به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، کتاب «تکنوازان: پژوهشی در سری برنامه‌های رادیویی تکنوازان موسیقی ایران» تالیف سیدعلیرضا علی‌زاده دربندی از سوی انتشارات نوین انتشار منتشر شد. 

برخی از برنامه‌هایی که از بدو تأسیس رادیو در رادیو رایج بود و از طریق آنتن به گوش شنوندگان می‌رسید، سلونوازی‌هایی بود که توسط اساتید وقت آن دوران مانند ابراهیم‌خان منصوری، مهدی خالدی، علی‌اکبرخان شهنازی، مرتضی نی‌داوود، مجید وفادار، حمید وفادار، ابوالحسن صبا، حسین یاحقی، موسی معروفی، یحیی زرین‌پنجه، ابراهیم سرخوش، احمد عبادی، سعید هرمزی، حبیب سماعی، رضا روانبخش و بسیاری دیگر اجرا می‌شد و معمولاً هر یک در روزهای مشخص و ساعت معینی قطعاتی با ساز خود در دستگاه‌های موسیقی ایرانی نوازندگی می‌کردند.

بسیاری از اجراهای سازی یا آوازی و... اولیه که پس از تأسیس رادیو صورت گرفت، به شکل زنده بود که در آن زمان دستگاه و نواری وجود نداشت که آنها را ذخیره کنند و محفوظ نگه دارند و این مطلب را در بسیاری از مصاحبه‌هایی که توسط این افراد با رادیو در سال‌های بعد صورت گرفته، می‌توان از زبان خودشان شنید.

به طور کلی اجرای ساز تنها یا چند ساز به همراه همدیگر و بدون کلام (خواننده) از دیرباز در فرهنگ موسیقایی ایران رایج بوده و مرحوم روح‌الله خالقی همیشه به این موضوع اشاره کرده و نیاز آن را برای موسیقی کشور لازم دانسته است. البته بینش ایشان بیشتر به اجراهای ارکستر و آثار سمفونی و ارائه آن به کشورهای خارجی معطوف بوده که بتوان از این طریق موسیقی ایرانی را به جهانیان شناساند.

برنامه‌های «تکنوازان» یکی از آثار برجسته و زیبای موسیقی ایرانی است که حدود سال 1351 توسط محمد میرنقیبی آهنگ‌ساز و نوازنده ویولن پایه‌گذاری شد و تقریباً تا اواخر سال 1357 ادامه داشت. ظاهراً شمارگان این برنامه از 101 آغاز شده و به 870 ختم شده است؛ یعنی 770 برنامه اجرا شده است.

«تکنوازان» از جمله برنامه‌های رادیویی بود که در زمینه معرفی و اشاعه موسیقی سنتی ایران طرح و تهیه شد. این برنامه عبارت بود از هم‌نوازی دو یا چند نوازنده که گاه قطعات ریتمیک و بیشتر گوشه‌هایی از موسیقی سنتی را به صورت سؤال و جواب اجرا می‌کردند. در بیشتر برنامه‌های «تکنوازان» که قطعات ضربی اجرا می‌شد، نوازندگان تمبک نیز حضور داشتند.

آنچه از برنامه‌های اجراشده می‌توان دریافت، این است که به طور مشخص گروه‌بندی شده بوده و نوازندگان مطرح بیشتر با نفرات مشخصی کار می‌کردند؛ برای مثال کمتر برنامه‌ای در شماره‌های «تکنوازان» دیده می‌شود که آقای بدیعی با اشخاصی مانند فریدون حافظی یا منصور نریمان یا حسنعلی دفتری اجرا کرده باشند؛ ولی با این وجود نوازندگان محجوبی مانند رضا ورنده را در گروه‌های متفاوت می‌توان یافت.

تعداد شرکت‌ نوازندگان در هر برنامه متفاوت بود؛ به گونه‌ای که در برخی برنامه‌ها فقط دو نوازنده برای مثال یاحقی و جواد معرفی شرکت داشته‌اند و در برخی دیگر از برنامه‌ها شش الی هفت نوازنده نوازندگی می‌کردند. در برخی از برنامه‌ها نام نوازنده‌ای در معرفی از قلم افتاده ولی در خلال برنامه صدای سازش مشهود است و نیز برخی از شماره‌های برنامه تکرار شده، یعنی با یک شماره، دو برنامه با مشخصات متفاوت تهیه شده است.

در این کتاب 770 برنامه تخمینی ضبط‌شده «تکنوازان» معرفی شده‌اند؛ البته گفتنی است 13 برنامه را پژوهشگر نیافته که در این کتاب نیامده است. در فهرستی که مهیا شده، خوانندگان می‌توانند با دقت بسیار از شرکت هر یک از هنرمندان و شماره‌ای که آن هنرمند در «تکنوازان» داشته مطلع شوند و از این طریق نیز می‌توان به اجرای دستگاه و مایه‌ای اجراشده و از بیشترین اجراها آگاهی یابند. گفتنی است این فهرست فقط به برنامه‌هایی که صحیح بوده و معرفی داشته و نیز هنرمندان آن شناسایی شده‌اند، می‌پردازد و برنامه‌های تحریف‌شده در این فهرست جایی ندارند.

 کتاب «تکنوازان: پژوهشی در سری برنامه‌های رادیویی تکنوازان موسیقی ایران» تالیف سیدعلیرضا علی‌زاده دربندی در 256 صفحه و شمارگان 500 نسخه و قیمت 140 هزار تومان از سوی انتشارات نوین انتشار منتشر شد.