به گزارش خبرگزای کتاب ایران(ایبنا) «اقتصاد فرهنگ و رسانه فاضله فارابی» کتابی است به قلم نادیا مفتونی استاد دانشکده الهیات دانشگاه تهران که توسط انتشارات سروش روانه بازار نشر شده است. همانطور که از عنوان اثر برمی‌آید این کتاب تلاشی است برای پیوند فلسفه اسلامی با نیازهای جامعه مدرن از جمله اقتصاد رسانه. کتاب از  ۳ بخش اصلی با عناوین «مقدمات اقتصاد فرهنگی»، «باورهای عمومی و تاثیر آن‌ها در اقتصاد» و «رسانه فاضله، راهبرد اقتصاد فرهنگ» تشکیل می‌شود که هر کدام خود فصولی مجزا را شامل می‌شوند.

نویسنده برای ارائه تصویری روشن و جامع از روابط پیچیده میان فرهنگ و اقتصاد از یک سو و پیوند آن با نظریه مدینه فاضله فارابی از سوی دیگر به مباحث مختلفی رجوع کرده است که از جمله آن‌های می‌توان به  روابط میان اقتصاد با فرهنگ، اخلاق، مسائل انگیزشی، باورهای عمومی و همگانی، عقل، سودجویی، حمایت حکومت ها، رسانه، خیال، هنر، خلاقیت، سیاست، دین اشاره کرد. علاوه بر این، مفتونی مخاطب خود را تنها مختصصان این حوزه قرار نداده و به نحوی به طرح مسئله پرداخته که برای مخاطبانی بدون داشتن دانش پیشینی نیز قابل فهم باشد.

«مقدمات اقتصاد و فرهنگ» نخستین بخش کتاب است. نویسنده در ابتدای این بخش تاکید می‌کند که مقدماتی بودن پاره‌ای از مفاهیم این بحث به معنای بی اهمیت بودن آن‌ها نیست و علاوه بر این مباحث  او به طرح یک مسئله اساسی نیز می‌پردازد؛ اقتصاد مهم‌تر است یا فرهنگ؟ در ادامه به علت ریشه‌داری دین در فرهنگ ما مفتونی نگاهی به جایگاه اقتصاد در احادیث می‌کند و موضوعاتی پایه‌ای برای این بحث را مورد توجه قرار می‌دهد که از جمله آن‌ها می‌توان به دو معنای اصطلاح اقتصاد، مزیت مطلق یا امتیاز مطلق، اصطلاح هزینه - فرصت، مزیت نسبی یا امتیاز قیاسی، کالا، عرضه، تقاضا، بازار، اقتصاد فرهنگ و اولویت آن اشاره کرد علاوه بر این موضوعات نویسنده به طور مجزا به سهم فارابی در اقتصاد و انقلاب کپرنیکی او در این حوزه هم توجه کرده و به تبیین الگوی اقتصادی او دست می‌زند.

پس از بخش نخست که عمده حجم کتاب را به خود اختصاص داده است، نویسنده در بخش دوم با عنوان «باورهای عمومی و تاثیر آن‌ها در اقتصاد» به شکل مشخص‌تری به رابطه فرهنگ و اقتصاد می‌پردازد. او در این بخش به شکل موردی دست بر باورهایی از عموم مردم می‌گذارد و تاثیر این باورها بر اقتصاد را مورد واکاوای قرار می‌دهد. بخشی از این باورهای مورد بررسی عبارتند از: باور همگانی درباره ثروتمند شدن و اختلاف ثروت، باور عامه درباره ورشکست کردن دیگران، نوآوری و کارآفرینی، گران فروشی و نظارت بر قیمت‌‌ها. نویسنده در این بخش تلاش دارد تا لزوم نگاه تاریخی و فرهنگی در بررسی جنبه‌های مختلف اقتصاد را برجسته کند و با این پیش‌زمینه و توجه به ضرورت تحولات ارزشی و فرهنگی در مباحث اقتصاد فرهنگ، وارد فصل سوم که می‌توان آن را فصل اصلی کتاب دانست، شود. او در ادامه راهبرد فارابی را در ترویج باورهای همگانی تحت عنوان رسانه مدینه و جامعه فاضله معرفی می‌کند.

«رسانه فاضله، راهبرد اقتصاد فرهنگ» عنوان فصل پایانی کتاب است. به باور مولف باورهای عمومی نقش سرنوشت‌سازی در رشدو پیشرفت یا از سوی دیگر افول یک جامعه دارند و یکی از مهم‌ترین ابزارهاییی که توان شکل دادن این باورها را داراست، رسانه است. در این پژوهش تمرکز اصلی بحث بر فارابی و مهم‌ترین راهبردی است که می‌توان از فلسفه او برای تحقق الگوی اقتصاد فرهنگ در جامعه فاضله به دست آوردو  به باور نویسنده، رسانه، راهبرد محوری اندیشه فارابی در تحقق اقتصاد فرهنگ در تمدن فاضله است و به علت نسبتی که رسانه فارابی با مدینه‌های فاضله و تمدن فاضله بشری دارد این رسانه را نیز رسانه فاضله می‌نامد. اما ویژگی این رسانه چیست؟ در پیش‌درآمد بخش سوم کتاب می‌خوانیم:«از ویژگی‌های اساسی این رسانه آن است که می‌تواند در مقیاسی گسترده و قابل اعتنا هنر را انتشار دهد. به دیگر سخن هنر فاضله بدون اتصال به رسانه گسترش پیدا نمی‌کند. به همین دلیل، هنر فاضله هم در قالب رسانه فاضله، معنا و نقش خود را پیدا می‌کند و به عنوان بخشی از رسانه فاضله مورد بحث قرار می‌گیرد» علاوه بر این جنبه در این اصطلاح هم  نقش میانجی بودن رسانه و هم نقش مرسوم آن در جوامع امروزی مورد توجه بوده است.
 
کتاب «اقتصاد فرهنگ و رسانه» به قلم نادیا مفتونی در 218صفحه، شمارگان 500 نسخه و قیمت 90 هزار تومان توسط انتشارات سروش در اختیار علاقه‌‌مندان قرار گرفته است.