به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در همدان، شامگاه پنج‌شنبه به مناسبت روز باباطاهر، عارف و شاعر نام‌آشنای ایرانی و در ادامه برنامه‌های فرهنگی «اردیبهشت هگمتانه»، بزرگداشت ابن‌یزدانیار و رونمایی از کتاب او «روضه‌المریدین» برگزار شد.
«روضةالمریدین» یک اثر مهم از «ابن یزدانیار همدانی» است که نصرالله پورجوادی و محمد سوری، متن عربی این کتاب را تصحیح کرده‌اند و مقدمه مفصلی بر آن نوشته‌اند.
تا به حال بسیاری از پژوهشگران تصور می‌کردند که ابن یزدانیار، همدانی نیست، برخی او را اهل ارومیه می‌دانستند و برخی دیگر نمی‌دانستند اهل کجاست. در واقع این کتاب اخیری که پورجوادی و سوری تصحیح و منتشر کرده‌اند، کشفی درباره همدان است و اهمیت آن در سال‌های آینده، به ویژه برای همدانی‌ها بیشتر روشن خواهد شد.
با معرفی ابن‌یزدانیار می‌توان گفت شخصیتی همچون عین‌القضات، باباطاهر و خواجه رشید به مفاخر استان همدان اضافه شده و می‌تواند در حوزه‌های مختلف، به افزایش اعتبار و تقویت هویت استانی کمک کند که بر این اساس کتاب «روضةالمریدین» و خود ابن یزدانیار برای ما اهمیت بسیاری دارد.
همدان دریاست؛ هنوز به اندازه حوض هم از آن نمی‌دانیم
یکی از پژوهشگرانی که تصحیحی بر کتاب روضه‌المریدین داشت در این مراسم اظهار کرد: اینکه بگوییم کتاب ابن یزدانیار یک کتاب تاریخ سیاسی باشد، نیست بلکه در واقع این کتاب تاریخ فکری، دینی، عرفانی و فلسفی و در راس آنها تاریخ دینی همدان است.
نصرالله پورجوادی بیان کرد: چیزی که ما در فرهنگ خودمان کم داریم، تاریخ دینی شهرهایمان است، ما هنوز تاریخ دینی شهرهای قدیمی را به خوبی نشناختیم و تاریخ دینی، فکری و معنوی شهرهایی چون اصفهان، ری و همدان که کهن‌ترین است را نداریم.
وی با اشاره به اینکه ما با ابن‌یزدانیار هزار سال به عقب می‌رویم و با خواندن این کتاب که اثری تربیتی است می‌توانیم بفهمیم که در همدان چه خبر بوده است گفت: بخشی از موسیقی ذکر شده در کتاب، ستایش خداوند بوده که ارتقای معنوی و دینی پیدا می‌کردند و نباید آنها را سرسری گرفت و شما را به هزار سال پیش می‌برد و آداب تربیت را نشان می‌دهد.
پورجوادی با بیان اینکه زندگی دینی در قرن چهارم و پنجم در این کتاب شرح داده شده است و این موارد یک ژانر است، افزود: این کتاب را نمی‌توان تقلیدی دانست بلکه جوشیده از تاریخ و معنویت همدان است، همدانی که سابقه این نوع کتاب‌ها در طول تاریخ است.
وی با بیان اینکه این شهر وارث یک دیانت و معنویت بوده که به کتابت درآمده است، یادآور شد: ما در همدان دو نماد بوعلی و باباطاهر را داریم که هر دو مسلمان، اهل فلسفه، تفکر و عرفان هستند.
این پژوهشگر همدانی خاطرنشان کرد: ابن‌سینا نماینده فیلسوفان و باباطاهر نماینده عارفان است، تفاوت این دو در این است که ابن‌سینا در فلسفه عرفانی متاثر از فلسفه یونانی است و آنها که اهل عرفان بودند مثل باباطاهر و ابن یزدان یار اینها متاثر از تفکر ایرانی بودند.
وی اضافه کرد: باباطاهر اصالت این را دارد که ادامه دهنده عرفان و دیانت ایرانی بوده و ابن یزدان یار نیز چنین سابقه‌ای دارد و از اسم اینها می‌توان به گذشته آنها تامل کرد.
پورجوادی با تاکید بر اینکه باباطاهر می‌تواند خیلی چیزها را درباره عرفان ایرانی به ما بیاموزد و ابن یزدانیار یکی از گل‌هایی بوده که در همدان در قرن پنجم روییده است، افزود: تاکنون آنچه از همدان می‌دانیم اندازه حوض است و آنچه نمی‌دانیم اندازه دریاست چون همدان در عرفان زبانزد است و شخصیت‌های برجسته‌ای که باید بیش از پیش از آنها بدانیم.
روضه‌المریدین باید ترجمه فارسی شود
محمد سوری یکی دیگر از مصححان کتاب روضه‌المریدین ابن یزدانیار اظهار کرد: فقط در مورد ابن‌یزدانیار نبوده که چیزی در مورد او نمی‌دانستیم بلکه در همدان هنوز افراد زیادی هستند که به تازگی با آنها آشنا شده‌ایم و اطلاعاتی از آنها نیست.
وی با تاکید بر اینکه باباجعفر ابهری همدانی که شاگرد باباطاهر بوده، باید اطلاعات بیشتری از آنها کسب شود به طوری که می‌توان بیش از ۱۰۰ صفحه در مورد او صحبت کرد، گفت: آنطور که مشخص است دو رساله مستقل از باباجعفر ابهری باقی مانده است.
سوری اضافه کرد: از رساله النفس باباجعفر همدانی تنها یک نسخه باقی مانده و آن هم در یک کتابخانه واقع در زیرزمین یک مدرسه است.
وی ادامه داد: بنده سال‌ها به آن مدرسه تردد داشتم اما اصلاً تصور نمی‌کردم که در پژوهش‌های همدان در فاصله یک متری قفسه‌های آن کتابخانه در قم، کتابی است که تنها یک نسخه کتاب به نام باباجعفر ابهری است.
سوری تصریح کرد: وقتی به ۱۲ سال اخیر برمی‌گردم احساس می‌کنم که برای من که اهل این منطقه هستم گویا سفر بازگشت انجام می‌دهم و خودم را بیشتر می‌شناسم.
این مصحح کتاب روضه‌المریدین ابن یزدانیار عنوان کرد: احساس خاصی دارم که راجع به ابن یزدانیار و سایر شخصیت‌های همدانی صحبت می‌کنم و حیف است که این کار را ادامه نداده و شناسایی نکنیم.
وی با تاکید بر اینکه روضه‌المریدین باید ترجمه فارسی شود زیرا بخشی از تاریخ علمی این سرزمین است، گفت: فردی مثل ابن‌یزدانیار شایسته این است که در همدان همیشه نامش زنده باشد و مکانی به نام او نامگذاری شود.
در این مراسم مقرر شد فرمانداری همدان هزینه ترجمه فارسی کتاب روضه‌المریدین نوشته ابن‌یزدانیار را به اداره ارشاد پرداخت کند تا این امر به زودی محقق شود.
نظر شما