سرویس فرهنگ مقاومت خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)؛ احسان عباسلو، نویسنده و منتقد ادبی در رونمایی دو کتاب «عروس آمرلی» و «دمشق شهر عشق» گفت: من دو کتاب را خواندم و بر این اساسی عرایضی خواهم داشت. هر چند چون جلسه رونمایی است، قدری رویکرد ما با جلسه بررسی و نقد متفاوت است.

او افزود: دو رمان در زمره ادبیات پایداری به شمار می‌آید که از نگاه من ویژگی خاصی دارد کما این‌که از نظر برخی می‌تواند نقطه قوت نباشد. وقتی صحبت از ادبیات پایداری به میان می‌آید قدری نگاه جدی می‌شود. اما دو رمانی که امروز رونمایی خواهد شد جزو ادبیات عامه‌پسند می‌تواند به شمار بیاید. اتفاقاً من قرار گرفتن دو رمان را در این دسته‌بندی نقطه قوت می‌دانم. چون لازم است که ادبیات دفاع مقدس، مقاومت و پایداری در ادبیات عامه هم آثاری داشته باشد.

این منتقد ادبی عنوان کرد: حالا ادبیات عامه‌پسند چه ویژگی‌هایی دارد که در این اثر هم می‌تواند رصد شود؟ زبانش سر راست، ساده و بدون پیچیدگی‌های ادبی و بدون استفاده از فنون و صناعات خاص و سبک‌های پیچیده ادبی است و یک روایت ساده ارائه می‌دهد؛ همین می‌تواند عاملی برای برقراری ارتباط با مخاطب عام باشد.

احسان عباسلو گفت: ما دو دسته مخاطب داریم؛ مخاطب خاص و مخاطب عام. ‏‬ مخاطب تخصصی ترجیحش بر این است که داستانی بخواند که دارای پیچیدگی‌های زبانی و نگارشی، تکنیک و لایه‌های زیرین باشد، اما مخاطب عام، مخاطبی است که گاهی اوقات برای پرکردن اوقات فراغت خودش کتاب می‌خواند. لذا به نظرم اتفاق خوبی است برای دو رمانی که روبه‌روی ماست.

او ادامه داد: اشاره شد به شمارگان کتاب که به ۲۰۰ تا ۳۰۰ نسخه رسیده است. شاید به این دلیل است که ما تاکنون مخاطب عام را نادیده گرفتیم و مدام سراغ تکنیک‌های پیچیده ادبی رفتیم و دنبال سبک‌های نگارشی دشوار تا بخواهیم قلم خودمان را به رخ بکشیم و همین باعث شده که مخاطب عام خودمان را از دست بدهیم. در صورتی که آن دسته بزرگ‌تر و حجیم‌تر مخاطب ادبیات، مخاطب عام ماست. لذا این مخاطب را حفظ نکردیم، این دو اثر می‌تواند مخاطب عام را جذب کند.

این نویسنده اظهار کرد: دو رمان مزبور دارای لایه‌های پیچیده‌ای نیست و هر فردی از سطح دبیرستان تا دانشگاهی و بالاتر می‌تواند بخواند. بنابراین یکی از ویژگی‌های این اثر زبان ساده و نکته بعدی شخصیت‌های این دو رمان است که بسیار باورپذیر هستند به شکلی که با آنها ارتباط برقرار می‌کنیم و آنها را می‌شناسیم به طوری که چیزی برای پنهان کردن ندارند. ما هر اندازه که لازم است به درون، ذهن و احساس این شخصیت‌ها وارد می‌شویم. بنابراین از ویژگی‌های خوب دو رمان، باورپذیری شخصیت‌های آن است.

احسان عباسلو گفت: معمولاً می‌گویند شخصیت‌های در ادبیات عامه‌پسند سفید یا سیاه به شمار می‌آیند، شخصیت‌های این دو رمان هم به همین شکل هستند و عموماً به دو دسته تقسیم می‌شوند؛ افرادی که عضو جبهه داعشند یا مردم عادی که به نوعی مورد ظلم داعش قرار گرفتند. ما این دو دسته شخصیت را در کتاب شاهد هستیم و جنگ، درگیری و تضاد در این کتاب به نوعی درگیری میان دو دسته خیر و شر است.

او ادامه داد: معمولاً رمان در ادبیات عامه‌پسند پایان‌بندی مشخصی دارد؛ شاد یا غمگین. در این دو رمان چنین پایانی اتفاق افتاده است. به عبارتی پایان‌بندی‌ها دقیقاً مشخص است و می‌دانیم چه اتفاقی می‌افتد. به اصطلاح ادبیاتی‌ها در داستان‌نویسی، مخاطب باید در پایان داستان، صدای بسته شدن در را بشنود، یعنی مخاطب باید به یک نتیجه‌ای در داستان برسد. وقتی داستان را خواند، تهش نپرسد چه شد؟!

زهرا ولی‌نژاد، نویسنده دو کتاب «عروس آمرلی» و «دمشق شهر عشق» گفت: انگیزه من در نوشتن این دو رمان حس و حال خاص پس از شهادت حاج قاسم سلیمانی بود. هر چند غم سنگینی در بر داشت اما در پی آن شور عجیبی هم بود. به طوری که هر کسی دلش می‌خواست کاری بکند و آن جمله سردار که سال‌ها قبل از شهادتش گفت: چطور ممکن است نویسنده‌ای این صحنه‌های سخت و سنگین را ببیند و به سمت آن حرکت نکند. من هم روی همین احساس دِین سراغ سوژه‌هایی از عراق (عروس آمرلی) و سوریه (دمشق شهر عشق) رفتم.

او افزود: شیوه کلی نوشتن به این صورت بود که ابتدا سعی کردم مستندات را درباره سوریه و عراق بررسی کنم؛ مستنداتی چون خبر خبرگزاری‌ها، گفت‌وگوها، گزارش‌ها و مستندها و … که از دل همه اینها یک شاکله ایجاد می‌شد که بناست به هدفی برسد که آن هدف ارزشمندی مقاومت بود. برای رسیدن به هدف نیاز به شخصیت‌هایی داشتیم که نماد گروه‌های حاضر در آن ماجرا باشند و قطعه‌هایی از قصه که ما را مانند یک پازل به هدف نهایی برساند.

این نویسنده بیان کرد: در نوشتن رمان هم باید کشش‌ها و جذابیت‌ها رعایت شود تا با چالش‌ها و گره‌ها مخاطب را به دنبال خودش بکشد. بر اساس مستنداتی که جست‌وجو شد، شخصیت‌هایی را طراحی کردم و قطعه‌هایی از قصه که ما را به هدف نهایی برساند و قصه به این شکل رقم خورد.