سرویس ادبیات خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، الهام الله‌وردی: پروین اعتصامی یکی از شاعران نوآور و چهره‌های تأثیرگذار تاریخ ادبیات معاصر ایران بود که در عصر آغازین انقلاب مشروطه ایران و در محیط خانوادگی مقید به مسائل مذهبی و سنت‌های حاکم بر جامعه، اهل ادب و مطالعه، قدم به عرصه هستی گذاشت.
حضور و همراهی پدری فرهیخته که نویسنده، شاعر و مترجم مبارز دوره مشروطه و صاحب مجله بهار بود و دسترسی به کتابخانه غنی پدر که علوم مختلف را در برداشت، در شکل‌گیری زندگی و اندیشه والای پروین و دستیابی به بلوغ فکری و فرهنگی، نقش مهمی داشت و از پروین چهره‌ای نواندیش و ژرف‌نگر در همه امور ساخت که با نگریستن به جزئی‌ترین و ساده‌ترین چیزها، موضوعی برای سرودن شعر و اشاره به نکته‌ای اخلاقی می‌یافت.
او در یکی از حساس‌ترین دوره‌های تاریخ ایران روزگار گذراند و تحت تأثیر جریانات تاریخی وسیاسی زمان خود با نگرشی زنانه به سرودن اشعار سیاسی پرداخت.
بزرگان ادبیات چون ملک‌الشعرای بهار، علامه قزوینی، دهخدا و دکتر محمد معین نبوغ سرشار و طبع توانایش را ستوده‌اند چنانکه مرگ زودهنگام او را برای ادبیات فارسی فاجعه دانسته‌اند.
پروین در کلام، صنایع ادبی و آداب سخنوری قدرت فوق العاده‌ای داشت و به دلیل علاقه خاصی که به شیوه مناظره داشت این شیوه را تحت تأثیر شاعران کهن ادب فارسی چون عنصری، اسدی طوسی، معزی و انوری با الگو‌برداری از سعدی احیا کرد.
اشعار پروین سرشار از حکمت و مفاهیم انسانی و حقایق معنوی هستند و اغلب مضامین اجتماعی و انتقادی با درون مایه‌ای اخلاقی و تعلیمی دارند که وضعیت مظلومان تحت ستم و دردمندان و یتیمان جامعه و ناپایداری دنیا را به تصویر می‌کشد. از بزرگترین خلاقیت‌های پروین، تحول و دگرگونی شعر کلاسیک ایرانی با حفظ ظرافت‌های ادبیات کلاسیک با شیوه نو و مضامین تازه بود که زمینه‌ساز پیدایش شعر نوین فارسی شد.
پروین نخستین زن شاعری بود که در بستر زمانی و به مقتضای ضرورت‌های دوره خود توانست از گفتمان مردانه حاکم بر زبان شعر عبور کند و به زبانی زنانه و خلاقانه در سرودن شعر دست یابد. در یک کلام به تعبیر اعتصام‌الملک پدر وی،شعر پروین، شعر اوقات و احوال و اشخاص نیست بلکه شهر تربیت و تهذیب و همگانی کردن اخلاق است، ترانه روح فزای مهر و فضیلت و نغمه جذاب سعی و عمل و همت و اقدام است.
سرانجام پروین آسمان ادبیات ایران به علت ابتلا به حصبه و غفلت پزشکی در فروردین 1320 چشم از جهان فروبست و در مقبره خانوادگیشان در قم کنار قبر پدرش به خاک سپرده شد.
دوشنبه ۲۳ مرداد ۱۴۰۲ - ۱۸:۲۶
نظر شما