سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا): 31 خرداد سالروز شهادت مصطفی چمران است، نام چمران، یادآور ابر مرد نخبه و شهید پر افتخاری برای مردم ایران است، چمران نام روستایی است از شهرستان ساوه استان مرکزی است که نه فقط  برای مردم ساوه که نماد افتخار کشور به شمار می‌آید.

به مناسبت 31 خرداد سالروز شهادت مصطفی چمران به آثار و کتاب‌هایی با موضوع شهید چمران می‌پردازیم.

کتاب «خدا بود و دیگر هیچ نبود»

 مجموعه‌ای از یادداشت‌های تاریخ‌دار چمران مربوط به سه مرحله از زندگی وی، دوران تحصیل در آمریکا، مبارزه در لبنان و حضور در ایران است که با مقدمه مهدی چمران آغاز شده است و در آن خلاصه‌ای از زندگانی شهید مصطفی چمران گنجانده شده است.

در بخشی از کتاب آمده است: «ای درد اگر تو نماینده خدایی که برای آزمایش من قدم به زمین گذاشته‌ای تو را می‌پرستم، تو را در آغوش می‌کشم و هیچگاه شکوه نمی‌کنم. بگذار بند بندم از هم بگسلد، هستیم در آتش بسوزد و خاکسترم به باد سپرده شود؛ باز هم صبر می‌کنم و خدای بزرگ را عاشقانه می‌پرستم. ای خدا، این آزمایش‌های دردناکی که فرا راه من قرار داده‌ای؛ این شکنجه‌های کشنده‌ای را که بر من روا داشته‌ای، همه را می پذیرم.خدایا، با غم و درد انس گرفته‌ام. آتش بر من سلامت شده و شکست و ناملایمات، عادی گشته است. خطر و مرگ، دوستان صادق من شده‌اند. از ملاقاتشان لذت می‌برم و مصاحبتشان را آرزو می‌کنم.»



چمران مظلوم بود

این کتاب سومین جلد از مجموعه کتاب‌های یاران ناب شهد چمران است که به ذکر خاطراتی در قالب آلبوم خاطرات می‌پردازد.

این جلد در بردارنده  ۴۹ تصویر و ۳۸ خاطره به صورت تلفیقی است.

کتاب با سال نمای زندگی شهید به طور مختصر شروع شده، سپس به ذکر خاطرات می‌پردازد. عموم خاطرات مربوط به فضای ایران بعد از انقلاب و جبهه و جنگ است. یک خاطره از دوران تحصیل قبل از انقلاب در ایران، یک خاطره از ازدواجش در آمریکا، هشت خاطره مربوط به جنگ لبنان و ازدواجش در آنجا و بقیه خاطرات مربوط به ایران است. ترتیب زمانی خاطرات هم غالبا رعایت شده است. خاطره اول با عنوان «بیست و یک و نیم» در مورد دوران دانشجویی شهید در تهران، سه خاطره بعدی مربوط به لبنان، اما خاطره پنجم مربوط به تحصیلات آمریکا و ازدواج با همسر اولش پروانه است.

برشی از صفحه ۱۷ کتاب: او از آن زن‌هایی بود که یتیم‌ها را دور خودش جمع می‌کرد. خرجشان را داده و بزرگشان می‌کرد. فلج بود و روی ویلچر می‌نشست. دکتر می‌گفت: «پروانه قدرت عجیبی داشت و می‌تونست روحشو از بدنش جدا کنه و شب‌ها بره به بچه‌ها سر بزنه. اون از نظر روحی خیلی به من نزدیک بود».



علی زیباترین سروده هستی

این کتاب شامل چند دست نگاشته از شهیدچمران درباره حضرت علی علیه السلام، و سه سخنرانی است. خواندن این دل نوشته‌ها و راز و نیاز با علی از نگاه شهیدی از عاشقان دل سوخته علی که همه عمر نام علی و یاد علی روحیه بخش دردها و رنج‌ها و غم‌ها و تنهایی او بود، بسیار دلنشین است. شهید چمران عارفانه به علی(ع) عشق می ورزید و همیشه او را در بی نهایت‌ها می جست. حضرت علی(ع) را در اوج کمال انسانی می‌دید که در معراج در پیشگاه الهی ایستاده است.

فریفته علم او، حلم او، زهد و تقوای او، ایمان و اعتقاد او، شجاعت او، عدالت بی نظیر او، قضاوت او، قدرت بیان او، تیزهوشی و زکاوت او، عطوفت و مهربانی او، خلوص و عرفان او و بالاخره تنهایی تنهای او بود و همه این فضایل را در علی(ع)، نمونه و الگو و اسوه خود می‌دید و می گفت که باید سعی کنیم به سوی این اقیانوس بی‌کران فضایل و کمال بشتابیم، گرچه نمی‌توانیم به آن دست یابیم؛ ولی اگر در این مسیر طیّ طریق کنیم خود نعمت و پیروزی بزرگی است.



کردستان

این کتاب روایتی جذاب از حوادث تاریخی کردستان را به همراه دارد. در مورد حادثه کردستان به جز این کتاب، اثری مستندتر، قابل اعتمادتر و کامل‌تر در منابع تاریخی وجود ندارد و کسی به اندازه شهید مصطفی چمران درباره پاوه و حوادث لحظه به لحظه آن ننوشته است.

دانستن این نکته خالی از لطف نیست که فیلم سینمایی «چ» که به کارگردانی ابراهیم حاتمی کیا در سینماهای ایران نمایش داده شد، دو شبانه‌روز از حضور مصطفی چمران در مقام نماینده دولت به اتفاق تیمسار فلاحی و... در منطقه پاوه کردستان را روایت می‌کند. این فیلم اقتباسی از کتاب «کردستان» نوشته مصطفی چمران درباره وقایع پاوه است.
 

رقصی چنین میانه میدانم آرزوست

در اولین روزهای هجوم گسترده و نظامی عراق به کشورمان، چمران و آیت الله خامنه‌ای که هر دو نماینده حضرت امام در شورایعالی دفاع و نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی بودند، با نظر و توصیه امام خمینی (ره) برای سازمان دادن به نیروهای مردمی و نیز مقاومت در برابر حمله‌های گسترده نیروهای عراقی همراه با 60 نفر از رزمندگان باتجربه، وارد اهواز شدند و به سازماندهی و آموزش نیروهای مردمی پرداختند.

این اثر، گزارشی زیبا، عارفانه و مختصر از حماسه‌های بزرگی است که فرزندان ایران اسلامی در دفاع از دین و میهن آفریدند. 

بینش و نیایش

بینش و نیایش، دربرگیرنده یک مقاله، متن یک سخنرانی و گزیده‌ای از نیایش‌های عارفانه و عاشقانه سردار پر افتخار اسلام، مصطفی چمران است.

مهدی چمران در مقدمه خود بر این اثر، زندگی و نقش این عارف رزمنده را به کوتاهی شرح داده است. شهید  چمران در این کتاب، طی تحلیلی کوتاه و پرمحتوا، تأثیر پیروزی انقلاب اسلامی ایران را بر منطقه و جهان بیان کرده است.

این تحلیل آنچنان روشنگر و دقیق است که گویی آن شهید بزرگوار، با بینشی الهی، مسائل امروز جهان و منطقه را در آئینه دل خویش مشاهده کرده است. 

از جمله آثار دیگری که از شهید چمران و درباره این شهید منتشر شده است، جهاد و شهادت، لبنان، دعای کمیل ،چهار گفتار پیرامون شناخت انسان و خدا، انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی، شمع و پروانه، پرستوی دهلاویه، مرگ از من فرار می‌کند، دلم برایش تنگ شده، مرد رویاها و..... است.