عطاءالله عبدی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به اقدامات و برنامه‌ریزی‌های جریان‌های قوم‌گرا در برخی کشورهای همسایه از جمله آذربایجان در دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی اشاره کرد و توضیح داد: از سال 1357، مجلات قوم‌گرا مانند «وارلیق» و «یولداش» در این کشور منتشر شدند که این نشریات ادبیات قوم‌گرایانه را در راستای جدایی فکری نخبگان آذری از ایران تولید کردند. همچنین انبوهی از نشریات و کتاب‌ها در قالب تاریخ و ادبیات ولی با نگاه ملت‌سازانه و جعل و تحریف تاریخ به بازار آمدند و بحث ادبیات عامه هم بسیار مورد توجه این جریان قرار گرفت.
این استاد دانشگاه خوارزمی با اشاره به اینکه پس از فروپاشی شوروی و استقلال یافتن جمهوری آذربایجان جریان قوم‌گرا نیز تقویت شد، افزود: در آن دوران جمهوری آذربایجان از جریان قوم‌گرا حمایت کرد و پیروزی اصلاح‌طلبان در انتخابات سال 1376 نیز فضایی را برای پیروان این جریان ایجاد کرد که با حضور در انجمن‌های ادبی به ترویج افکارشان بپردازند. در این دوره همچنین برخی از رهبران فکری این جریان وارد فضای دانشگاهی شدند و کلاس آموزش زبان ترکی گذاشتند؛ اما در آن بیشتر به جعل تاریخ می‌پرداختند.
وی با تأکید بر اینکه جریان قوم‌گرای آذربایجان تلاش دارد با جلب همکاری جمهوری باکو در راستای فارسی‌زدایی و ضربه زدن به ادبیات عامه اقدام کند، گفت: در این راستا می‌توان به برگزاری سمینارهای علمی و تخصصی در ارتباط با زبان‌شناسی و رسیدن به یک روایت و رسم‌الخط مشترک میان جمهوری باکو و منطقه آذربایجان اشاره کرد.
این پژوهشگر جغرافیای سیاسی همچنین به تأسیس نهادهای علمی و فرهنگی از جمله پژوهشگاه آذربایجان و فرهنگستان زبان ترکی اشاره کرد و افزود: جریان قوم‌گرا در سمینارها و نشریات خود تلاش‌هایی را برای انكار و تحقير تاريخ ايران و از سوی دیگر مصادره شخصیت‌های فرهنگی و ادبی ما از جمله مولوی، نظامی، خاقانی، ابوريحان، ابوعلی سينا و شهريار انجام داده‌اند. این جریان‌ها همچنین به اغراق در توانمندی و غنای زبان ترکی و تحقیر زبان فارسی می‌پردازند.
عبدی با تأکید بر اینکه اقدامات جریان‌های قوم‌گرا وسیع نیست و خوشبختانه به نتیجه نرسیده است، گفت: باید هوشیار باشیم؛ چراکه ممکن است در یک بزنگاه تاریخی کشور یا کشورهای خارجی جریانی را شکل دهند که ایجاد دردسر کند. جریان‌های قوم‌گرا در کشورهای همسایه به دنبال ایجاد تقابل فارس و ترک و دادن ریشه تاریخی جعلی به آن هستند و در این راستا، تاریخ و فرهنگ ایران، همزیستی ایرانیان، زبان فارسی، مذهب تشیع و ادبیات عامه را هدف قرارداده‌اند.
شنبه ۲۰ اسفند ۱۴۰۱ - ۰۹:۴۴
نظر شما