.
روح جشنواره «روستاها و عشایر دوستدار کتاب» در قالب، محتوا و کیفیسازی آن است
در بخش دیگر این برنامه، ابراهیم حیدری، گفت: باید تلاش شود که اجرای این طرح به سمت یک کار اداری روزمره نرود. معتقدم که روح این برنامه در قالب، محتوا و کیفیسازی آن است، در این حوزه باید از روستاها برنامه بخواهیم نه یک اقدام و کار خاص، آنها باید اعلام کنند که یک روستا چگونه و با چه برنامهای میتواند در طول یکسال برنامههای ترویج کتابخوانی داشته باشد.
وی بر ضرورت جذب مشارکت و ظرفیت سازمانها و نهادهای مختلف، افزود: معتقدم که وقت آن است که سراغ سازمان دهیاریها و وزارت کشور و کنار آن به سمت شناسایی، آموزش، حمایت و هدایت در حوزه کتاب و کتابخوانی برویم.
حیدری ادامه داد: اجرای طرح روستاها و عشایر دوستدار کتاب باید برنامهمحور باشد و شکل و شمایل آن دیگر مثل گذشته نباشد؛ اکنون متغیرها و شاخصها تغییر کرده است، اکنون وقت آن است که استانها پای کار بیایند و مشارکت کنند.
وی همچنین با بیان اینکه باید در شکل اجرا تغییر ایجاد شود و شاید لازم باشد این رویداد دو سالانه برگزار شود، گفت: تلاش میکنیم مطالبات دوره پیشین را نیز تامین کنیم تا طی هفته آینده به حساب دوستان واریز شود.
آزاده نظربلند نیز در ادامه این نشست در سخنانی با اشاره به فعالیت کتابخانههای عمومی در ۴ هزار و ۲۲۰ نقطه در کشور و ۷۶۰ نقطه کتابخانه روستایی، گفت: در این میان حدود ۴۴۰ نقطه کتابخانه سیار مستقر هستند که بخش عمده این کتابخانهها در روستاها فعالند و به حدود هزار روستا خدمترسانی میکنند.
وی افزود: البته خدمات نهاد کتابخانههای عمومی فقط به کتابخانههای روستایی محدود نمیشود و برای عشایر هم برنامههای ویژهای داریم. جشنوارهای مخصوص در حوزه کتاب و کتابخوانی برای آنها برگزار میکنیم.
نظربلند، همچنین به اجرای برنامه «کولهکتاب» اشاره کرد و یادآور شد: در این طرح، حدود ۵۰ عنوان کتاب را در یک کوله به عشایر میرسانیم که خوشبختانه با توجه و استقبال ویژه کودکان و نوجوانان روبهرو شده است.
به گفته وی، همچنین در ۶ استان، خدمات مربوط به کتابخوانی عشایر را ادامه میدهیم؛ البته روستاها از نظر تجهیزات و منابع کتابخانهای بسیار ضعیف هستند اما همین که به واسطه جشنوارهها بهعنوان کتابخانههای روستای دوستدار کتاب انتخاب میشوند خوشحال هستند و به آن میبالند.
وی همچنین ادامه داد: البته تامین منابع کتابخانهای اهمیت دارد و مردم روستایی نیازمند توجه و همت همه کسانی هستند که میتوانند خدمت برسانند. امیدوارم با همت همه دستاندرکاران، حاصل در توسعه فرهنگ و دانش علاقهمندان کتاب به روستاها، گامهای کوچک اما موثری برداریم.
همچنین در ادامه سیدسعید سرابی، مدیرکل دفتر هماهنگی امور استانهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز با بیان اینکه بازطراحی این رخداد یک ضرورت بود، گفت: این موضوع از دوره آغاز شد، معتقدم که بازطراحیها و بازنگریها منجر به جلوهنمایی شایستهای برای اجرای آن در سطح کشور خواهد شد.
وی افزود: همکاران ما هم در استانها کنار شما هستند، امیدوارم در استانها و شهرستانها هم این هم افزایی شکل بگیرد، زیرا براین باور هستیم که این همافزایی زمینه همراهی بیشتر استانها را مهیا خواهد کرد.
باید سهم کودکان و نوجوانان در بازیوارسازی دیده شود
محسن زین العابدینی، عضو هیئت علمی گروه علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاه شهید بهشتی نیز در سخنانی گفت: آدمها در این دوره، با وجود همه ارتباطاتی که وجود دارد به شدت تنهایی هستند. آمار نشان میدهد دختران نوجوان بین ۱۲ تا ۱۷ سال تنهاترین اقشار جامعه هستند که این مسئله در جوامع مختلف هم تسری پیدا میکند.
وی ادامه داد: اگرچه بازگشت به روستاها شکل گرفته، اما بهنظرم این بازگشت یک بازگشت نمادین و تزئینی است، یعنی کسی که به روستا میرود به دنبال دوری از شهر است و دنبال کشاورزی نیست. کاری که جشنواره قرار است انجام بدهد، این است که گفتوگوی روستاییان و عشایر یعنی همه ۲۲ و نیم میلیون نفر در این مناطق در حال زندگی و تردد هستند را متفاوت میکند و قرار است گفتوگوها را اندیشهمحور سازد.
حاجی زینالعابدینی با بیان اینکه گفتوگوی کتابمحور یک گفتوگوی اندیشهورز است، گفت: در این طرح براساس اینکه چه گفتوگویی بین آدمها بهویژه نوجوانان و جوانان انجام میشود، بازی و المانهای مورد نظر نوجوانان پیشبینی شده است تا برای آنها جذاب باشد.
به گفته عضو هیئتمدیره خانه کتاب و ادبیات ایران، این اپلیکیشن با راهبرد و رویکرد جدید بازطراحی شده و امیدوارم بتواند گفتوگوی بین روستاییان و عشایر بهجای خشکسالی و دلار به گفتوگوی مبتنی بر اندیشه و خردورزی تبدیل کند.
در ادامه نیز علیاکبر زینالعابدین، فعال و مروج کتابخونی هم در سخنانی گفت: شاید جالب باشد بدانید مربیان کتابخوانی امسال از نسل زِد هستند و مخاطبان آنها نیز کودکان و نوجوانان هستند که از نسل زِد، آلفا و بتا هستند، وجه مشترک آنها این است که در هر کاری بازخورد سریع میخواهند.
به گفته وی، بازیوارسازی طرح امسال، میتواند برای مربی تسهیلگر و کتابدار موثر باشد و آنها را در طراحی مسیر به کمک کودکان و نوجوانان کمک کند.
زینالعابدین با بیان اینکه طراح این بازیواره یک جوان معلول ۲۵ ساله است، عنوان کرد: باید به یاد داشته باشیم که با این طرح توقعات بیشتر خواهد شد، در طراحیهای جدید با فناوریهای نوظهور، آنچه اهمیت دارد، سهم کودکان و نوجوانان در طرحها است، زیرا با مشارکت آنها میتوانیم به خلق جدیدی در طراحی رویدادها برسیم.
به گزارش ایبنا، در بخش پایانی این آیین، از وباپلیکیشن اختصاصی جشنواره نیز رونمایی شد؛ این نرمافزار با هدف تسهیل مشارکت روستاها، ثبت ایدهها و فعالیتهای ترویجی و ایجاد شبکهای تعاملی میان شرکتکنندگان با هدف تحقق عدالت فرهنگی و بهرهگیری از فناوری برای توسعه فرهنگ کتابخوانی در نقاط مختلف کشور طراحی شده است. امسال برای نخستین بار مفهوم «بازیوارسازی» (Gamification) در حوزه کتاب و کتابخوانی در قالب این جشنواره اجرایی میشود. بهکارگیری این مفهوم با هدف ایجاد جذابیت و افزایش مشارکت نسل جدید، همسو با گسترش فناوریهای نوین و تحولات ارتباطی، طراحی شده است.
نظر شما