به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، سه‌شنبه 12 بهمن جلسه نقد و بررسی کتاب «وارث پیامبر» در سالن سرای کتاب واقع در خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد.

در این نشست در ابتدا مترجم کتاب محمد کیوان‌فر درباره کتاب و مولف آن اظهار کرد: از نظر حسن عباس مولف کتاب، علی‌بن‌ابی‌طالب اصلی‌ترین چهره معنوی و فکری اسلام بعد از پیامبر است. مسلمانان از تعالیم و رهبری او به عنوان خلیفه چهارم بهره برده‌اند، اما بر سر اینکه آیا محمد(ص) او را به عنوان جانشین سیاسی خود تعیین کرده است یا نه اختلاف دارند.

او بیان کرد: حسن عباس تصویری دقیق و متقاعد‌کننده از این چهره برجسته ارائه کرده و خاستگاه پیدایش شیعه را توضیح می‌دهد. عباس نشان می‌دهد که چگونه پس از محمد(ص)، علی(ع) ردای معنوی اسلام را برای رهبری جنبشی که پیامبر راهبرش بود بر تن کرد. در حالی‌که تعالیم علی(ع) درباره حکمت و عدالت و رهایی از نفس را مسلمانان شیعه و سنی گرامی می‌دارند اما اندیشه‌های تکثرگرایانه او زیر طرح‌های فرقه‌گرایانه و سیاست‌ورزی‌های افراطی مدفون شده است.

او ارزیابی خود از کتاب را ارائه داد و گفت: کتاب‌هایی که درباره اسلام و شیعه نوشته می‌شود معمولا یا سو گیری دارد یا اطلاعاتش خیلی کامل نیست اما این کتاب، همراه با دیدگاه‌های شیعی است و شامل دیدگاه‌هایی است که معرفت فراوان نسبت به امام علی(ع) دارند.

او ادامه داد: داشتن چنین نگاهی خلاف نگاه آکادمیک است، چراکه برخی منابع و روایات ذکر شده است و بقیه آنها ذکر نشده است و همچنین بیان نکرده است که اصل روایت به لحاظ منطقی یا عقلی قابل پذیرش است یا خیر. 

او بیان کرد: در ترجمه این کتاب ابتدا رعایت اصل سادگی و سپس ایجاز را در پیش گرفتم. این کتاب روحیه رحمانی اسلام را برجسته‌تر از کتاب‌های دیگر بیان کرده است.

کیوان‌فر اظهار کرد: هر کتابی که نوشته می‌شود قطعا زمینه‌های اجتماعی بر نویسنده اثرگذار بوده است. نویسنده این کتاب می‌خواهد بگوید که مشکلات در اسلام ریشه در اندیشه‌های اموی دارد و اسلام و مسلمانان برای نجات خود باید در مقابل معاویه و خاندانش قرار بگیرند و همچنین معتقد است پیام و میراث علی(ع) برای امروز صلح‌طلبی و رواداری است.

او یکی از ویژگی‌های خاص کتاب را در این دانست که منابع مورد استفاده در این کتاب همگی انگلیسی زبان بودند و اشاره کرد به اینکه این اتفاق خوبی است که اکثر کتاب‌های خوب در این زمینه به انگلیسی ترجمه شده است. کیوان فر گفت: نویسنده به جای اینکه پیامبر را محور قرار دهد امیر‌المومنین را محور قرار داده است.

او در ادامه خاطرنشان کرد: این کتاب علاوه بر اینکه درباره امام علی(ع) است یک مقدمه برای معرفی اسلام هم می‌تواند باشد و علاوه بر اینکه امام علی(ع) و پیامبر را معرفی می‌کند به امام حسین(ع) هم پرداخته  و نویسندگانی که می‌خواهند درباره امام حسین(ع) بنویسند می‌توانند به این کتاب مراجعه کنند.

کیوان فر در انتها بیان کرد: ما انسان‌ها گاهی نیازمند یک تواضع و معرفت‌شناسی هستیم تا بفهمیم که نمی‌دانیم و لازم است چیزی بدانیم و یاد بگیریم.

در ادامه این نشست محمد مطهری‌نیا عضو هیات علمی علوم پزشکی  گفت: اگر ما خود را جای نویسنده بگذاریم سختی کار خودش را نشان خواهد داد. او در کشوری زندگی کرده که انواع ادیان وجود دارد و او در این فضا به سراغ اسلام در ادیان می‌رود. آن هم در دنیایی که این همه اسلام هراسی هست و‌ زوایه دیدها نسبت به امیرالمومنین فرق دارد.

او درباره کتاب اظهار کرد: کتاب در امریکا نوشته شده و نشان می دهد که نویسنده جامعه هدف خود را مشخص کرده است. مخاطب می‌تواند مسلمانان باشند، میتواند اسلام شناسان باشند و می‌تواند برای مخاطب عام امریکا نوشته شده باشد.

او ادامه داد: نویسنده سعی داشته است جامعه امریکایی را به عنوان مخاطب در نظر بگیرد و به جریان شهرشناسی و یهودیان و مسیحیان اسلام شناس هم نگاهی داشته باشد.

این استاد دانشگاه درباره نگاه نویسنده بیان کرد: نویسنده این کتاب به امیرالمومنین با رویکرد نزدیک به شیعه خیلی ارادت دارد اما نگاهش تقریبی است. البته در پازلی که در ذهنش تعریف کرده، ستایش‌ها را بیش از تقریب دارد.

او در ادامه گفت: مشابه این مطلب را ما در نوشته‌های ایرانی-اسلامی می‌توانیم پیدا کنیم و اگر این کتاب قرار بود در ایران نوشته شود بخش وارث امام علی(ع) اینگونه نوشته نمی‌شد.

مطهری نیا خاطر نشان کرد: گاهی باید این نکته را مد نظر داشته باشیم که بد نیست مترجم رد پای کمی از خود در اثری که ترجمه کرده است بر جای بگذارد.

او اضافه کرد: ما در تبلیغ اهل بیت و تشیع کوتاهی می کنیم و همین دیدگاه که امیرالمومنین به جای اینکه نقطه و محور اتحاد ما باشد، نقطه اختلاف مسلمانان شده است، نشان دهنده یکی از این کوتاهی هاست.

او در ادامه درباره کتاب افزود: این کتاب یکی از آثاری است که تلاش داشته جدای از بحث‌های شیعه و سنی به سراغ امیرالمومنین برود و نگاه به "صلح" را خیلی پررنگ نشان داده است. میزان رافت امیرالمومنین را در جنگ جمل خیلی خوب توصیف می‌کند که امام در ابتدا تلاش می‌کند جنگی رخ ندهد و اگر حتما جنگی رخ می دهد خیلی تلاش می‌کند جنگ دیر رخ بدهد تا در این فاصله روشنگری شود.

این مدرس دانشگاه در انتها بیان کرد: نویسندگان و سخنرانان ما این رسالت را در خود احساس نمی کنند که به جنبه هایی از شخصیت امام علی که نیاز جامعه امروز است بپردازند.