خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، «طرح‌ها و برنامه‌های بسیاری برای افزایش سرانه مطالعه اجرا و انجام شده است. اما با توجه به آمار و ارقام موجود، سرانه مطالعه ایرانیان بسیار پایین از حد استاندار بوده و در عمل کتاب و کتابخوانی در میان بسیاری از ایرانیان جایگاه و نقشی ندارد. ضمن اینکه کتابخوانی به‌عنوان یک فعل مفرح و سرگرم کننده نیز در نظر گرفته نمی‌شود و عموما کتابخوانی فعالیتی پیچیده و بعضا سخت تلقی می‌شود.
در حالی‌که در بسیاری از نقاط دنیا کتاب و مطالعه بعضا امری سرگرم‌کننده و ویژه اوقات فراغت است. در این میان فضاهای پیرامونی و حاشیه خرید و توجه به کتاب زمینه این سرگرمی را بیش از پیش فراهم می‌سازد. بدین معنی که نحوه برگزاری نمایشگاه‌های کتاب معتبر در دنیا، در کنار جنبه اطلاع‌رسانی و ارائه خدمات به مخاطبین؛ رویکرد سرگرمی و ایجاد تجربه‌ای شاد و به یاد ماندنی را نیز در نظر می‌گیرند.
این نحوه نگاه به مقوله خرید کتاب، می‌تواند نگاه مخاطب را به مطالعه نیز تغییر دهد. اینکه کتابخوانی را فعالیتی همراه با تجربه‌ای شاد و خاطره‌انگیز در ذهن داشته باشد؛ کمک موثری در روند استقبال او از مطالعه دارد.
ضمن اینکه در بسیاری از کشورها، کتاب‌های کمیک که تنها جنبه سرگرمی داشته باشد نیز برای تمام گروه‌های سنی منتشر می شود. شاید در نگاه نخست این شکل از مطالعه نتواند نیاز اصلی را برای جامعه در امر آگاهی و اطلاع‌رسانی برآورده سازد، اما عادت به مطالعه و انس با کتاب را در پی خواهد داشت.
نمایشگاه کتاب فرصتی است که می‌تواند انگاره خشک و بعضا غیرجذاب مطالعه را تغییر دهد. فضای کلی نمایشگاه با برنامه‌ها و امکاناتی که در اختیار مخاطبان قرار می‌دهد، در ترویج و مصرف صحیح کتاب بسیار موثر است. این فرصت از چند روش قابل دستیابی است.
نکته اول؛ اینکه اهالی کتاب و نویسندگان در برخورد بی‌واسطه و دو سویه، بتوانند ارتباط موثری با مخاطبان برقرار سازند. برقراری ارتباط می‌تواند هاله خشک و بی روح مطالعه کتاب را بر هم زده و مخاطب را با صاحبان اثر در پیوندی نزدیک قرار دهد. ضمن اینکه این ارتباط می‌تواند مستمر و بیرون از فضا و ایام نمایشگاه هم ادامه داشته باشد و نمایشگاه کتاب بستر و فرصت ایجاد این ارتباط را در گام نخست فراهم آورد.
نکته دوم؛ اینکه تولیدکنندگان، ناشران و صاحبان آثار در این ارتباط بی واسطه با مخاطب، به شناخت بهتر و صحیح‌تری از ذائقه و سلیقه مخاطب دست پیدا کنند. نیاز سنجی در این ایام را انجام داده و سیاست‌گذاری لازم را براساس نیاز مخاطب در حوزه نشر و کتاب انجام دهد. شاید نیاز باشد نحوه توزیع، تولید و عرضه کتاب از شکل کلاسیک و سنتی آن خارج شده و با توجه به مخاطب جوان و نوجوان، تغییرات اساسی داشته باشد. این مسیر تغییر نیز از نمایشگاه و برخورد مستقیم با مخاطب حاصل خواهد شد.
نکته سوم؛ اما خرید کتاب در ایام نمایشگاه، تجربه و خاطره‌ای است که در ذهن مخاطب از کتاب و کتابخوانی می‌تواند تبدیل به انگاره‌ای مثبت و جذاب شود. در ایام نمایشگاه از بیلبردها، نحوه آشنایی و برخورد با ناشران، تهیه آسان و سریع کتاب مورد نظر، ایجاد فضایی صمیمی و دوستانه جهت افزایش علاقه آن‌ها به مطالعه و کتاب را می‌توان در نظر گرفت.
نکته چهارم؛ درباره این بحث، توجه به اصل دسترسی به کتاب است. حضور و قدم زدن در فضای نمایشگاه و تماشای کتاب‌های مختلف در حوزه و ژانرهای گوناگون، مخاطب را به خرید کتاب ترغیب می‌کند. این خرید و دسترسی کتاب، حتی برای مخاطب ناآشنای کتاب فرصتی بالقوه ایجاد می‌کند. در دسترس بودن کتاب به تنهایی می‌تواند زمینه و علاقه رجوع به کتاب را برای مخاطب فراهم سازد.»
دوشنبه ۵ اردیبهشت ۱۴۰۱ - ۱۰:۲۹
نظر شما