هرمزگان- امید ذاکری مولف حوزه منابع طبیعی، با اشاره به اینکه هرمزگان رتبه دارای نخست جنگل دستکاشت در جنوب ایران است، گفت: همه ما باید خودمان را جنگلبان بدانیم.
امید ذاکری افزود: هرمزگان از نظر وسعت جنگلهای ناحیه رویشی خلیج فارس و دریای عمان با ۸۰۰ هزار هکتار، در بین استانهای خوزستان، بوشهر، جنوب کرمان و سیستان و بلوچستان، رتبه نخست دارد. همچنین از نظر تنوع گونهای عناصر درختی نیز جایگاه اول داریم. مثلا: ۴ گونه از جنس آکاسیا، سه گونه از جنس کهور در این استان وجود دارد. رویشگاه طبیعی آکاسیا چتری و مغیر(نوعی اکاسیا) فقط هرمزگان است.
وی ادامه داد: برخی از درختچههای نادر مانند کَلیر گیاهی از خانواده کاپاریس است که بیشتر در شهرستان سیریک و جاسک می روید و بسیار مقاوم است. همچنین ذخایر ژنتیکی حائز اهمیت و ارزشمند گیاهی نظیر جنگلهای بَنه و بادام کوهی و ارچن(با پراکنش بسیار محدود در کشور) در ارتفاعات و قسمت شمالی استان، بادام وندلبو، سرو کوهی (اورس)، گاز رخ(گز روغن) و ... و همچنین گونه «مورخوش» که منوتیپیک(انحصاری) آن ذخیره گاه زیستکره گنو است.
ذاکری به گونه و درخت خاص انار شیطان(گُلپَرَک) به عنوان ۱۰۰ درخت زیبای دنیا اشاره کرد و گفت: رویشگاه این درختان در جنوب کرمان و بوشهر، و در هرمزگان نیز در مناطق هشتبندی، سیاهو، بستک، بخش رودخانه( ماشنگی و زیارتعلی) و شمال فین این گونه بسیار زیبا قبل مشاهده است.
مدیرکل پیشین منابع طبیعی وآبخیزداری استان هرمزگان اضافه کرد: از نظر وسعت و تنوع گونهای جنگلهای مانگرو یا «ماندابی» و یا جنگلهای کشندی رطوبت پسند گروه بندی میشوند، هرمزگان نیز با اختلاف فراوان رتبه اول دارد. رویشگاههای طبیعی این نوع رویشهای دریایی کشور؛ تنها در سواحل و اراضی جزر و مدی استانهای بوشهر، سیستان و بلوچستان و هرمزگان است که بیش از ۸۰ درصد سطح جنگلهای مانگرو کشور با وسعت بیش از ۲۰ هزار هکتار به استان هرمزگان تعلق دارد.
این پژوهشگر حوزه منابع طبیعی ادامه داد: به لحاظ تنوع گونههای مانگرو نیز در کشور مقام اول داریم. علاوه بر درخت حرا، درخت چندل، که تنها گونه زنده زا ایران است در تالاب بین المللی خورآذینی شهرستان سیریک هرمزگان قراردارد، جالب است رشد ریشه چه بذر این درخت روی پایه مادری صورت میپذیرد و سپس از مادر جدا میشود، گرانیگاه بذر گونه چندل در نوک ریشه چه است بطوریکه اگر بذر در زمان جزر آغوش پایه مادری خود را رها کند با نوک در خاکهای گلی رویشگاه فرو رفته و زندگی مستقلی را آغاز میکند.
دکتر ذاکری همچنین گفت: به لحاظ توسعه جنگلهای دست کشت، ما نیز رتبه اول را به خودمان اختصاص دادهایم. توسعه این جنگلها از اوایل دهه ۷۰ برای اولین بار در کشور از استان هرمزگان آغاز شد ولی رشد تصاعدی توسعه جنگلهای مانگرو در برنامه چهارم توسعه که از اوایل دهه ۸۰ آغاز شد، هرمزگان توانست اعتبار خیلی خوبی تحت عنوان صیانت از جنگلهای جنوب کشور جذب کند و تاکنون بیش از ۱۰ میلیون نهال حرا و چندل تولید و کاشته شد. مشارکت جوامع محلی و روستائیان در توسعه جنگلکاریها و فضای سبز، بویژه کاشت نهال حرا در سطح استان نیز بینظیر بوده است، و در این زمینه جوامع محلی آموزش دیده و توانمند شدهاند.
مولف هرمزگانی عنوان کرد: اکوسیستم جنگلهای جنوب ایران، به لحاظ اکولوژیکی، با توجه به میانگین بارندگی بسیار کم، وقوع خشکسالیهای مستمر، دما و تبخیر و تعرق بالا بسیار شکنندگی است. از این رو موجودیت جنگلهای موجود که حاصل مهربانی و عنایات مادر طبیعت ایجاد شدهاند را باید پاس داشت و صیانت کرد چرا که با توجه به شرایط نامساعد محیطی که گفته شد بطور طبیعی به راحتی احیا و بازسازی نخواهد شد.
وی ادامه داد: از سوی دیگر خاک استان نیز اغلب نامرغوب بوده و دارای مشکل شوری و قلیائیت است برای مثال بیش از ۵۰ درصد حوزه آبخیز استان حوزههای آبخیز رودخانههای شور است. وقوع مستمر پدیدههای گرد و غبار، وجود بیش از ۳۰۰ هزار هکتار کانون بحران فرسایش بادی و سیل خیز بودن بیش از ۷۵ درصد حوزههای آبخیز استان نیز و از طرفی توسعه صنایع نفتی و فلزی در استان حساسیت و اهمیت حفاظت و صیانت از جنگلهای در هرمزگان را برای حفظ تعادل اکولوژیکی استان را خیلی بالا برده است. پس به نظر میرسد با همکاری و مشارکت مردم و همچنین انجام مسئولیت اجتماعی صنایع میتوان در حفاظت و توسعه جنگلهای استان و درختکاری گامهای موثری را برداشت.
ذاکری در پایان با گرامیداشت روز جهانی جنگلبان و شادباش و خدا قوت به جنگلبانان پرتلاش کشور و استان هرمزگان ضمن تاکید بر اینکه من هم یک جنگلبان هستم گفت: حفاظت از جنگلها یک واجب است، همه ما باید خودمان را جنگلبان بدانیم. این مهم نخست برای حفظ خودمان انجام میشود، تا محیط و تغییرات اقلیم کمتر اثر بگذارد. زیرا هرمزگان به همراه ۶ استان یزد، اصفهان، کرمان، سیستان بلوچستان، بوشهر و خوزستان جزو کانونهای بحران فرسایشی بادی است. اهمیت جنگلها نیز زمانی بیشتر مشخص میشود که بدانیم هر هکتار جنگل، بیش از ۶۰ تن ذرات معلق هوا را فیلتر و رسوب میکند. بنابراین باید حواسمان بیشتر به جنگلها باشد تا امنیت زيستي بیشتری داشته باشیم.
نظر شما