محمد اسفندیاری در نشست نقد کتاب «دین داری؛ یک پیشنهاد»:
زائری تلاش میکند چهره متبسمی از دین را در این کتاب ارائه کند/ نیروهای باوراننده را فعال کنیم
یک محقق و مؤلف حوزه دین گفت: ژانر مؤلف کتاب «دین داری؛ یک پیشنهاد» در شمار خطابیات و نثرهای رمانتیک است و روی احساسات و عواطف خواننده انگشت میگذارد و سعی میکند دین زیبایی را تصویر کند.
حجتالاسلام محمدرضا زائری در ابتدای این نشست با بیان اینکه هر روز میراث دینی و حرمتهای دینی ما لطمه میخورد گفت: از یک سو توسط کینه و عداوت دشمنان و از سوی دیگر توسط بلاهت و نادانی دوستانی که از آنها توقع فهم و دانایی بوده است. در این شرایط گفتم که دین داری و التزام دینی پیشنهادی کنار پیشنهادهای دیگر است و پیامبران و پیشوایان دینی آمدند مردم را به دین دعوت کنند.
او ادامه داد: من تلاش کردم ولو با ادبیات احساسی و عاطفی چهره حقیقی دین را نشان دهم. در این روزگار که تلاش میکنند خواسته و ناخواسته بین مردم کینه و نفرت را پمپاژ کنند قانون نمیتواند جلوی این همه نفرت و کینه را بگیرد. باید به جای ترویج نفرت مدارا و همدلی را رواج دهیم. ما صاحب دینی هستیم که میگوید با مدارا و تساهل با هم برخورد کنید.
محمد اسفندیاری نیز در بخش دیگری از این نشست گفت: برخی کتابها هم مفیدند و هم مهم مانند کتاب تاریخ تمدن ویل دورانت که کتاب مهمی است و یکی از شاهکارهای تاریخ نگاری است و همه میتوانند از آن استفاده کنند. برخی کتابها مهم است اما مفید نیست. ما تفسیری داریم که قرآن را در کلماتی بدون نقطه نوشته است اما برای مخاطب مفید نیست. دسته دیگر کتابهایی هستند که نسبتا مفیدند اما مهم نیست. این کتاب زائری از این دسته است. البته ما تنها به کتابهای مهم نیازی نداریم به طور مثال کتاب «آری این چنین بود برادر» کتاب مفیدی است اما مهم نیست. این کتاب سال 57 سه میلیون نسخه فروخت در حالیکه جمعیت ایران 32 میلیون بود.
او با بیان اینکه ژانر مؤلف کتاب در شمار خطابیات و نثرهای رمانتیک است و روی احساسات و عواطف خواننده انگشت میگذارد و سعی میکند روی عواطف دست گذاشته و دین زیبایی را تصویر کند تاکید کرد: مولف سعی میکند چهره متبسمی از دین ارائه کند. این خطابیات خیلی بیشتر از بحثهای استدلالی تاثیرگذار است و مخاطب دارد.
اسفندیاری گفت: با این وجود فصل این ژانر کم کم به سرآمده چون مخاطب امروز در پی دین زیبا نیست و به دنبال دین کارامد است. جوان امروزی میگوید دین امروز و اکنون چه کاری برای ما میکند؟ پس باید به این سو برویم که کارامدی دین را نشان دهیم.
او با اشاره به عنوان کتاب دین داری یک پیشنهاد عنوان کرد: دین مقولهای از جنس عشق است و یک پیشنهاد است اما این عنوان باید در کتاب بسط داده میشد. دین پیشنهاد مهمی است. در قدیم زندگی دشواری و دین داری آسان بود اما اکنون زندگی آسان و دین داری دشوار است. در قدیم انسان باید از ابتدا با طبیعت میجنگید تا زندگی کند و بقا داشته باشد اما امروز ماشین زندگی را آسان کرده است. امروز در دنیای مدرن دین داری مشکل شده چون دنیای برخورد فرهنگها و تمدنهاست. در قدیم اسباب انحراف و گناه کم بود اما الان این اسباب زیاد شده است. یک راه مصون بودن این است که به معاصی دسترسی نیابید. در قدیم دسترسی به گناه نبود.
او با اشاره به بحث حجاب در دنیای امروزی گفت: برای تمکین مردم به یک قانون دو راه وجود دارد؛ نخست اینکه نیروهای باوراننده را فعال کنیم. راه دوم این است که نیروهای بازدارنده فعال شود. در موضوع حجاب ما فقط نیروهای بازدارنده را فعال کردیم و نیروهای باوراننده را به کار نگرفتیم.
اسفندیاری تأکید کرد: در دنیای مدرن نمیتوانید با نیروهای بازدارنده جلو بروید بلکه باید با نیروهای باوراننده پیش بروید. درباره حجاب ما پنج کتاب با کیفیت و خوب نداریم! سالها پیش من دیدم 200 جلد کتاب درباره حجاب نوشته شده اما یکی از یکی ضعیفتر بود.
او یادآور شد: نیروهای باوراننده در جامعه بر اساس دلیل، فریب یا خشونت فعال میشوند. با فریب نمیشود کار را جلو برد چون نمیشود یک ملت را برای همیشه فریب داد پس باید نیروهای باوراننده را بر اساس استدلال پیش برد. بنابراین جامعه دینی ما به نیروهای باوراننده نیاز دارد و نمیشود خیلی روی احساسات و عواطف انگشت گذاشت باید عقلانیتر پیش برویم.
نظر شما