به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) در یاسوج، نشست نقد و بررسی کتاب تاریخ شفاهی «شب‌های پرالتهاب» با حضور نویسندگان،منتقدان،استادان دانشگاه و کارشناسان دستگاه‌های فرهنگی کهگیلویه و بویراحمد برگزار شد.

کتاب شب‌های پرالتهاب مصاحبه با ریحان صفری از خاطرات، تجربیات و دیده‌های او از هشت سال جنگ تحمیلی است. صفری دانش‌آموز زرنگ  کلاس دوم  مدرسه راهنمایی آریوبرزن بود که جنگ شروع شد و او نیز برای رفتن به جبهه‌ها عزمش را جزم کرد.
در این کتاب  که 336 صفحه دارد او از تجربه حضورش در سه عملیات مهم در سه زمان مهم که منجر به آزادسازی  آبادان، بستان و خرمشهر شده می‌گوید.

او از جنوب تا غرب تجربه حضور در جبهه‌ها را داشته است و 17 بار در طول 8 سال جنگ تحمیلی عراق علیه ایران زخمی شده است.

صفری این روزها درگیر امواج ناشی از شیمیایی و زخم‌هاو ترکش‌های به‌جا مانده در جسمش است و به کمک دارو زندگی را به پیش می‌برد.

نشست نقد و بررسی کتاب شب‌های پرالتهاب بیش از آنکه نقد به کتاب باشد نقد به دستگاه‌های متولی چاپ و نشر کتاب‌های دفاع مقدس بود. منتقدان بر این باور بودند که خدمات ریحان صفری در دفاع از آب و خاک میهن چنان ارزشمند است که باید برای کتابی که از زندگی وی چاپ شده باید وقت و انرژی بیشتری صرف می‌شد.

رحمت‌الله رسولی‌مقدم شاعر و منتقد استانی، به عنوان منتقد اول ایرادات نگارشی کتاب را بررسی کرد. ایراداتی که حتی شامل سوال‌ها و نحوه طرح آنها از سوی مصاحبه کننده بود.

پس از او نوبت به سحر شریفی دیگر نویسنده و منتقد کهگیلویه و بویراحمدی رسید. شریفی گفت: مهمترین نقد به کتاب‌های مجموعه حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس ابتدا به ظاهر و طرح جلد آنها است.

شریفی ادامه داد: طراحی طرح جلد یکسان برای تمامی کتاب‌ها باعث ایجاد دافعه در برابر کتاب‌ها می‌شود.

وی یادآوری کرد: کتاب کالای هنری است و این روزها که معیشت مردم سخت شده مردم گاهی مجبورند بین نان و کتاب دست به انتخاب بزنند پس باید کتاب هم ظاهر و هم محتوای آن به گونه‌ای باشد که مخاطب را جذب کند.

شریفی با اشاره به موضوع مهم معادل‌سازی  یا ترجمه زبان لری به زبان فارسی معیار نیز گفت: راویان گاهی در زبان لری موضوعی را مطرح می کنند که نیاز است تدوینگر در زمان تدوین کتاب ویژگی فردی و اجتماعی و حتی زیست بوم راوی را شرح دهد تا موضوعی گنگ یا بی‌اهمیت نشود.

زبان لری نباید نادیده گرفته شود

در ادامه سروش درست نویسنده و منتقد نیز به بررسی نقاط ضعف و قوت کتاب پرداخت.

درست گفت: در کتاب لحن راوی کاملا از بین رفته است و نمی‌توان صدای او را از لابه‌لای روایت‌ها شنید.

وی افزود: در تاریخ شفاهی باید زمان، مکان و رویداد مشخص باشد اما در این کتاب عنصر مکان به خوبی مشخص نشده است.

درست نیز نادیده گرفتن و حذف زبان لری در روایت‌ها را از مشکلات این کتاب دانست.

جلسات نقد باید خروجی داشته باشد

همچنین هومن محمدی، استاد رشته تاریخ دانشگاه‌های یاسوج نیز با بیان اینکه باید برای تمامی کتاب‌ها جلسه نقدو بررسی برگزار شود، گفت: باید هم از دستگاه‌های فرهنگی و هم نظامی افرادی جلسات نقد حضور داشته باشند.

وی افزود: جلسات نقد باید خروجی مشخص داشته باشند تا یک ایراد در چندین کتاب تکرار نشود.

محمدی پیشنهاد داد نشست و جلساتی برای نقد کتاب‌ها پیش از انتشار انبوه برگزار شود.

باید معیار مشخص باشد

در ادامه نشست مرتضوی یادآوری کرد در نقد باید به معیار توجه داشته باشیم.
وی افزود: بنیاد حفظ آثار برای کتاب‌های تاریخ شفاهی چارچوب‌هایی مشخص می‌کند و نویسنده مجبور است در این چارچوب و قالب پیش برود.

مرتضوی ادامه داد: حضور کارشناسان نظامی و تاریخی در جلسات نقد به بالاتر رفتن کیفیت جلسات کمک می‌کند.

در این میان سهراب رجایی فرد کارشناس اداره کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس نیز به تشریح بخشی از مشکلات و محدودیت‌های این سازمان برای نشر کتاب پرداخت.

دستگاه‌ها همکاری نمی‌کنند

وی گفت: به تازگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دستورالعملی به استان‌ها ابلاغ کرده که طبق آن هر کتابی درباره دفاع مقدس توسط دستگاه‌هایی مانند حوزه هنری، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، بسیج، ادارات ارشاد، کنگره شهدا، بنیاد شهید و غیره قرار است تدوین و منتشر شود باید از مسیر بنیاد حفظ آثار بگذرد.

رجای افزود: طبق این دستورالعمل علاوه بر دستگاه‌های فرهنگی که در زمینه کتب دفاع مقدس فعال هستند باید 4 نفر نویسنده و برای هر کتاب 2 نفر از هم‌رزمان راوی در جلسه شورای نظارت و تالیف قبل از چاپ حضور داشته باشند.

وی ادامه داد:  متاسفانه هیچ کدام از دستگاه‌ها با این اداره‌کل همکاری نمی کنند و هر کدام مدعی است که دستگاه در تهران کارشناس دارد و کار کارشناسی کتاب در مرکز انجام می‌‌شود.

وی گفت: در استان 33 هزار رزمنده داریم که اگر دست نجنبانیم بسیاری را از دست ‌می‌دهیم به همین دلیل حفظ آثار فعلا تمرکزش را بر گردآوری خاطرات و مستندات آنها گذشته است.

رجایی یادآوری کرد: دولت دستگاه‌ها را موظف کرده ظرف امسال تا سال آینده خاطرات ، تاریخ شفاهی و مستندات 20 درصد از نیروهای رزمنده  شاغل در ادارات را تهیه کنند که متاسفانه محدودیت‌هایی مانند تعداد کم نویسنده در استان و پایین بودن حق‌الزحمه مصاحبه، پیاده ‌سازی و تدوین اجازه این کار را نمی‌دهد.

وی در پایان تاکید کرد: بنیاد حفظ آثار تاریخ شفاهی را مثل نفت خام می‌بیند که باید بعدها دیگران آن را فراوری و برای  آن ارزش افزوده ایجاد کنند.