منصور کوهی رستمی، عضو هیات‌علمی دانشگاه شهید چمران اهواز در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، عنوان کرد: تولید گفتمان در حوزه نقش کتابخانه‌ها در زمان بحران یک ضرورت است و از دل این گفتمان‌ها می‌توان ایده‌هایی را به کتابخانه‌های عمومی و مدیران آن‌ها ارائه داد.
رستمی تاکید کرد: این‌گونه همایش‌های تخصصی با محوریت کتابخانه‌ها و بحران می‌تواند به کتابداران و پژوهشگران کمک کند تا بر اساس تجربیات کشورهای دیگر؛ گفتمان و تحقیقات خود را در زمینه نقش کتابخانه‌ها در زمان بحران را آغاز کنند.
وی گفت: همایش «نقش‌ها، کارکردها و خدمات کتابخانه‌ها و مراکز‌اطلاع‌رسانی » چهارم اسفندماه امسال به صورت مجازی و حضوری در دانشگاه شهید چمران اهواز برگزار می‌شود.
رستمی افزود:برای استفاده بیشتر از مقاله‌های محققان و پژوهشگران در همایش «نقش‌ها، کارکردها و خدمات کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی در زمان بحران» و همچنین ارائه زمان بیشتر به شرکت‌کنندگان؛ تاریخ ارسال مقاله و ثبت‌نام در همایش را که ششم دیماه بود، تا 15 بهمن‌ماه تمدید کردیم.
عضو هیات‌علمی دانشگاه شهید چمران اهواز با بیان این که کارکردها و رسالت‌های مختلفی را می‌توان در هنگام بحرانهای طبیعی، سلامتی و اجتماعی برای کتابخانه‌ها تعریف کرد؛ اظهار کرد: بر اساس نقش‌هایی که کتابخانه‌ها می‌توانند در زمان وقوع بحرانهای مختلف ایفا کنند، تصمیم گرفتیم؛ موضوع دوازدهمین همایش ملی ادکا را به مبحث نقش‌ها، کارکردها و خدمات کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی در بحران‌ها اختصاص دهیم.
دبیر علمی همایش ملی«نقش‌ها، کارکردها و خدمات کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی در بحران‌ها»گفت: با همین دیدگاه و بر اساس نقش و کارکرد مهمی که کتابخانه‌ها می‌توانند در هنگام بروز بحران‌ها از خود نشان بدهند؛محورهایی را برای همایش ملی «نقش‌ها، کارکردها و خدمات کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی در بحران‌ها »انتخاب کردیم.
وی افزود: محورهای این همایش در پنج بخش؛ نقش کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی در زمان بحرانهای طبیعی، کتابخانه‌ها و مراکز‌اطلاع‌رسانی در زمان بحرانهای سلامت، کتابخانه‌ها و مراکز‌اطلاع‌رسانی در زمان آسیب‌های اجتماعی، انفورماتیک بحران و نقش کتابخانه‌ها و مراکز‌اطلاع‌رسانی در این بخش و همچنین رفتار اطلاعاتی كاربران در زمان بحران، تقسیم‌بندی شدند تا هر محور از این همایش به طور تخصصی بررسی شود.
وظیفه کتابخانه‌ها در زمان بحران مقابله با اطلاعات غلط است
عضو هیات‌علمی دانشگاه شهید چمران اهواز درباره وظایف کتابخانه‌ها و نقش‌هایی که این مراکز فرهنگی می‌توانند در هنگام بروز بحران‌ها ایفا کنند، عنوان کرد:کتابخانه‌ها در هنگام بروز بحران کارکردهای مختلفی دارند. یکی از نقش‌های مهم کتابخانه‌ها در زمان بحران؛ مقابله با اطلاعات غلط است. مثلا کتابخانه‌ها در کشورهای اروپایی یکی ازمهم‌ترین مراکزی بوده و هستند که اطلاعات درست را به ویژه در زمان بروز بحران در جامعه پمپاژ میکنند و این نقش در زمان بروز بحران‌هایی مانند کرونا بیشتراحساس شد و کشورهای پیشرفته تلاش کردند از ظرفیت کتابخانه‌های خود در زمان بحران استفاده کنند.
عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز گفت: مرور تجربه کشورهای اروپایی در استفاده از کتابخانه‌ها در مواقع بحرانی نشان می‌دهد که کتابخانه‌ها در این دوران می‌توانند در ترویج و اشاعه اطلاعات درست نقش تعیین‌کننده‌ای داشته باشند.
رستمی در این زمینه افزود: کشورهای اروپایی با بارگذاری اطلاعات درست در پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌ها در زمان وقوع بحران‌ها، داده‌های درست را در جامعه ترویج و حتی برای استفاده از آن در جامعه فرهنگ‌سازی میکنند؛ فعالیتی که می‌توانست در کتابخانه‌های کشور ما هم انجام شود.
آموزش کارکرد اصلی کتابخانه‌ها در کشورهای پیشرفته است
وی تاکید کرد: کارکرد اصلی کتابخانه‌ها در کشورهای پیشرفته نقش آموزشی است و در این کشورها کتابخانه را با فعالیت آموزشی می‌شناسند. بسیاری از آموزش‌ها را می‌توان با هدف کاهش انواع بحران‌ها در جامعه؛ از طریق کتابخانه پیش‌برد و با ارائه آموزش‌های مختلف و فعالیت‌های فرهنگی در کتابخانه‌ها، آسیب‌های ناشی از بحران را کاهش داد.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه شهید چمران درباره نقش های دیگر کتابخانه‌ها هنگام بروز بحران گفت: کشورهای پیشرفته کتابخانه‌ها را مانند بیمارستان‌ها به عنوان مراکز امن برای حفاظت از مردم در نظر می‌گیرند و تلاش میکنند با فعالیت‌های فرهنگی؛ آسیب‌های ناشی از بحران‌ها را نزد مردم کاهش دهند.
رستمی با بیان این که بسیاری از بحران‌ها از جمله بحرانهای اجتماعی ناشی از فقراطلاعاتی و عدم آگاهی است، عنوان کرد: برخی مشکلات و آسیب‌های اجتماعی به ویژه در برخی مناطق خاص، ناشی از نداشتن اطلاعات درست و نبود آموزش صحیح است.
وی با بیان این که کودکان و نوجوانان بیشترین آسیب را در جریان بحرانهای طبیعی می‌بینند،گفت: برگزاری فعالیت‌های فرهنگی مختلف از طرف کتابخانه‌ها نقش مهمی در کاهش آسیب‌های ناشی از بحرانهای طبیعی، اجتماعی و حتی سلامت محور در میان قشرهای مختلف مردم به ویژه کودکان و نوجونان دارد.
رستمی با بیان این که بستگی به نوع بحران می‌توان از کتابخانه‌ها به عنوان یک مرکز فرهنگی برای کاهش آسیب‌ها استفاده کرد، گفت: مثلا کتابخانه‌ها هنگام بروز بحران‌هایی مانند سیل و زلزله می‌توانند مکان امنی برای حضور افراد آسیب دیده باشند و برگزاری کلاس‌های مشاوره یا روانشناسی می‌تواند به آرامش روحی این افراد کمک کند.
عضو هیات‌علمی دانشگاه شهید چمران اهواز با بیان این که کتابخانه‌ها می‌توانند به افراد و جامعه کمک کنند تا در مقابله با بحران‌ها آمادگی بیشتری کسب کنند، تاکید کرد: بررسی تاریخی نشان می‌دهد کتابخانه‌ها و مراکز‌اطلاع‌رسانی به عنوان نهادهای اجتماعی و مدنی می‌توانند نقش مهمی در حمایت از مردم در مواقع بحرانی ایفا کنند.
ایجاد یک پایگاه اطلاع‌رسانی موثق در بستر کتابخانه‌ها
رستمی با اشاره به اپیدمی کرونا گفت: بحران کویید 19 اکنون دو سال است که جهان را درگیر کرده است و از آن جا که در این مدت یک مرکزی نبوده تا اطلاعات درست را کانالیزه شده و درست به مردم منتقل کند؛ متاسفانه داده‌های نادرست در میان مردم رواج زیادی پیدا کرد.
وی با بیان این که مردم در این مدت با وجود فعالیت رسانه‌ها؛ اخبار و اطلاعات را از شبکه‌های مجازی پیگیری می‌کردند، اظهار کرد: داده‌های غلط متاسفانه در زمان اپیدمی کرونا تحت تاثیر شبکه‌های اجتماعی در جامعه ترویج شد.
عضو هیات‌علمی دانشگاه شهید چمران اهواز تاکید کرد: ایجاد یک پایگاه اطلاعاتی فعال در بستر یا وب سایت کتابخانه‌ها و همچنین حضور مستمر این مراکز اطلاع‌رسانی در شبکه‌های اجتماعی در هنگام بحران‌ها؛ می‌تواند راهکار خوبی برای مقابله با اطلاعات غلط باشد و در این زمینه باید تلاش شود تا کتابخانه‌ها در جامعه به‌عنوان یک پایگاه موثق در ارائه اطلاعات شناخته شوند.
شنبه ۲۵ دی ۱۴۰۰ - ۱۱:۱۸
نظر شما