یوسفعلی میرشکاک در نخستین جلسه از فصل سوم درسگفتارهای شاهنامه تاکید کرد که دو ویژگی بخشش و دادگری از ویژگیهای مهم انتخاب شهریاران و پهلوانان در شاهنامه است.
یوسفعلی میرشکاک در این جلسه گفت: منوچهر یکی از پادشاهان پیشدادی و از تبار فریدون است که به کینخواهی نیای خویش ایرج، سلم و تور را کشت. منوچهر به کین ایرج نیای خویش، به همراه پهلوانانی چون قارن پسر کاوه آهنگر، سام نریمان و گرشاسپ بر سپاه سلم و تور تاخت و نخست تور را از پای درآورد، سپس سلم را شکست داد. فریدون سالخورده نیز هنگام مرگ خود، منوچهر را به سام واگذاشت و خود جان به جانآفرین تسلیم کرد. منوچهر 120 سال پادشاهی کرد و هنگام مرگ سلطنت را به پسر خود نوذر سپرد.
میرشکاک درباره نوذر، پسر منوچهر افزود: به دلیل بیتدبیری وی ایران دچار وضعیت بحرانی شد. پشنگ پادشاه توران پس از اطلاع از مرگ منوچهر، پسر خود افراسیاب را به کینخواهی تور به جنگ ایرانیان فرستاد و در جنگی که در پای حصار دهستان درگرفت، نوذر گرفتار افراسیاب و کشته شد. نوذر دو پسر به نامهای طوس و گستهم داشت که به تشخیص بزرگان ایران هیچیک لایق پادشاهی نبودند.
این شاعر و پژوهشگر با بیان اینکه در شاهنامه سلطنت موروثی نیست و بر اساس تواناییها، ویژگیهای شخصیتی و شایسته سالاری انتخاب میشود، گفت: دو ویژگی بخشش و دادگری از ویژگیهای مهم انتخاب در آیین شهریاری و پهلوانی است که بارها در شاهنامه مورد توجه قرار گرفته است. منوچهر هنگام مرگ حمله تورانیان را پیشبینی و به نوذر توصیه کرد که در هنگام بحران فقط از سام نریمان کمک بطلبد و جز او به هیچکس اعتماد نکند. نوذر سه بار با افراسیاب جنگید.
وی ادامه داد: پس از درگذشت منوچهر، پشنگ، شاه توران، تصمیم به کینخواهی تور و سلم گرفت که به دست منوچهر کشته شده بودند. سپاهی به فرماندهی افراسیاب به ایران فرستاد. از آن سو وقتی افراسیاب به جیحون رسید خبر به نوذر دادند و سپاهی به فرماندهی قارن به دهستان گسیل کرد و خودش پشت او رفت و در دشتی سراپرده زد. افراسیاب دو تن به نامهای شماساس و خزبران را با 30 هزار نفر به زابلستان گسیل کرد که در آنجا آگاه شدند، سام نریمان درگذشته است و زال سرگرم انجام مراسم کفن و دفن سام است. شماساس از این فرصت بهره جست و در نیمروز بر تخت نشست.
سلسله درسگفتارهای شاهنامه، ساعت 17 تا 19 سهشنبههای هرهفته به همت دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری و با ارائه و سخنرانی یوسفعلی میرشکاک، شاعر و پژوهشگر ادبی، در سالن سلمان هراتی حوزه هنری برگزار میشود.
نظر شما