در نشست مذکور با موضوع «مستندنگاری» جواد کلاته عربی گفت: اهمیت حضور در سوریه از لحاظ سیاسی و نظامی باید تبیین شود و اتفاقاتی که در جنگ سوریه افتاد مهمترین رخداد طی 10 سال اخیر در منطقه غرب آسیا بود. بهار عربی یک تحول زودگذر بود اما جنگ سوریه مهمتر است.
وی ادامه داد: کارنامه 40 سال پیش در زمینه ثبت و ضبط وقایع جنگ تحمیلی قابل قبول است. از عملیات فتحالمبین (زمستان سال 60) راویان کنار فرماندهان جنگ حضور داشتند که علاوه بر ثبت و ضبط وقایع لحظهنگاری میکردند؛ اما در سوریه این اتفاق نیفتاد و در مستندنگاری آن دچار عقب گرد شدند. لازم است به یک بخشی از اسناد آن جنگ دسترسی داده شود.
وی اظهار کرد: غیر از انتشارات خط مقدم اطلاعی ندارم که برای مستندنگاری جنگ سوریه سازمانی تشکیل شده باشد یا دغدغه حضور در منطقه وجود داشته باشد. کتابهای مدافعان حرم که در داخل نوشته شده عمدتا مربوط به کارهای شخصی و خاطرات آنها در داخل ایران است.
سجاد محقق خبرنگار و نویسنده حوزه جنگ در ادامه نشست با بیان اینکه سال گذشته دوسفر به سوریه داشتم گفت: در مورد مستندنگاری از موضوعات جنگی همیشه یکی از مسایل بحثهای نظامی و امنیتی است؛ اما برخی برای اینکه راحت باشند، مسایل غیرمحرمانه را هم محرمانه جلوه میدهند.
وی ادامه داد: خبرنگار در خوشبینانهترین حالت در مناطق نظامی شهروند درجه 3 است و نباید انتظار برخوردی خوشبینانه داشته باشد. او همیشه به عنوان موجودی سرکش و دردسرساز شناخته میشود.
محقق تاکید کرد: ثبت در لحظه مهم است و در گذر زمان مسئولیت میآورد. در قضیه سوریه با فاصله کمی خیلی از مستندات حاضر بود و گفتوگوهایی انجام شد. فرماندهان میدانی درباره آن جنگ صحبت کردند و نشر خط مقدم با ارتباطاتی که داشت، سعی کرد مسایل گفته شود حتی اگر امکان انتشار آنها موجود نبود.
کلاته عربی تصریح کرد: نگاهها باید از سمت سازمانهای نظامی و امنیتی در داخل و خارج اصلاح شود. خیلی از پروژهها با شرایط فعلی ممکن است به سرانجام نرسد. در مورد قاسم سلیمانی دغدغههایی وجود دارد که شخصیت ایشان تحریف شود چون خروجیها و منابع در دسترس در مورد وی موجود نیستند.
وی ادامه داد: وقتی تحقیق به گروه نظامی ارتباط پیدا میکند دچار موانع میشویم. اصل حضور ما در سوریه به درستی تبیین نشده و دغدغه سازمانهای متولی هم نیست. کسی به فکر اقناع مردم ایران نیست که حضور ما مانند آمریکا و روسیه درخاک سوریه نبوده است.
محقق در بخش دیگری گفت: فرماندهان میدانی هستند که علاقه دارند در رابطه با مستندنگاری با خبرنگاران صحبت کنند اما صحبتهای آنها اجازه انتشار ندارد. در مورد سوریه یکی از اقدامات قابل انجام، رفتن به سراغ سوژههای مدنی است. این نوع سوژهها وابسته به جایی نیستند و دلیلی ندارد که صحبت نکنند. سوژههای مدنی وضعیت مغفولی پیدا کردهاند درحالی که برای مخاطب عام صحبتهای آنها کاربردیتر است.
وی ادامه داد: بین ایران و عراق پیوندهای فرهنگی وجود دارد برای همین برای گفتوگو و مستندنگاری کارها راحتتر انجام شد. در موقعیتهای جنگی مستندساز راحتتر از مستندنگار کار میکند؛ البته بحث شانس و اقبال هم برای مصاحبه مطرح است. یک نکته مهم اینکه بسیاری از فرماندهان میدانی در طول عمر کاریشان با خبرنگارانی صحبت کردند که جاسوس بودهاند و برای همین باید اعتمادشان در وهله اول جلب شود.
نظر شما