در ابتدای مراسم علیرضا زندوکیلی، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی تهران گفت: اگر ظرف مکانی، ظرف محدودی است، به این جهت است که این کتابخانه در ایام دهه فجر و به پیشنهاد دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی به نام استاد طهماسبی مزین شد. خواستیم ایشان و دیگر مهمانان این کتابخانه را از نزدیک ببینند و ویژگی‌ها، وضعیت و ظرفیت اقلیمی آن در شهر تهران را بشناسند.
وی در بخش دیگر صحبت‌های خود بیان کرد: در همه ادیان پیام‌ها به شکلی به مخاطب منتقل می‌شد؛ اما بعد از رسالت پیامبر (ص) این امر از طرف پروردگار جدی‌تر به بشر القا شد که ما دین را با گفتمان به انسان‌ها انتقال می‌دهیم. قرآن، معجزه پبامبر دین ماست و شاید همه معجزاتی که ایشان داشتند، یک قطره در برابر دریای قرآن باشد. قرآن، تنها معجزه جاوید همه پیامبران است. شاعران هم القاکننده همین مفاهیم از دل و بطن قرآن کریم و مفاهیم دینی ما برای نشان دادن مسیر به انسان‌هایی هستند که راه را گم کردهاند.
مصطفی محدثی خراسانی، شاعر پیشکسوت و آیینی هم با اشاره به خاطره اولین دیدار خود با قادر طهماسبی (فرید) بیان کرد: استاد فرید را حدود ۳۵ سال پیش در جلسه شعری در حوزه هنری دیدم و از همان موقع تا الان، هر زمان که یاد ایشان می‌افتم چند بیت از قیصر امین‌پور با مطلع «سراپا اگر زرد و پژمرده‌ایم/ ولی دل به پاییز نسپرده‌ایم» در ذهنم مرور می‌شود.
وی با تأکید بر اینکه تواضع، فروتنی و سربه‌زیری از نوع متعالی آن، همیشه همراه استاد فرید بوده است اضافه کرد: درک حضور مؤثر در عرصه‌های مختلف علی‌رغم این تواضع و سربه‌زیری، موجب تأثیرگذاری بسیار او هم در شعر انقلاب، هم شعر دفاع مقدس و هم در شعر آیینی شد و به عنوان یکی از بهترین شاعران استراتژیست انقلاب در این سه حوزه، افق ترسیم کرد و راه گشود.
این شاعر آیینی ادامه داد: سه شعر از شاعران انقلاب داریم که رسالت خود در راه گشودن را به درستی انجام داده‌اند. یکی شعر «خط خون» موسوی گرمارودی است، دیگری مثنوی «روزی که در جام شفق مل کرد خورشید» از استاد علی معلم دامغانی و درخشنده‌ترین آن غزل «کربلا در کربلا می‌ماند اگر زینب نبود» از استاد فرید است که نگاه ما را به حماسه حسینی و حوزه شعر آیینی متحول کرد و ذهن جامعه ما را از بیان چرایی به سمت توصیف چگونگی این وقایع سوق داد.
محدثی‌خراسانی با اشاره به غزل «بخوان حماسه که از دل قرار برگردد/ سفیر صبحدم را شعار برگردد» از قادر طهماسبی افزود: استاد این شعر را در سال‌های میانی دفاع مقدس سروده است؛ اما وقتی امروز به آن نگاه می‌کنیم، متوجه می‌شویم که این شاعر 40 سال پیش بر چه قله بلند و مشرفی ایستاده بوده و آینده را به این وضوح دیده است و ما را به اکنون و آینده‌مان بشارت و انظار می‌دهد.
وی ضمن تأکید بر اینکه در اشعار فرید آثار درخشان فراوانی وجود دارد گفت: مثنوی شکوهمند «مرا اسب سپیدی بود روزی/ شهادت را امیدی بود، روزی» او یکی از شعرهای رسوب کرده در جان مردم ما و نمونه‌ای از آثار درخشان اوست که جایگاه بلندش در شعر انقلاب و شکل‌گیری جریان شعر انقلاب را نشان می‌دهد.
محدثی خراسانی در پایان گفت: در این سال‌ها افرادی مانند یوسفعلی میرشکاک با قلم خود جریان‌سازی و مبانی انقلاب را در حوزه فرهنگ و ادبیات تبیین کردهاند؛ اما استاد فرید این کار را با شعر خود انجام داده و در اوج شاعرانگی، بیانیه و پیرنگ و مانیفست شعر انقلاب بوده است. او خون تعهد و جهت‌گیری را به جان شعر انقلاب تزریق و نسل جوان را با شعر خودش بیدار کرده است.
پس از پخش نماهنگی درباره حضور فرید در جلسات شعرخوانی و نظرات مقام معظم رهبری درباره اشعار وی، محمود اکرامی‌فر، شاعر کشور به‌عنوان مجری برنامه از علی‌محمد مؤدب، دستیار فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در حوزه شعر دعوت کرد که او نیز برای حاضران از نگاه خود به اشعار قادر طهماسبی بگوید.
مؤدب ضمن بیان اینکه شعر فرید نیاز به تعریف و تمجید ندارد گفت: شعر فرید بر سر زبان‌هاست و خواهد بود. یک شعر ایشان برای ثبت در تاریخ ادب فارسی کافی است؛ زیرا حرف‌های بسیاری در شعرهای او وجود دارد. مثل شعری درباره امام علی (ع) و از این درخشش‌ها در کارهای فرید بسیار است. همچنین شعری مانند شعر کربلای او که برای طرح چنین مفهومی در قالب یک فیلم باید هزینه‌های هنگفتی خرج شود، با چند کلمه محدود، مفهومی با این عظمت را به مخاطب منتقل می‌کند و بهترین اثرگذاری را دارد.
وی درباره کم‌کاری شاعران در ارزشمند شمردن جایگاه شعر و شاعری اظهار کرد: ما در قدرشناسی هنر اصیل ایرانی مثل شعر کم‌کاری کرده‌ایم. اول از همه در مطالبه برای ارتقای جایگاه شعر ایران، باید یقه خود ما شاعران را گرفت. ما شاعران چه کار کرده‌ایم؟ داوران جشنواره‌های شعر ما شاعران بوده‌ایم. آیا در این مدت به جایگاه اشعار فرید احترام گذاشته‌ایم؟ احترام به فرید، احترام به شعر و شاعری است. هر کدام از شعرهای او همان‌طور که مقام معظم رهبری گفتند، شمایل یک شاعر را به ما نشان می‌دهد. فرید، شهادت را به عنوان میراث انقلاب اسلامی به یادگار گذاشته است. شاعرانی مثل فرید یادگاران تاریخ حکمت در روزگار ما هستند.
این شاعر افزود: من به عنوان دستیار وزیر می‌گویم که ما شاعران باید به شعر اهمیت دهیم و خود را کم نبینیم. اول ما شاعران باید قدر بدانیم. مردم قدر می‌دانند؛ آنها شعر را دوست دارند و می‌خوانند. میزان توجه به شعر در جامعه خوب است. اگر شاعران به شعر حرمت بگذارند و جریان شعر رونق بگیرد، فرهیختگی و شعور بچه‌های شعردوست ما در تاریخ شعر ایران حفظ می‌شود. بچه‌ها را به زیر سایه بوستان و گلستان سعدی و نظامی و شاعران بزرگ ببرید؛ این‌طور از شعرهای نامناسب در امان خواهند بود. امیدوارم خداوند عمر باعزت به فرید عزیز و به همه مردم ما این توفیق را بدهد که معلمان، مروجان و شاعران هنر فارسی را بشناسند.
سعید حدادیان، مداح نام‌آشنای کشور به عنوان مهمان ویژه برنامه به تأثیر ادبیات‌دوستیِ رهبران انقلاب اسلامی بر کیفیت شعر فارسی اشاره کرد و گفت: در دهه اول انقلاب، بسیاری از شاعران کشور حیا می‌کردند شعر عاشقانه بگویند؛ اما به یکباره شعری از امام خمینی (ره) که عرفانی و عاشقانه بود، منتشر شد. همان شعر که می‌گفت «من به خال لبت ای دوست گرفتار شدم». آن شعر عاشقانه برای همه شاعران سرمشق شد و موضوع اشعار عاشقانه کل دهه ۷۰ را دربرگرفت.
وی افزود: شاعر بنا بود که حرف زدن را یاد مردم بدهد؛ نه اینکه حرف زدن را از یاد مردم ببرد. امروزه ساده‌گویی وسیله‌ای برای اخراج بسیاری از واژگان از دایره کلمات اشعار شده است؛ اما در اشعار فرید با ترکیب‌های بدیع و کمتر شنیده‌شده مواجه هستیم. گسترش دامنه واژگان مهم است یا تخفیف آن؟ آیا تخفیف به تحقیر نمی‌انجامد؟ آقای طهماسبی عزیز ما ترکیباتی ساخته است که گوش‌نواز است.
حدادیان شاخصه‌های شعر فرید را حماسه و شهادت دانست و بیان کرد: در حماسه باید به تعظیم خود پرداخت و فرید در این‌باره می‌گوید: «از مسند غرور هیولای غرب را/ پایین کشید همت یزدان‌پرست ما/ هر کس که گشت حاکم کاخ سفید مُرد/ در آرزوی دیدن روز شکست ما». بحث دیگری نیز در توصیف و مدح مصیبت داریم که موضوع مهمی است. قادر طهماسبی در این‌باره می‌گوید: «تهران داغدار در این غم صبور باش/ ایران من بخند و بگریان حسود را» و در مبحث شهادت، این بیت او کافی است: «فرید خط شهادت همیشه حائل باد/ میان خستگی و پای پایداری‌مان».
مهدی رمضانی، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور سخنران بعدی آیین نکوداشت بود. او به شبکه گسترده کتابخانه‌های عمومی کشور اشاره کرد و گفت: ما رقیب هیچ دستگاهی نیستم و در کنار همه هستیم. باتوجه به دغدغه‌ها و نظرات مقام معظم رهبری، تاکنون بیش از ۳۰۰ محفل ادبی در کتابخانه‌های عمومی شکل گرفته است. کتابخانه پیروزی را هم برای نام‌گذاری به نام استاد طهماسبی انتخاب کردیم؛ زیرا یکی از کتابخانه‌های فعال شهر تهران است و در محله‌ای مسکونی قرار دارد.
وی درباره این نوع قدردانی از هنرمندان کشور بیان کرد: انقلابی و شهادت طلب بودن و گفتن مدح اهل بیت (ع)، نکاتی است که آرزوی ماست؛ ولی همه این‌ها در شعر و مسیر زندگی آقای فرید بوده است. امیدواریم این روند قدردانی از عزیزان هنرمند را ادامه دهیم و همین‌جا اعلام می‌کنم که برای این امر، از ظرفیت‌های کتابخانه‌های عمومی کشور در سراسر کشور استفاده خواهیم کرد.
قادر طهماسبی متخلص به فرید در پایان مراسم در جایگاه صحبت قرار گرفت و رو به حاضران گفت: ما فقط چند شعر گفته‌ایم و درحقیقت کاری نکرده‌ایم. به همین دلیل، شرمنده دوستان، مردم و خداوند هستیم.
او به بیان همین مطلب بسنده کرد و چند شعر هم از اشعار خود خواند. همچنین در این مراسم ایرج قنبری، شاعر، علی داودی، مسئول شعر آفرینش‌های ادبی حوزه هنری، حسین بهزادی‌فر، گوینده کتاب صوتی «پری ستاره‌ها» و ولی‌الله کلامی زنجانی نیز حضور داشتند و هر یک در سخنانی کوتاه درباره اشعار این شاعر آیینی صحبت کردند. در پایان مراسم نیز، آیین رونمایی از کتاب «شناخت‌نامه فرید» برگزار شد.
نظر شما