در جلد اول از این مجموعه به موضوع دولت موقت و در جلد دوم به قانون اساسی پرداخته میشود. جلد سوم بنی صدر و اقدامات وی را بررسی میکند. در جلد چهارم از این مجموعه به موضوع آشوبها، ترورها و کودتاها پرداخته میشود. در جلد پنجم به فراز و نشیبهای هشت سال جنگ تحمیلی که مقطع مهمی از تاریخ انقلاب و کشور و بخش عمدهای از دوران 10 سال رهبری امام خمینی(ره) است پرداخته و از عملیاتهای مختلف، دستاوردهای دفاع مقدس، دیدگاهها و موضعگیریهای متعهدین به انقلاب اسلامی و کارشکنیها و خیانتهای جمعیتها و گروههای چپ و راست و منافق، سخن گفته و چگونگی ادامه جنگ بعد از فتح خرمشهر و چگونگی قبول قطعنامه و دیدگاههای مطرح در این زمینهها را مورد بررسی قرار میدهد. جلد ششم با شرح موضوعاتی چون انتخاب آیتالله منتظری بهعنوان قائممقامی، افکار، عملکرد و فعالیتهای ایشان در دوران قائممقامی، عزل آیتالله منتظری، وقایع پس از عزل آیتالله منتظری، موضعگیریهای آیتالله منتظری پس از عزل از قائممقامی مواجه میشویم.
جلد هفتم در مورد تشکیل، مواضع و انحلال حزب جمهوری اسلامی سخن میگوید. جلد هشتم نیز درمورد دورههای اول، دوم و سوم مجلس شورای اسلامی است. جلد نهم به بررسی دورههای اول تا چهارم ریاست جمهوری؛ یعنی سالهای 1358 تا 1368 پرداخته است. جلد دهم نیز در مورد رخدادهای فرهنگی مربوط به زمان حضرت امام خمینی(ره) بحث میکند.
در ادامه گفتوگو با ابوالحسن محمدیان، نویسنده این مجموعه 10 جلدی را میخوانیم.
توضیحی پیرامون مجموعه 10 جلدی «تاریخ انقلاب اسلامی»، موضوعات مطرحشده در این مجموعه و سیر نگارش آثار بفرمایید.
سال 1387، مؤسسه فرهنگی و هنری قدر ولایت، کار نگارش مجموعهای را با عنوان «تاریخ انقلاب اسلامی» به صورت موضوعی پیشنهاد دادند که البته هنوز هم ادامه دارد. قرار شد این مجموعه در دو بخش ارائه شود. بخش نخست به دهه اول انقلاب؛ یعنی از زمان شروع انقلاب اسلامی تا زمانی که امام خمینی(ره) به رحمت خدا میروند را شامل میشود و تاکنون 10 جلد از این مجموعه چاپ شده و بخش دوم به زمانی که مقام معظم رهبری به عنوان رهبر انقلاب اسلامی انتخاب میشوند تاکنون اختصاص دارد.
این آثار بهصورت واقعهنگاری و بدون تحلیل به موضوعات پرداخته است. دولت موقت بازرگان، قانون اساسی و خبرگان رهبری، بنیصدر، آشوبها و ترورها، جنگ تحمیلی، موضعگیریهای آیتالله منتظری، مواضع و انحلال حزب جمهوری اسلامی، دورههای اول و دوم و سوم مجلس شورای اسلامی، بررسی دورههای اول تا چهارم ریاستجمهوری و رخدادهای فرهنگی مربوط به زمان امام خمینی(ره) به ترتیب عناوین این مجموعه 10 جلدی است. البته درمورد اثر مربوط به مجلس شورای اسلامی، جلد اول به اتمام رسیده و چاپ شده و جلد دوم هم آماده چاپ است و در واقع شامل سه جلد است که مجلس چهارم، پنجم و ششم را شامل میشود.

جلد اول اثر رخدادهای فرهنگی که مربوط به اول انقلاب تا زمان رحلت امام خمینی(ره) است به چاپ رسیده و رخدادهای فرهنگی مربوط به دوره کنونی نیز در جلد بعدی ارائه میشود. همچنین مجموعهای دیگر که کار نگارش آن به پایان رسیده و در مرحله ویراستاری قرار دارد، مربوط به رخدادهای قضایی است تا به دوران امام خمینی(ره) و دادگاه ویژه روحانیت میرسد و جلد دوم آن نیز به دوره کنونی مربوط میشود که منتشر خواهد شد.
موضوعی که در انتشار آثار مد نظر قرار دارد این است که کتابها حجیم نشود، چون وقتی حجم کتاب زیاد میشود، برای مخاطب خستهکننده میشود. این آثار بهصورت وقایعنگاری و بدون تحلیل نگاشته شده است؛ یعنی فقط آنچه که اتفاق افتاده را مطرح کردهایم و در اختیار مخاطب قرار دادهایم تا محققان و افرادی که میخواهند واقعیتها را بدانند، بتوانند به این آثار مراجعه کنند.
محتوای کتابهای شما بسیار غنی و مستند است، از چه منابعی برای نگارش این آثار استفاده کردهاید؟
عمده منابعی که برای نگارش آثار بهره برده شده، روزنامهها، مجلات و اخباری است که بهصورت سراسری در همهجا پخش شده است. همچنین بخشی از مطالب این مجموعه مربوط به نقل قولهایی است که شخصیتهای معتبر مطرح کردهاند و هیچ مطلبی از سوی خودمان به آثار اضافه نکردهایم.

مخاطب اصلی این اثر کدام است؟ اقناع افکار عمومی یا جامعه نخبگانی؟
بخش اول کسانی که از این مجموعه استفاده میکنند، افرادی هستند که دوران پیروزی انقلاب اسلامی را ندیدهاند و نمیدانند چه اتفاقاتی در آن دوران افتاده است و دسته دوم افرادی هستند که میخواهند راجع به وضعیت انقلاب اسلامی پژوهش کنند.
نظر شما درخصوص اهمیت پرداختن به این موضوع چیست؟
انگیزه اصلی ما از انتشار این آثار، حفظ و بازگوکردن وقایعی است که در جریان انقلاب اسلامی رخ داد. راز ماندگاری این انقلاب از جمله مواردی است که برای بسیاری از افراد جای سؤال دارد. ما با نقل حوادثی که تاکنون در جریان انقلاب رخ داده و همچنان ادامه دارد به دنیا ثابت میکنیم که درست است که مسئولان این نظام و مردم سختیهای زیادی برای حفظ این انقلاب کشیدهاند، اما در همه عرصهها پشتیبان انقلاب بودهاند و حضور فعال داشتهاند و همین باعث شده تا این انقلاب پایدار باشد.
مهمترین چالش در مسیر نگارش این مجموعه چه بود؟
خوشبختانه ما در مسیر نگارش این آثار، از حمایت ناشر برخوردار بودیم و مؤسسه قدر ولایت امکاناتی که نیاز بوده در اختیار ما قرار دادهاند، اما بزرگترین چالشی که نویسندهها با آن مواجه هستند، تهیه کاغذ است.
کدامیک از اتفاقات نظر خودتان را بیشتر جلب کرد؟
همه آثار این مجموعه برای من جالب و خواندنی است. اما اثر مربوط به آیتالله منتظری از بقیه برای من جالبتر بود. زیرا این اثر به سرنوشت شخصی میپردازد که قرار است جانشین رهبر در جامعه اسلامی باشد، اما انتخاب و رفتارهای ایشان مانع این اتفاق میشود و در حالی که همگان تصورشان از آقای منتظری شخصیت خاصی بود که میتوانست جایگزین امام (ره) باشد، با تغییر رفتارها و عقایدشان، تصور همه را بر هم زدند و ثابت کردند، آنچه مردم تصور میکردند، واقعبینانه نبوده، لذا یک تحول بسیار جالب و عجیبی در وقایع انقلاب بود و ایشان شاید اولین کسی بود که ناباورانه از قطار انقلاب پیاده شد و تا لحظه آخر نیز علیه انقلاب اسلامی و حتی دیدگاههایی که خودش زمانی به آنها اعتقاد داشت، سخنرانی میکرد و بدین ترتیب، مشت نمونه خروار شد و کسانی که بعد از آیتالله منتظری از قطار انقلاب پیاده شدند، دیگر خیلی عجیب نبود.

آیا شرایطی ایجاد شده که آثارتان به مدارس و دانشگاه ها راه یابد؟
به احتمال زیاد، مؤسسه قدر ولایت با رایزنیها و ارتباطهایی که با مراکز تربیتی و آموزش و پرورش دارد، این آثار را در مدارس و دانشگاهها توزیع کند و در دسترس نوجوانان و جوانان قرار گیرد و اگر این اقدام صورت پذیرد بسیار خوب است از این جهت که جوانان و نوجوانان از سنین پایین میتوانند انقلاب را با مطالعهای که از این کتابها دارند، درک کنند و بفهمند و این امر میتواند پشتوانه خوبی در آینده برای انقلاب باشد.
توصیه شما به نسل جدید که تصور ذهنی کمرنگی از جنگ تحمیلی و خاطرات مرتبط با آن دوران دارند، چیست؟
وظیفه بانیان فرهنگی است که با معرفی این کتابها، وقایع و ماجراهای انقلاب را تبیین کرده و گلوگاههایی که انحراف ایجاد میکنند را گوشزد کنند و با سیاست و تدبیر و به جوانان بفهمانند که اشتباه نکنند. اقدامات و اهداف انقلاب، اینکه چه کسانی پشتوانه این انقلاب بودهاند و چه کارهایی انجام شده باید تبیین شود. اگر این موارد با سیاست و تدبیر به جوانان گوشزد شود، قطعا همانطور که تاکنون جوانان این مرز و بوم پشتیبان انقلاب بودهاند، حامی آینده انقلاب خواهند بود، برای این کار نیاز است که مسئولان فرهنگی پای کار بیایند.
نظر شما