نامزد نهایی بخش نقد ادبی جایزه جلال در گفتوگو با ایبنا:
«خودانتقادی ادبی» به معرفی روشی جدید برای نقد ادبی میپردازد/ ادبیات به حمایت خاص نیاز دارد
مهرداد نصرتی، نویسنده کتاب «خودانتقادی ادبی؛ رسالهای در نقد هنر خویشتن در عرصه ادبیات» که از نامزدهای نهایی جایزه جلال آلاحمد در بخش نقد ادبی شناخته شده، تاکید دارد که ما نظریهپردازی در حوزه پژوهش و نقد ادبی کم نداریم و مشکل اصلی، عدم جریانسازی است؛ از این رو در کتابم به معرفی روشی جدید برای نقد آثار ادبی پرداختهام.
نصرتی با اشاره به اینکه «خودانتقادی ادبی» بیستوسومین کتاب اوست، افزود: روش جدیدی که در این اثر معرفی شده آموزش میدهد که چگونه وقتی یک نویسنده یا شاعر اثری ادبی را خلق میکند به نوعی هر آنچه خودش تجربه کرده است، نقد و توصیف میکند و میگوید رمان و شعری که میآفریند خواسته یا ناخواسته نقد و بررسی تجربه زیسته خود اوست. همچنین این روش به مخاطب میآموزد که چگونه دادههای خودانتقادی را از میان اطلاعاتی که شاعر یا نویسنده میدهند، به دست آورد و نظر آن اهل قلم را درباره اثرش دریابد.
وی تاکید کرد: به عنوان نمونه وقتی صائب بیان میکند که استعاره در شعر باید به اندازه نمک غذا به کار رود در اشعارش نیز از صنایع ادبی به شکل محدود استفاده کرده است.
نویسنده «خودانتقادی ادبی» عنوان کرد: همچنین روشی که در کتاب توضیح داده شده نشان میدهد در حوزه سبکشناسی و شکلشناسی میتوانیم به نظریههای انتقادی برسیم. شاعر و نویسنده منتقد اولیه اثرش است و خودش اولین فردی است که قبل از دیگری (منتقد ادبی) شعر و داستانش را تجزیه و تحلیل میکند.
وی افزود: این کتاب تلاش دارد نشان دهد دارای نظریهپردازی در نقد ادبی هستیم ولی میزان آن اندک است و نیز منتقد اولیه (آفریننده اثر) نسبت به منتقد ادبی ثانویه دارای مزایا و محدودیتهایی است.
نصرتی با تاکید بر اینکه مشکل اصلی در نقد ادبی عدم جریانسازی است، توضیح داد: ما در حوزه نقد ادبی مقالههای زیادی داریم که ردپای نظریههای ادبی در آنها به چشم میخورد؛ اما جریانسازی در این حوزه نداریم.
وی با بیان اینکه جایزه ادبی جلال میتواند در جریانسازی نقد موثر باشد، گفت: برای تحقق این امر باید حمایت از آثار حوزه ادبیات از جمله نقد افزایش یابد. امروز در حالیکه سینما بدون ادبیات شکل نمیگیرد و پایه آن ادبیات نمایشی است، جوایز اختصاص یافته به اهالی سینما بیشتر از اهل قلم است. ادبیات به حمایت خاص نیاز دارد و هرچه مبلغ جوایز ادبی بالاتر باشد انگیزه نویسندگان برای آفرینش بهترین آثار افزایش مییابد.
کتاب «خودانتقادی ادبی؛ رسالهای در نقد هنر خویشتن در عرصه ادبیات » در 454 صفحه سال 1400 از سوی انتشارات فرهنگ عامه عرضه شده و اکنون نامزد نهایی جایزه جلال است.
نظر شما