هنری پتروسکی که در کتابهایش به دنبال رمزگشایی از مهندسی- از بزرگترین سازهها تا اشیای معمولی مانند مداد و خلال دندان- بود، در ۸۱ سالگی درگذشت.
دکتر پتروسکی، استاد قدیمی مهندسی عمران و محیط زیست در دانشگاه دوک، اصل معماری «فرم از عملکرد پیروی میکند» به یکی از اصول خود یعنی «فرم از شکست پیروی میکند» رسیده بود و به طوری گسترده در کتابها، سخنرانیها و مجلات علمی به این موضوع اشاره میکرد.
وی در سال 2006 در گفتوگو با نشریه تایمز گفته بود: «شکست در مهندسی اهمیت دارد. هر محاسبه که مهندس انجام میدهد، یک محاسبه شکست است. مهندسی موفق همه چیز در مورد درک این است که چگونه چیزها خراب شده یا شکست میخورند.»
دکتر پتروسکی در کتاب «مهندس انسان است: نقش شکست در طراحی موفق» (1985)، بررسی کرد که وقتی طراحی به شدت اشتباه باشد، چه اتفاقی میافتد. برای مثال، فروریختن دو راهرو در سال 1981 در هتلی در کانزاس سیتی که باعث کشته شدن 114 نفر شد یا فروریختن پل باریک تاکوما در واشنگتن تنها چند ماه پس از افتتاح آن در سال 1940.
او در سال 2014 به تایمز گفت: «با وجود اینکه من سه مدرک مهندسی داشتم و به عنوان یک مهندس حرفهای تدریس میکردم، وقتی یکی از همسایهها از من پرسید: «مهندسی چیست؟» نتوانستم تعریف منسجمی از آن ارائه دهم.» و بهترین پاسخم این بود: مهندسی دستیابی به عملکرد و در عین حال پرهیز از شکست است.» وی گفت که «مهندس انسان است: نقش شکست در طراحی موفق» را بعد از این تجربه نوشته است.
پتروسکی برای تجزیه و تحلیل شکست در مهندسی حتی سراغ مدادها هم رفته بود. او که تا حدودی به دلیل کیفیت پایین مدادهایی که در دانشگاه به او داده میشد، برافروخته بود، در سال 1987 در مجله مکانیک کاربردی مقالهای نوشته و با استفاده از معادلات مهندسی توضیح داد که چرا نوک مدادها میشکند.
او در این مقاله نتیجه گرفت که با پرسیدن اینکه یک نوک مداد، چرا و به چه شکلی میشکند، ما نه تنها به درک بهتری از ابزارهای تحلیل فشار و محدودیتهای آنها میپردازیم، بلکه قادر به فهمی کاملتر از شگفتیهای تکنولوژی در زمانی که سلامت یک کالای معمولی مثل مداد را تحلیل میکنیم، خواهیم بود. او بعدها این مقاله را گسترش داد و در قالب کتابی با عنوان «مداد: تاریخ طراحی و وضعیت» منتشر کرد.
از دیگر کتابهای هنری پتروسکی میتوان به «تکامل چیزهای مفید: چگونه مصنوعات روزمره- از چنگال و سنجاق گرفته تا گیرهها و زیپها- همانطور که هستند به وجود آمدند»، «نکات کوچکی که باید مورد توجه باشد: چرا طراحی کامل وجود ندارد»، «بخشیدن طراح: درک شکست»، «خلال دندان: فناوری و فرهنگ» و «مهندسی حیاتی: چرا علم به تنهایی نمیتواند مشکلات جهانی را حل کند» اشاره کرد.
از این مهندس و نویسنده، کتاب «مهندسی انسان: نقش شکست در موفقیت طراحی مهندسی» در کشور ما به فارسی ترجمه و منتشر شده است.
نظر شما