«تالیف یا ترجمه»/ شماره ده: شهرام اقبالزاده
تالیف و ترجمه در کمیت با هم برابرند/ سیاستگذاران فرهنگی به راهی نروند که خودروسازان در پیش گرفتند
به گفته یک منتقد ادبیات کودک و نوجوان، اگرچه به لحاظ کیفی تناسب چندانی میان تالیف و ترجمه وجود ندارد، اما به لحاظ کمی، تفاوت فاحشی میان تعداد آثار ترجمه شده با کتابهای تالیفی به چشم نمیخورد.
به گفته مترجم کتاب «بینظمی نوین جهانی»، اگرچه به لحاظ کیفی تناسب چندانی میان آثار تالیفی و ترجمهها وجود ندارد، اما به لحاظ کمی، تفاوت فاحشی میان تعداد آثار ترجمه شده با کتابهای تالیفی به چشم نمیخورد. یعنی اگر به بررسی هرم نشر بپردازیم، بیشتر به این واقعیت تلخ پی میبریم که با نزدیک شدن به راس هرم، از شما کتابهای خوب تالیفی و به تعداد کتابهای ترجمه افزوده میشود.
اقبالزاده به اینکه سیاستهای کلان کشور باید به گونهای باشد که نویسندگان بتوانند ترجمههای خوب را بخوانند و از آن بهره ببرند اشاره و بیان کرد: طبیعی است نویسندگانی که بیشتر و بیشتر میخوانند، دانش بیشتری دارند و از عناصر داستانی، بهره بهتری میبرند و آثار خلاقهتری تولید میکنند پس بهتر است به جای محدود کردن ترجمههای خوب، قانون کپیرایت را بپذیریم و با وضع معیارهای دقیقتر برای چرخه نشر، هم از تالیف حمایت کنیم هم اجازه دهیم تا آثار برتر ترجمه شوند و در اختیار علاقهمندان قرار بگیرند.
به گفته این منتقد ادبیات کودک و نوجوان، بهتر است سیاستگذاران فرهنگی ما به راهی نروند که خودروسازان ما در پیش گرفتند؛ اصلا به کتابهای تالیفی در حوزه کودک و نوجوان نگاه کنید. کتابهای رمان و داستان، آنچنان که باید و شاید نوآورانه نیستند که اگر باشند با مخاطب خود ارتباط برقرار میکنند. کتابهای جامعهشناسی و روانشناسی برای نوجوانان هم در سطحیترین شکل ممکن ارائه میشوند. آثار دینی هم از عمق و جذابیت لازم برخوردار نیستند و امروزی نشدهاند. با این اوضاع و احوال چطور میتوانیم انتظار داشته باشیم تالیف از ترجمه پیشی بگیرد؟
اقبالزاده از سوی دیگر به ترجمهها اشاره و بیان کرد: گفتن از کاستیهایی که در زمینه تالیف وجود دارد به معنی بینقص بودن ترجمه و بازار ترجمه نیست؛ هستند ناشرانی که به ترجمه کتابهای بیارزش میپردازند یا ترجمههای دیگران را کپی و با پس و پیش کردن چند جمله، کار را به نام خود میکنند. پس بهتر است به جای اینکه وقت و انرژی خود را صرف محدود کردن ترجمههای خوب و جریانساز یا به عبارت بهتر محدودکردن فرهنگ کنیم، اجرای قانون کپیرایت را به رسمیت بشناسیم.
نظر شما