سرویس بین‌الملل خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - الهه شمس: کتاب «بالدوین: داستانی عاشقانه» (Baldwin: A Love Story) نوشته نیکلاس باگز روایتی است زنده و پیوسته از زندگی جیمز بالدوین -جیمز بالدوین نویسنده، جستارنویس و فعال اجتماعی افریقایی آمریکایی‌تبار بود که با نگاهی تیزبین به نژاد، جنسیت، طبقه و هویت، از دهه ۱۹۵۰ تا پایان عمرش به یکی از مهم‌ترین صداهای ادبیات و سیاست معاصر بدل شد- در بستر چهار رابطه مهمی که مسیر فکری و هنری او را شکل دادند.

باگز با کاوش در آرشیوهای گمشده، گفت‌وگو با نزدیکان و دنبال کردن ردپای بالدوین در شهرها و قاره‌های گوناگون، تصویری انسانی و چندبُعدی از او می‌سازد؛ تصویری که فراتر از نام پرآوازه یک نویسنده یا قهرمان سیاسی، به قلب تپنده و شکننده‌اش نزدیک می‌شود. این کتاب که در سال ۲۰۲۵ توسط انتشارات Farrar, Straus & Giroux منتشر شده، خواننده را از هارلم دوران نوجوانی بالدوین تا پاریس پس از جنگ، از سوئیس و استانبول تا مارسی و جنوب فرانسه می‌برد و در هر گام، نشانه‌هایی از تأثیر عشق‌ها، دوستی‌ها و تجربه‌های سفر در ذهن و زبان او پیدا می‌کند.

باگز یادآور می‌شود که این مسیر نه خطی بوده و نه بی‌دغدغه؛ بالدوین در کنار شهرت ادبی، همواره با معنای صمیمیت، مصاف با تبعیض و آشکارسازی خود حقیقی کشتی گرفته است. نتیجه، اثری است که نه در دام تقدیس صرف می‌افتد و نه در دام قضاوت، بلکه گرمای زندگی و پیچیدگی اخلاقی شخصیت را همزمان حفظ می‌کند.

در لایه‌ای دیگر، کتاب نشان می‌دهد بالدوین چگونه ایده‌هایش درباره عشق و ترس را در آثار مختلفش تکرار و بازآفرینی کرده است؛ از Giovanni’s Room تا Another Country و حتی پروژه کمتر شناخته‌شده کتاب کودکانه‌اش. زبان روایی باگز ساده اما پرکشش است و به‌جای مونتاژ صحنه‌های پراکنده، خواننده را با جریان یکنواخت و پیوسته داستان همراه می‌کند. او نه تنها شهرها و خانه‌ها و مکالمه‌های کوچک را به یاد می‌آورد، بلکه از لابه‌لای آن‌ها مسیر رشد فکری و هنری بالدوین را نشان می‌دهد.

در قلب «بالدوین: داستانی عاشقانه» تأملی تحلیلی بر محور عشق، ترس و خودشناسی نهفته است. باگز از خلال نقل‌قول‌ها و شواهد، ایده بالدوین را برجسته می‌کند که «ما از عشق می‌ترسیم، چون از آشکار کردن خود حقیقی‌مان می‌ترسیم» و برای گریز از این مواجهه به دسته‌بندی‌های اجتماعی و جنسی متوسل می‌شویم.

کتاب به‌صورت روایی و با تقسیم‌بندی روشن، هر رابطه اصلی بالدوین را به‌عنوان یک فصل معنایی پی‌می‌گیرد: از فضای هنری هارلم در دهه ۱۹۴۰ تا حلقه‌های روشنفکری پاریس و محیط‌های چندفرهنگی استانبول و مارسی. هر بخش نه‌تنها خاطرات و لحظات شخصی را بازگو می‌کند، بلکه شرایط اجتماعی و سیاسی هم‌زمان را نیز به‌شکل نقدی می‌کاود. این پیوند بین ساحت خصوصی و زمینه تاریخی، جایگاه اثر را در ادبیات زندگی‌نامه‌ای معاصر تقویت کرده و آن را منبعی تازه برای مطالعهٔ ارتباط ادبیات، هویت و سیاست ساخته است.

طرح روایی چندلایه، استفاده از منابع تازه، و ترکیب روایت روان با تحلیل تاریخی، کتاب را به یک سند ادبی–پژوهشی ماندگار بدل می‌کند که هم برای بالدوین‌پژوهان و هم برای خوانندگان علاقه‌مند به تاریخ ادبیات سیاه ارزش افزوده دارد.

مؤلف و مسیر حرفه‌ای او

نیکلاس باگز، متولد و بزرگ‌شده واشنگتن دی‌سی، از دوران کارشناسی در دانشگاه ییل به کار بر روی آثار بالدوین علاقه‌مند شد؛ زمانی که نسخه کمیاب Little Man, Little Man را در کتابخانه Beinecke یافت. او با پیدا کردن تصویرگر اثر، یوران کازاک، در سال ۲۰۱۸ نسخهٔ جدیدی از کتاب را به‌طور مشترک ویرایش کرد که تحسین منتقدان را برانگیخت.

باگز از بورسیه‌ها و کمک‌هزینه‌های مهمی همچون Whiting Creative Nonfiction Grant 2023، بنیاد ملی علوم انسانی آمریکا، کتابخانه Beinecke و مرکز Gilder Lehrman در دانشگاه ییل بهره‌مند شده است. او همچنین در برنامه Schomburg Center Scholars-in-Residence و مرکز ملی علوم انسانی شرکت داشته و از اقامتگاه‌های هنری Yaddo و MacDowell استفاده کرده است. نوشته‌های او در مجموعه‌هایی مانند The Cambridge Companion to James Baldwin و James Baldwin Now منتشر شده است. باگز مدرک کارشناسی انگلیسی از ییل، کارشناسی ارشد نویسندگی خلاق از دانشگاه آمریکایی و دکتری ادبیات انگلیسی از کلمبیا دارد و اکنون در بروکلین، نیویورک زندگی می‌کند.

ارزیابی منتقدان و جایگاه اثر

بخش مهمی از بازتاب کتاب در نقدهای منتشرشده منعکس شده است. زیدی اسمیت اثر را قادر به ترسیم «تصویر کامل» بالدوین دانسته؛ شخصیتی که همزمان رادیکال، چهرهٔ فرهنگی، قهرمان حقوق مدنی، نویسندهٔ محلی، جهان‌پیمای جت‌ست و فرزند هارلم شرقی بوده است. ایمانی پری از کتاب به‌عنوان روایتی یاد می‌کند که «قلب زیبا اما خستهٔ» بالدوین را نشان می‌دهد، درحالی‌که داگلاس برینکلی بر دقت تحقیق و کشف لایه‌های تازه از روابط شخصی او تأکید دارد.

لینا ویث معتقد است برای نخستین بار «خودِ» بالدوین، با همهٔ درخشندگی، میل به تغییر جهان، تنهایی و حس بازگشت به خانه، در معرض دید قرار گرفته است. دیگرانی چون ژاکلین وودسون، کای برد و ایلِیون وو هم پیامدهای فکری و ادبی اثر را برجسته کرده‌اند. نشریاتی مانند Booklist و Kirkus Reviews نیز نگاه پیچیده و جامع کتاب را ستوده‌اند و بر پیوندناپذیری سیاست و زندگی شخصی در کار بالدوین تأکید کرده‌اند.

منابع: آمازون و نیویورکر