سیدمیثم موسویان در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) با اشاره به اینکه رمان «صور سکوت» نوشته محمدقائم خانی در پانزدهمین دوره جایزه ادبی جلال آل‌احمد از نامزدان نهایی شناخته شد، درباره امتیازهای این اثر توضیح داد: موضوع اصلی این کتاب، انتظار است و به زیبایی نشان داده که شرایط امروز شیعیان مشابه زمانی است که یهودیان انتظار آمدن حضرت محمد (ص) را بر اساس وعده‌های حضرت موسی (ع) می‌کشیدند و عده‌ای از آنان به مدینه مهاجرت کردند. نویسنده در این اثر به آسیب‌شناسی وضعیت شیعیانی پرداخته که در زمان ما زندگی می‌کنند و به ظاهر ادعای انتظار منجی را دارند ولی غرق دنیا و تعصبات مذهبی خود هستند و مانند برخی از علمای یهود رفتار می‌کنند که متن تورات را فروختند و وقتی پیامبر اسلام (ص) متولد شدند با اینکه بر اساس نشانه‌ها دانستند ایشان همان پیامبر وعده داده شده هستند زیربار نرفتند.
داور بخش رمان پانزدهمین دوره جایزه ادبی جلال آل‌احمد با بیان اینکه بر اساس روایات موجود در زمان ظهور امام زمان (عج) نیز بسیاری از آنان که تنها ظاهر علمای دین را دارند دشمن درجه یک ایشان می‌شوند، افزود: این اثر تلنگری به منتظران ظاهری و دروغین است که اگر غرق دنیا باشند به سرنوشت یهودیان دوران پیامبر (ص) دچار می‌شوند.
وی با اشاره به اینکه در این اثر تعدادی از یهودیان واقعی و جویای حقیقت به شهادت رسیدند، گفت: در این اثر می‌بینیم دو نسل به شهادت رسیدند و فرزند یکی از یهودیان واقعی که تاجری حلال‌خور است به دنبال نشانه‌ها راه پدر شهیدش را در پیش می‌گیرد ولی وقتی به مکه می‌رسد که حضرت محمد (ص) وفات کرده‌اند و زمان حکمرانی عمر و جنگ با یهودیان رسیده است. در ادامه به این تاجر تهمت جاسوسی می‌زنند و به نتیجه نمی‌رسند. دختر برادر وی با غلامزاده‌ای به دنبال عمو حرکت می‌کند و در راه مدینه با یک یهودی پاک از نسل موسی آشنا می‌شوند که با دریافت پاسخی از حضرت علی (ع) این یهودی‌زاده مسلمان می‌شود و در ادامه می‌خوانیم که غلامزاده نیز تحت‌تاثیر سلمان و موسی‌زاده به آیین اسلام درمی‌آید.
موسویان با بیان اینکه رمان «صور سکوت» ما را با شیوه‌های گوناگون ایمان و خداباوری آشنا می‌کند، افزود: در این رمان گروهی خدا را می‌شناسند ولی ایمان نمی آورند چون منیت علمی دارند، گروهی توفیق ایمان می‌یابند و برخی نمی‌توانند به این درجه برسند و نویسنده بدون شعارزدگی توانسته این گونه‌های مختلف را نشان دهد. از سوی دیگر خانی آشنایی عمیقی با اصطلاحات یهودی دارد و توانسته به‌گونه‌‌ای از عهد عتیق استفاده کند که فرهنگ یهود باورپذیر باشد. یکی دیگر از نقاط قوت نیز اشاره بدون شعار و کوتاه به جریان سقیفه در بازگو کردن حکایت مردی است که مولا علی (ع) به در منزلش رفت تا با ایشان همراه شود ولی نپذیرفت و پشیمان شد.
وی همچنین به برخی از نقاط ضعف این اثر اشاره کرد و گفت: چند نقص پیرنگی در این اثر وجود دارد به عنوان نمونه برادرزاده تاجر و غلام وقتی پنهانی ایمان می‌آورند پس از مدت بسیار کوتاهی به سمت قوم خود برمی‌گردند؛ درحالیکه منطقی بود دست کم یکی دو سال می‌ماندند تا با اسلام و قرآن بیشتر آشنا می‌شدند.
موسویان در پایان گفت: زبان رمان سخت‌خوان است و بهتر بود زاویه دید مدرن‌تری را نویسنده انتخاب می‌کرد. ایرادهایی نیز در شخصیت‌‌پردازی دیده می‌شود که برخی گفت‌وگو‌ها با شخصیت تطبیق ندارد.
دوشنبه ۱۴ فروردین ۱۴۰۲ - ۰۹:۵۰
نظر شما