کیهان خانجانی، نویسنده و منتقد ادبی در پنجمین نشست عصر آوانگارد گفت: داستانهای صمد طاهری آکنده از تقابل دوگانههای خیر و شر، درست و نادرست و سمت درست تاریخ و سمت نادرست آن است.
وی نخست به مفهوم کلی پیچها به معنای تحولات ناگهانی یا تدریجی در فرهنگ و تاریخ و سیاست اشاره کرد و نمونههای تاریخی متعددی ازجمله کودتای 28 مرداد، انقلاب 57 و نظایر دیگر را از منظر تغییرات و تحولات ایجاد شده بهواسطه آنها بررسی کرد.
خانجانی در ادامه این مفهوم را بهطور مشخص در بستر ادبیات داستانی معنا کرد و در باب شخصیتپردازی و پیرنگ و سایر عناصر و سازههای داستانی توضیح داد. همچنین با مصداقهایی از چند داستان صمد طاهری این موضوع را در داستانهای نویسنده بررسی کرد.
تقابل دوگانههای خیر و شر، درست و نادرست، سمت درست تاریخ و سمت نادرست آن و چندین تقابل دیگر، موضوع ادامه صحبتهای کیهان خانجانی بود.
وی توضیح داد: داستانهای صمد طاهری آکنده از این تقابلهاست و آنچه داستانهای این نویسنده را متمایز میکند نحوه رفتار او در قبال دوگانههاست؛ اینکه شخصیتهای داستان وی سیاه یا سفید مطلق نیستند، درباره برهههای مختلف تاریخی قضاوتهای جانبدارانه ندارد و دست خواننده را در تحلیل اجتماعی و اخلاقی داستانهایش باز میگذارد.
بخش بعدی برنامه، گفتوگو با صمد طاهری بود. این نویسنده مروری بر زندگی خود، محل تولد و شغلها و فعالیتهای خود کرد. ماجراهای زندگی پرفرازونشیب صمد طاهری، سختیهای شغلیاش که البته با بیان شیرین و طنزگون ارائه میشد، توضیحات او درباره سالهای آغازین پس از انقلاب و تعطیلی دانشگاهها برای حاضرین بسیار گیرا و جذاب بود.
یکی از پرسشها درباره اولین تجربههای چاپ اثر صمد طاهری و نحوه ورود او به جلسات داستانخوانی پنجشنبهها بود.
صمد طاهری گفت: نخستین داستانهایم از طریق ناصر زراعتی ابتدا در «فرهنگ نوین» و سپس در ویژهنامه تکشمارهای «کارگاه قصه» منتشر شد. در ادامه از طریق زراعتی به جلسات پنجشنبهها وارد شدم و در آنجا در دورهمی داستانی به همراه هوشنگ گلشیری، محمد محمدعلی، محمدرضا صفدری و دیگران حضوریافتم. این دوره البته برای من کوتاه بود و بنا به دلایلی، از آن جلسات خارج شدم.
صمد طاهری همچنین درباره موضوع سخنرانی خانجانی که البته پرسش یکی از حاضرین نیز بود، به دستکاریهای انسان در طبیعت اشاره کرد و دلیل رویکرد ویژهاش به حیوانات و درختان معصومیت حقیقی آنهاست.
در پایان برنامه، لوح یادبودی به یادگار از طرف گروه مجله ادبی آوانگاردها به صمد طاهری اهدا شد.
پرداختن به طبقات فرودست جامعه بهخصوص در جغرافیای جنوب، بهرهگیری از نثری استوار و دقیق و بهدور از زبانزدگی، پرهیز از تکنیکزدگی از ویژگیهای مشترک آثار طاهری هستند.
نشستهای حضوری مجله ادبی آوانگاردها به صورت ماهانه در موسسه بهاران برگزار میشود.
نظر شما