به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، کتاب «ستایش زمین» پژوهش نیماد سجادی بررسی فرگرد ۲۱ وندیداد و برابری متن اوستایی و زند است که از سوی نشر هیرُمبا منتشر شده است.

این کتاب پس از پیشگفتار به مقدمه، متن اوستایی فرگرد ۲۱ وندیداد، آوانویسی متن اوستایی فرگرد ۲۱ وندیداد، برگردان متن اوستایی فرگرد ۲۱ وندیداد، متن زند (پهلوی) فرگرد ۲۱ وندیداد، آوانویسی متن زند فرگرد ۲۱ وندیداد، برگردان متن زند فرگرد ۲۱ وندیداد، یادداشت‌ها، واژه‌نامه فرگرد ۲۱ وندیداد می‌پردازد. پایان‌بخش کتاب نیز به نمایه زند و کتابنامه اختصاص دارد.

وندیداد یکی از نوشته‌های اوستایی است که در کنار دیگر ادبیات اوستا به نام‌های یسنا، یشت‌ها، ویسپرد و خرده اوستا جای دارد. این نوشته هرچند به خط و گویش اوستا نگارش شده ولی بسیاری از بخش‌های آن با اندیشه و فلسفه زرتشت هماهنگی ندارد. وندیداد همچون کشکولی از دانش، آگاهی و باورهای ایرانیان است که از گذشته‌های دور به تدریج از تاریخ، باورها، سنت‌ها و فرهنگ اجتماعی مردم ایران و اقوام گوناگون این سرزمین گردآوری شده است.

وندیداد تنها نوشته اوستایی دوره ساسانی است که به طور کامل به دست ما رسیده است و در مجموعه اوستا نوزدهمین نسک بوده است. این نوشته از آموزه‌های گوناگونی درباره تاریخ و جغرافیای سرزمین پهناور ایران باستان و قوانین ویژه بهداشتی، درمانی، مدنی، کیفری، پزشکی، دامپزشکی و دانش‌های دیگر سخن گفته است. این احکام و قوانین از زمان‌هایی بسیار دور و پیش از پیام‌آوری زرتشت در میان اقوام گوناگون ایرانی متداول بوده و کاربرد داشته است.

وندیداد نام نوزدهمین دفتر از سومین نسکِ اوستایِ دورانِ ساسانیان است که تا به امروز به جا مانده؛ کتابی است که در رده «اوستای نو» قرار می‌گیرد، با نوشتارهایی جدا از دیگر بخش‌هایِ اوستا که همین سبب شده برخی از پژوهشگران درونمایه این کتاب را اندیشه‌ها، آیین‌ها و فرمان‌هایِ دینیِ «مُغانِ باختری» یا «مادی» بدانند.

وندیداد از نگاه زبانشناسی، درونمایه، سخنان، شیوه فکری، جهان‌بینی، ایزدشناسی و هر آنچه درباره امورِ شرعی و دینی زردشتی است، با دیگر بخش‌های اوستا تفاوت بسیار چشمگیری دارد.

وندیداد دارای بیست‌ودو فرگرد (= بخش) است. دو فرگردِ نخست و چهار فرگرد پایانیِ وندیداد از نگاه سبک نگارش و درونمایه آن با دیگر فرگردها متفاوت‌اند. نوشته‌های این فرگردها نشانه‌هایی از اساطیر کهن آریایی را به همراه دارند ولی روشن نیست که چرا با دیگر فرگردها در یک جُنگ قرار گرفته‌اند.

کتاب «ستایش زمین»، به بررسی فرگردِ ۲۱ وندیداد می‌پردازد که به همین نام یعنی «ستایش زمین» مشهور است. «ستایش زمین» در بردارنده متن اوستایی، آوانویسی و برگردانِ آن، همچنین متنِ زند، آوانویسی و برگردانِ زند، یادداشت‌ها و واژه‌نامه است. در پایان نیز برای دستیابی آسان‌تر خواننده نمایه زند و… تهیه شده است.

ابتدا متن اوستایی بر اساس متن گلدنر و به روش هوفمان حرف‌نویسی و متن زند آن نیز بر اساس متن دستور هوشنگ جاماسپ (Jamasp, 1907) به روش مکنزی آوانویسی و ترجمه شدند. واژه‌نامه بسامدی اوستایی شامل تجزیه و تحلیل دستوری واژه‌های اوستایی و معادل زند آنها تنظیم شد. واژه‌ها به ترتیب معمول در متن‌های اوستایی و بر اساس روشی است که بارتلمه در کتاب خود آورده است، اما ریشه فعل‌ها به صورت ضعیف آورده شد و اگر ریشه فعل در فارسی باقی مانده نیز نقل شده است. همچنین در موارد واژه‌های دشوار نظر دانشمندان دیگر مانند دارمستتر و کلنز نیز بیان نقل شد. موارد دشوار متن در یادداشت‌ها شرح داده شده است.