به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، همزمان با نخستین روز از برگزاری نمایشگاه کتاب 1402 آیین رونمایی کتاب «بازشناخت تفاسیر خطی فارسی موجود در کتابخانه آستان قدس رضوی» تألیف دکتر سیدعلی اردلان جوان برگزار شد. در این مراسم دکتر فرید قاسملو، عضو هیئت علمی بنیاد دائره‌المعارف اسلامی و دکتر سیدمحسن ناجی نصرآبادی، مشاور آستان قدس رضوی و مصحح نسخ خطی سخنرانی کردند. 

در ابتدای این مراسم سیدمحسن ناجی نصرآبادی گفت: روایت در مورد تفسیر این است که اولین تفسیرهای قرآن در زمان وجود مبارک پیامبر اسلام نوشته شده است و پیامبر نخستین مفسر بوده است. پیامبر تفسیرگونه به مباحث نگاه می‌کرد و تقریبا هزار سال پیش ابن سلیمان از بخارا در مکتب فکری خراسان نوشته شده است.

وی افزود: گرایش‌های گلدزیهر که 102 سال پیش فوت کرد، کتابش را 18 سال قبل از فوتش نوشته بود. 10 سال پیش به واسطه ترجمه عربی این کتاب به فارسی ترجمه شد. در این فاصله 80 ساله یعنی از سال 1880 تا 1985 کتاب گلدزیهر بر سایر کتاب‌ها سیطره داشت که در سال 1985 یک گردهمایی در هلند تشکیل شد و تصمیم گرفتند تا به نحو جدیدتری به شناسایی در زمان کتاب بپردازند.

ناجی نصرآبادی بیان کرد: در این فاصله تقریبا 45 سال پیش مکتب هلند شروع به مطالعه کرد. آن بخش از تفسیرشناسی که به تفسیرشناسی تابعین برمی‌گردد تا در مکتب‌های اسلامی مکتب فرهنگی خراسان پدید آمد. همه اینها مجموعه تفسیرنگاری قرآن بود که از هزار تا بیشتر است.  

در ادامه این مراسم فرید قاسملو به شرح مختصری از زندگی و پژوهش‌های مرحوم سیدعلی اردلان جوان مولف کتاب «بازشناخت تفاسیر خطی فارسی موجود در کتابخانه آستان قدس رضوی» پرداخت و گفت: وی در دوران حیات خویش در سه مقطع تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری شاگرد اول رشته زبان و ادبیات فارسی بود، دو جلد فهرست خطی بر جای گذاشته است و یکی از کتاب‌ها جزء کتاب‌های برتر جمهوری اسلامی قرار گرفت. این کتاب آخرین پژوهش وی است که بعد از فوت وی کار ادامه یافت و به سرانجام رسید.

وی افزود: ما مجموعه بسیار نفیسی از این یادداشت‌ها را در آستان قدس داریم. کاری که دکتر اردلان به سرانجام رسید این‌گونه بود که از قدیمی‌ترین نسخه تا قرن چهاردهم را فراهم کرده است. اگر ترتیب نسخ را به ترتیب قرن مرتب می‌کرد به مراتب بهتر از این می‌بود، برخی از این نسخه‌ها با توجه به خط مورد تشخیص قرار گرفته بود که مربوط به چه قرنی است. ویژگی‌های دستوری این تفاسیر نیز مورد بررسی قرار گرفته بود. در قرن چهارم حتی جدانویسی یا پیوسته نویسی نیز مورد بررسی قرار گرفته است.

قاسملو بیان کرد: مولف به نسخه‌ها صددرصد پایبند است. برخی از نسخه‌ها نقطه ندارد که همه آورده شده است. مطالب نجومی تمام نسخه‌ها بر اساس خود نسخه کتابت شده است. نکته مهم و قابل تامل اینکه مولف کتاب جستجوی خوبی در نسخه‌ها داشته است. اهمیت این کار حداقل در این مدت این‌گونه قابل بیان است که در همین مدت چهار پایان‌نامه از این مجموعه استخراج شده و به دانشجویان ارائه شده است.

سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «آینده خواندنی‌ است» ۲۰ تا ۳۰ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲ در مصلای امام خمینی‌(ره) در حال برگزاری است.